BUSINESSHT
12 12 2016, 09:44 Güncelleme: 10:14
Cari dengede bozulma Ekim ayında da devam etti.
Merkez Bankası ödemeler dengesi verilerine göre, cari açık 1,67 milyar dolarla beklentilere paralel gerçekleşti.
Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi 1,7 milyar dolar açık verilmesi yönündeydi. 12 aylık cari açık 33,7 milyar dolar oldu. TCMB, cari açığın artışında üç faktöre dikkat çekti:
*Dış ticaret açığında artış
*Hizmetler dengesi fazlasında azalma
*Birincil gelir dengesi açığının azalması
Geçen ay 153 milyon dolar çıkış yaşanan 'gizemli para', net hata noksan kaleminde 1.347 milyon dolar giriş kaydedildi. Geçen ay 4.818 milyon dolar düşüşle dikakt çeken resmi rezervler ise 2.923 milyon dolar arttı.
Cari açık 2015 yılında petrol fiyatlarında yaşanan düşüşle dış ticaret açığındaki gerilemeye paralel bir önceki yıla göre yüzde 26 daralarak 32,19 milyar dolara düşerken, bu yılki cari dengede de petrol fiyatları ve turizm gelirlerindeki azalma belirleyici olmayı sürdürüyor.
Petrol fiyatlarındaki yükselişlere karşın 55 dolar civarındaki seyrin sürmesi halinde cari açıkta sert bir artışın gerçekleşmeyeceğini belirten ekonomistler, bir yandan da jeopolitik riskler ve güvenlik endişelerinin turizm gelirlerine olumsuz yansıması, ana ihraç pazarlarındaki daralma cari açık üzerinde risk oluşturacağına dikkat çekiyor.
İç talepte beklenen yavaşlama da cari açık açısından takip ediliyor.
Güncel OVP'ye göre cari açığın 2016'yı GSYH'ya oran olarak yüzde 4,3'a denk gelen 31,3 milyar dolar ile tamamlaması bekleniyor.
Verinin detayları şu şekilde:
Cari işlemler açığı, bir önceki yılın Ekim ayına göre 1.332 milyon ABD doları artarak 1.675 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Bunun sonucunda, oniki aylık cari işlemler açığı 33.773 milyon ABD doları olmuştur.
Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının, bir önceki yılın aynı ayına göre 333 milyon ABD doları artarak 2.804 milyon ABD dolarına yükselmesi, hizmetler dengesi fazlasının 916 milyon ABD doları azalarak 1.793 milyon ABD dolarına gerilemesi ve birincil gelir dengesi açığının 137 milyon ABD doları artarak 771 milyon ABD dolarına yükselmesi, cari işlemler hesabının açık vermesinde etkili olmuştur.
Parasal olmayan altın kaleminde, bir önceki yılın Ekim ayında 478 milyon ABD doları net ihracat gerçekleşmişken, bu yılın aynı ayında 210 milyon ABD doları net ithalat kaydedilmiştir.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 630 milyon ABD doları tutarında azalarak 1.693 milyon ABD dolarına düşmüştür.
Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 112 milyon ABD doları artarak 707 milyon ABD doları olmuştur.
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), bir önceki yılın aynı ayına göre 53 milyon ABD doları artarak 665 milyon ABD doları tutarında gerçekleşmiştir
Portföy yatırımları 1.990 milyon ABD doları tutarında net giriş (net yükümlülük artışı) kaydetmiştir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 471 milyon ABD doları net alım yaparken devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise 1.232 milyon ABD doları net satım yaptığı görülmektedir
Yurtdışında ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili olarak, Genel Hükümet ve bankalar sırasıyla 1,5 milyar ABD doları ve 1.558 milyon ABD doları tutarında net borçlanma ve diğer sektörler 13 milyon ABD doları tutarında net geri ödeme gerçekleştirmiştir
Diğer yatırımlar kaleminde 596 milyon ABD doları tutarında net giriş (net yükümlülük artışı) gerçekleşmiştir
Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 843 milyon ABD doları net artış, yurtdışı bankaların yurtiçi bankalardaki mevduatları ise 115 milyon ABD doları tutarında net azalış kaydetmiştir.
Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar 215 milyon ABD doları net kullanımda bulunurken, diğer sektörler 1.150 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir.
Resmi rezervler 2.923 milyon ABD doları artmıştır.
