BUSINESSHT
09 02 2017, 18:26 Güncelleme: 10.02.2017, 09:07
Geçmiş dönemlerde takasla yürüyen "nakitsiz ekonomi", günümüzde online transferlere ve dijital para birimlerine dönüştü.
Finans ve sigorta sektörlerinde geniş kullanım alanına sahip sanal para birimi bitcoin, asla gerçek paralarla alışveriş yapılmayan Apple ödeme servisi, internet üzerinden çalışan online ödeme sistemi PayPal, dijital cüzdan uygulamaları bu dönüşümün en önemli örnekleri.
1990'larda elektronik bankacılıkla başlayan ve 2010'lara gelindiğinde dev bir dijital sektöre dönüşen nakitsiz işlemler avantajı kadar dezavantajı da bulunuyor.
Avantajları
1) Kara paranın çoğalmasını engellemek
2) Dijital ortamdan başka bir şeye ihtiyaç olmadan, tüm dünyada ulaşılabilir bir bankacılık servisi geliştirmek
3) Gecikmeden ve banka kuyruğuna girmeden finansal işlemleri tamamlamak
4) Nakit kullanılmadığı için dijital ortamdaki işlemlerin tüm kayıtlarını görebilmek ve bu sayede işletmelerde ve para transferlerinde transparanlığı artırmak
5) Paraların bakteri taşıma ihtimali yüksek olduğundan dijital işlemler, hijyen avantajı da sağlıyor
Dezavantajları
1) Nakitsiz olmak bir banka hesabının olmasını zorunlu kılıyor. Nakit para ise, zengin fakir ayırt etmeyen basit bir alışveriş aracı. Bu durumda imkânı olmayan birçok kişi sistemden dışlanabilir.
2) Dijital ortam, siber saldırılara ve dolandırıcılığa daha açık. Tamamıyla nakitsiz bir toplum olmaya yaklaşmış İsveç'in Adalet Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre dolandırıcılık 10 yıl öncesine göre 2 kat artmış durumda.
HANGİ ÜLKE NE KADAR NAKİTSİZ?
WorldAtlas'ın verilerine göre nakitsiz ekonomiyi en çok kullanan ilk beş ülke Belçika, Fransa, Kanada, İngiltere ve İsveç.
Toplam ödemelerin yüzde 89'unun dijital ödeme yöntemleriyle yapıldığı İsveç'te vatandaşların yalnızca yüzde 20'si nakit kullanıyor. Taksiler, marketler, toplu taşıma ve fatura ödemelerinde dijital uygulamaların kullanımı çok yaygın.
Hindistan, 2020'ye kadar kartla ödemeyi de kaldırıp biyometrik ödeme sistemine geçmeyi planlarken Türkiye de bu yolda ilerleyişini sürdürüyor. Bankalararası Kart Merkezi tarafından geliştirilen BKM Ekspress'i kullananların sayısı giderek artıyor. BKM Genel Müdürü Soner Canko'ya göre Türkiye'nin 2023 hedefi yüzde 100 nakitsiz toplum.
