05 10 2016, 07:30 Güncelleme: 17:40
Yurtiçi risklerin yanı sıra Fed'in faiz artırımı ihtimali ve ECB tarafından gelen haberlerin gelişmekte olan ülke piyasalarına olumsuz yansımasıyla birlikte dolar/TL bugün yaklaşık 2.5 ayın en yükseği olan 3.0656 seviyesini gördü.
Öğleden sonra piyasaların sakinleşmesiyle birlikte dolar/TL gün içi zirvesinden 3.05'li seviyelere gerilese de beklentilerin üzerinde gelen ABD ISM ve fabrika siparişleri verileri ardından kurda yükseliş devam etti.
BIST 100 endeksi ise günü yüzde 1,03 yükselişle 77 bin 853 puandan kapadı.
BloombergHT yayınına katılan Tacirler Yatırım Başekonomisti Özlem Bayraktar Gökşen Dolar/TL’deki beklenmedik yükseliş için şunları söyledi:
“3,06’lara kadar bu kadar kısa sürede yükselen bir dolar beklentimiz yoktu. Bu durumu, birkaç faktörün birleşimi ile anlatabiliyoruz. Moody’s sonrası etki, kur tarafında oldukça sınırlı kalmıştı. Bizim Moody’s sonrası Dolar/TL beklentimiz, 3-3,02’ye kadar geliş yönündeydi. Dolayısıyla fonların bir miktar çıkışıyla beraber oradaki satış baskısının kuvvetlendiğini söyleyebilirdik ama kur, 3,02’nin üzerinde çokça hızlanınca önce bir yurtdışına bakıyoruz. Yurtdışına bakıldığında gelişmekte olan ülkelerde doların çok ciddi bir değer kaybı var. Bu durum dün ABD ISM imalât verisi sonrası çok hızlandı. Sonrasında sanki hiç birimiz bilmiyormuşuz gibi “Fed 25 baz puan faiz artırabilir” korkusu ya da bununla ilgili bir endişe haberlere yansıdı. 2015’te de aralık ayına yaklaşırken Fed’in 25 baz puan faiz artıracağının sinyalleri güçlenmişti ve o zaman da dolarda güçlenme görmüştük. Şu an ki durum belki de ona benzer bir hareket.
Türkiye’ye özel bir diğer unsur da liranın diğer gelişenlere göre daha kötü ayrışması. 15 Temmuz sonrasında yerleşiklerin önemli bir satışı olmuştu. Yaklaşık olarak söylersek döviz mevduatlarında 10 milyar dolarlık bir erime söz konusu olmuştu. Sonrasında çok az bir kısmının yerine geldiğini gördük. Yaklaşık 2-3 milyar dolardan bahsediyoruz. Dolayısıyla, yerleşiklerin daha fazla pozisyonlarını artırma dileğinde olmasıyla kur üzerinde ekstra bir baskı da görebiliriz.
Diğer bir faktör de enflasyon. Beklentilerden çok çok iyi geldi. Trend enflasyonda bizim hesaplamalarımız 6’nın altını gösterdi. Burada ekonomik aktivitenin yavaşlamasının elbette ki etkisi vardı. Ama böyle bir ortamda Merkez Bankası’nın daha gevşek bir para politikasını sürdürebileceği yönünde beklentiler arttı. Bu da Türk Lirası’nın güçsüzlendiren bir durum oldu. Bütün bunlar bir araya gelince de güçsüz bir durumda olduğumuz gördük. Ancak Türk varlıkları o kadar iskontolu hâle geldi ki bir noktada Türk varlıklarına risk iştahının artacağı beklentisindeyiz.
ALTIN
Dolardan sonra bir rekor da altında kırıldı. Yaklaşık 40 yılın en iyi yarı yıl performansını gösteren altın, spekülasyonlara bağlı olarak yaklaşık üç yılın en hızlı düşüşünü gerçekleştirdi.
24 Haziran'dan bu yana ilk kez bin 300 doların altını salı günü gören altının ons fiyatı yeni güne bin 273 dolar seviyesinde başladı.
Fed’in faiz belirsizliği nedeniyle geçen yılın sonunda bin dolar seviyelerinde işlem gören altın, “güvenli liman” alımlarının artmasıyla 2016’da yatırımcısına yüzde 25 kazandırdı.
Bloomberg verilerine göre Fed’in aralıkta faiz artıracağı ihtimali yüzde 61 seviyesine çıktı. Yüksek faizler, yatırımcısına faiz ödemesi yapmayan altının cazibesini azaltıyor.
PETROL
ABD'de özel sektörün açıkladığı haftalık petrol stokları verisinin düşüş göstermesiyle petrol fiyatları da geriledi. Kasım vadeli Batı Teksas petrolü (WTI), Nymex piyasasında, 49 dolar seviyesinde işlem görürken, Avrupa tipi Brent petrol yüzde 0,37 kayıpla 49,06’dan işlem görüyor.
Amerikan Petrol Enstitüsü verilerine göre, ABD'de petrol stokları geçen hafta 7,6 milyon varil azaldı. ABD Enerji Enformasyon İdaresi'nin çarşamba günü açıklayacağı haftalık verinin ise petrol stoklarında artış olduğunu göstermesi bekleniyor.
ASYA PİYASALARI
Asya'da gelişen piyasa varlıkları ve para birimleri, Avrupa ve ABD'de para politikalarına yönelik beklentilerin daha az genişlemeci bir hale bürünmesi ile birlikte değer kaybetti, bölge tahvilleri düştü.
Japonya hisse senetleri, yenin Salı günü Ağustos ayından bu yana en hızlı düşüşünü göstermesinin ardından yukarı yönde hareket etti. Güney Kore wonu, dolardaki güçlenmenin ardından, son üç haftanın en sert düşüşünü gerçekleştirdi. Japonya'da Topix Endeksi, yenndeki zayıflamanın ardından yukarı yönde hareket etti.
