GÜZEM YILMAZ
06 12 2016, 18:43 Güncelleme: 18:55
Son günlerde kurdaki yükselişi ve artan oynaklığı kontrol etmeye ilişkin Türk Lirası özendirilmeye devam ediliyor.
Bunların içerisinde ihalelerin TL ile yapılmasından tutun da (ÖİB’den gelen açıklama), devlet varlıklarını TL’ye çevirmeye kadar (geçen yıl TMSF’den, bu yıl da BIST’ten gelen açıklama ile döviz varlıkların TL’ye çevrilmesi) bir çok adım atılıyor.
Bunların içerisinde en çok tartışılan konu ise dış ticaret’in Türk Lirası cinsinden yapılma imkanı..
Önce cari durumu inceleyelim; aşağıdaki grafikte de görüldüğü üzere Türkiye bu yıl 117 milyar dolarlık ihracat yaptı. Bu ihracatın 6 milyara yakın bölümü TL karşılığında yapıldı. Ocak-Ekim 2016'da ithalat işlemlerinin de 11 milyarlık kısmı TL ile yapıldı. TL ile yapılan ithalat 10 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.01 artış gösterdi ve TİM verilerine göre 2016 yılının ilk 10 ayında 182 ülke veya bölgeye TL ile ihracat yapıldı.
Aslında uzun süredir Rusya, Çin ile yaptığı ikili anlaşmalarda bu konu ile ilgili adımlar atıyor. Bizim tarafta hükümetten yükselen sesler ise “Çin, Rusya ve İran'a yerel para ile alışveriş yapalım” yönünde. TİM Başkanı Büyükekşi de konu ile ilgili “Özellikle Türk parasıyla ticaret konusunda devamlı olarak çalışma yürütüyoruz. İran ve Rusya ile yerel para cinsinden yapılan ticaretin artırılması konusunda çalışmalar devam ediyor. Bu sene yerel para ile ticaret yüzde 7’ye çıktı.“ açıklamlarında bulundu. Bununla birlikte TCMB'nin diğer ülke merkez bankaları ile SWAP anlaşmaları yapması ve bu sayede dış ticaret açığının finansmanında ülkeye çok ciddi avantajlar sağlayacağı savunuluyor.
Şuan ihracatta zaten Rusya, İran, G. Kore gibi ülkelerle TL ile ticaret ön plana çıkıyor ve İran’dan da bunun arttırılması ile ilgili ilk tepki olumlu. Ürün bazlı ise ihracatta TL ile en yüksek ticaret hacmi elektirk-elektronik, kimyevi maddeler ve hazır giyim tarafında.
Tüm bunlara rağmen asıl soru şu ki TL’nin ne ölçüde konvertbl olduğu da düşünülürse, dış ticaret fazlası verdiğimiz İran yerine, yüksek açık verdiğimiz Rusya ve Almanya gibi ülkelerle Türk Lirası cinsinden ticaretimizi arttırabilecek miyiz?
