Merkez Bankası'nın 24 ocak toplantısında cevaplayacağı 5 soru

Kurda art arda gelen rekorlar sonrası gözler Merkez Bankası'nın 24 Ocak'taki Para Piyasası Kurulu (PPK) toplantısında.

Son dönemde uygulanan ve örtülü faiz artışları olarak da adlandırılan likidite adımlarının ardından ağırlıklı beklenti Merkez'in önümüzdeki hafta faizleri ve geç likidite penceresi faizlerini doğrudan artırabileceği yönünde.

Ancak son haftalarda yeni araçların da deveye girmesiyle daha karmaşık bir para politikası söz konusu olduğundan detaylara bakmakta fayda var. 

İşte 24 Ocak öncesi bilmemiz gereken detaylar:

1) FAİZLERİ ARTIRACAK MI?

Anketlere baktığımızda artırım beklentileri ağırlıkta.

BloombergHT'nin 8'i yabancı, 12'si yerli olmak üzere toplam 20 kurumla yaptığı anketin sonuçlarına göre, Merkez Bankası'nın sdoğrudan politika faizi, koridorun üst bandı ve geç likidite penceresi faizlerini artırması bekleniyor.

Medyan sonuçlara göre ekonomistler:

*Alt bantın yüzde 7,25 seviyesinde bırakılmasını,

*Politika faizinin 50 baz puan artırılarak yüzde 8,5’e yükseltilmesini,

*Üst bandın 150 baz puan artırılarak yüzde 10’a çıkarılmasını bekliyor.

TCMB'nin bu hafta piyasayı fonlamak üzere kullanmaya başladığı geç likidite penceresi için ise görüş veren 18 ekonomistin beklentisi ise 100 bps artırım ile yüzde 11’e yükseltilmesi yönünde.

2) NEDEN ARTIRMAYABİLİR?

Bu arada piyasada farklı tahminler de var.

HSBC Portöy Yönetim Stratejisti İbrahim Aksoy Merkez Bankası'nın swap ihalesi faizini yüzde 10’un da üzerine çıkartmayı düşünerek bu toplantıda resmi faizlerde önemli bir değişiklik yapmayabileceğini söyledi.

Aksoy yayınladığı notunda, "Bankanın uyguladığı likidite ve swap operasyonlarının etkisini görmek isteyeceği bu nedenle Salı günkü toplantıda faiz artışı yapmayabileceği, yapsa bile miktarı çok sınırlı tutabileceği görüşündeyiz" dedi.

Stratejistin, bankanın resmi faiz artışı yapmayabileceği, yapsa bile çok sınırlı artış yapacağını düşünmesinin bir nedeni de bankanın swap ihalelerinde faizi yükseltmeye devam ederek yüzde 10’nun üzerine çıkartmayı seçebilecek olması.

"Teknik olarak bunun önünde bir engel bulunmuyor" diyen Aksoy görüşlerini şöyle anlattı:

"Merkez Bankası bankacılık sisteminin lira ihtiyacını dün itibariyle ortalamada yüzde 9,09 faizle fonlarken swap operasyonu ile yüzde 10 üzerinde bir maliyetle bankalardan lira almak zarara neden olacaktır.

TCMB bu zararı göze alırsa swap ihalelerinde faizi yüzde 10’un da üzerine çıkartabilir. Lirada değer kaybı durana kadar bu zarar her yıl önemli bir kar yazan Merkez Bankası tarafından karşılanabilir.

Diğer yandan, TCMB sağladığı likiditenin bankacılık sistemine ortalama maliyetini daha da artırarak burada yaptığı zararı azaltabilir.

Böyle bir adım, TCMB’nin resmi faizlerinin para politikasında bir süre anlamını yitirmesine neden olabilir. Fakat geçmiş tecrübeye bakınca böyle bir unorthodox adımın ekonomik aktivitede sıkıntı bulunan bir konjonktürde TCMB tarafından resmi bir faiz artışı yapmamak adına denenebileceği görüşteyiz. Amaç ne de olsa TL’ye karşı spekülatif pozisyon almak isteyenlere ucuz maliyetli lira bırakmamak."

3) ALTERNATİF NELER YAPABİLİR?

Aksoy'a göre Merkez Bankası'nın en fazla yüzde 8,50 seviyesindeki gecelik borç verme faizinde 25-50 baz puanlık artırım yaPması bekleniyor.

Ayrıca banka "bugünlerde aktif olarak kullandığı yüzde 10 seviyesindeki geç likidite penceresi faiz oranında daha yüksek oranlı bir artış yapmayı da seçebilir." 

4) ARTIRMAMASI OLUMSUZ OLABİLİR Mİ?

HSBC bu noktada, anketlerde yüksek artışı beklentilerinin öne çıkmasının risk yarattıpını da vurguladı.

Artış beklentileri yüzünden Merkez Bankası’nın resmi faiz oranları tarafında önemli bir adım atmamasının lirayı olumsuz etkileme potansiyeline sahip olduğunu belirtti.

"Ayrıca her halükarda para politikası yurtiçi ve yurtdışı yatırımcılar için günden güne daha karışık hale geliyor" diyen Aksoy, "Bu nedenlerle, Salı günü resmi faizlerde piyasanın beklediği gibi kaydadeğer bir artış yapılmadan swap ihale faizinin %10’un üzerine çıkartılması lirada kayıpları durdurmayabilir" dedi.

5) BUGÜNE KADAR ATILAN ADIMLARIN DEVAMI GELECEK Mİ?

TL'de son dönemde dolar karşısında rekor değer kayıpları görülürken, TCMB geçen hafta Perşembe gününden beri "örtülü faiz" artışları olarak da adlandırılan likidite adımları uyguluyor.

Yüzde 8 seviyesinden fonlamasını sıfıra indiren TCMB, yüzde 8,5 faizle BIST repo pazarından fonlamasını da kısarken, bankaları yüzde 10 faiz ile fonlama yaptığı geç likidite penceresine yönlendiriyor.

TCMB böylece ortalama fonlama faizini yükseltmeyi amaçlarken, 11 Ocak'ta yüzde 8.31 olan ortalama fonlama maliyeti dün yüzde 9,09'a yükseldi.

Ancak bu fonlama mekanizmalarının günlük faaliyetlere para politikası aracı olarak konu edilmesi orta-uzun vadede reel sektörün ve bankaların nakit akış sistemi ve TCMB'nin kredibilitesi açısından sürdürülebilir görülmüyor.

TCMB eski Başkanı Erdem Başçı tarafından da piyasalarda "örtülü faiz artışı" olarak alınan benzer uygulamalar sıklıkla kullanılmış öngörülebilirliği düşük olması nedeniyle tartışılan bu uygulamalar kısa vadede olumlu piyasa etkileri yaratmayı başarmıştı. Ancak eski başkan döneminde TCMB'nin faiz koridorunun da üstünde yer alan ve Türkiye'de bugüne kadar cezai bir faiz olarak bilinen geç likidite penceresi hiç kullanılmamıştı.