BUSINESSHT
29 09 2016, 10:15 Güncelleme: 10:30
Petrol fiyatlarının 140 dolarlardan 40 doların altına kadar düşmesi petrol üreten ülkeler için ne kadar kötü haberse Türkiye gibi dış finansman bağımlılığı yüksek ülkeler için o kadar iyi olmuştu.
Ancak fiyatlardaki düşüş karşısında daha fazla dayanamayan OPEC ülkelerinin üretimi kısma kararı özellikle cari açıkta yaşanan bahar havasının yavaş yavaş sonuna gelindiğine işaret ediyor olabilir.
HSBC Portföy Yönetimi Stratejisti İbrahim Aksoy, "OPEC kararı sonrası petrol fiyatlarında yükseliş, devam etmesi durumunda, Türkiye’de enflasyon ve cari açığa olumsuz etki nedeniyle yurtiçi piyasalara dair algıyı olumsuz etkileyebilir" dedi.
OPEC üyeleri Cezayir'de yaptıkları toplantıda, Suudi Arabistan'ın İran karşısındaki sert tutumunu yumuşatmasıyla, düşük petrol fiyatlarına gelen tepkiler üzerine 2008 yılından bu yana ilk defa,üretimin sınırlandırılması kararına vardı.
Petrol fiyatları kararının ardından yüzde 5'in üzerinde yükseldikten sonra bugün sakinleşmiş gözüküyor. Brent petrol 48,50; ham petrol 47 dolar seviyelerinden işlem görüyor.
Ekonomistler, jeopolitik riskler ve güvenlik endişelerinin turizm gelirlerine olumsuz yansıması, ana ihraç pazarlarındaki daralma ve iç talepte beklenen artışın cari açık üzerinde risk oluşturacağına dikkat çekiyordu. Ayrıca kredi kartı ve kredilerle ilgili atılan gevşeme adımlarının da cari açıkta yukarı yönlü etki yapabileceği belirtiliyordu. Olumlu tek katkının ise petrolden gelmesi bekleniyordu. Şimdi petrol fiyatlarının da artması bu görünümü iyice bozabilir.
Cari açık 2015 yılında petrol fiyatlarında yaşanan düşüşle dış ticaret açığındaki gerilemeye paralel bir önceki yıla göre yüzde 26 daralarak 32,19 milyar dolara düşerken, bu yılki cari dengede de petrol fiyatları ve turizm gelirlerindeki azalma belirleyici oluyor. Temmuz ayında da cari dengenin 2,60 milyar dolar açık vermesiyle 12 aylık cari işlemler açığı 28,9 milyon dolar oldu.
İş Yatırım analistleri de bugünkü notlarında, "Turizm gelirlerinin düşük olduğu bir ortamda petrol fiyatlarındaki yükselişin zaten bozuk olan cari dengemizdeki kırılganlığı artıracağı unutulmamalı" dedi.
FİYATLAR NE KADAR ARTABİLİR?
Fakat Aksoy petrol fiyatında mevcut seviyenin henüz bu kaygıları canlandırmayabileceği görüşünde. "Brent fiyatında 60 dolara doğru bir hareket bu görüşümüzü değiştirebilir" diyen Aksoy, "Bugünlük Türkiye piyasaları petrol fiyatlarındaki artışın gelişmekte olan piyasalar için yarattığı olumlu algıdan faydalanabilir görünüyor" diyerek etkilerin hemen görülmeye başlanmasının beklenmediğini vurguladı.
Dün OPEC'in aldığı kararın fiyatları nasıl etkileyeceğini kestirmek zor, ancak şimdiden tahminler gelmeye başladı. Goldman Sachs, OPEC'in petrol üretimini azaltma yönünde vardığı anlaşmanın petrol fiyatlarını varil başına 10 dolar artırabileceğini belirtti.
“Petrol üretiminin günlük 32,5 milyon ile 33 milyon varil arasında sınırlandırılması büyük bir ihtimalle petrol fiyatlarını destekleyecektir; en azından kısa vadede” diyen banka, “Diğer her şeyin sabit kalması durumunda, üretim kotası 2017 yılının ilk yarısında katı bir şekilde uygulanırsa petrol fiyatları üzerinde varil başına 7 dolar – 10 dolar arasında etki edebilir” dedi.
