GÖKHAN ŞEN*
21 09 2016, 08:18 Güncelleme: 08:25
Merakla beklenen Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) para politikasına karar vereceği 2 günlük toplantısı sonuçlandı. Bankanın bu toplantıda politikasını şekillendireceği ve gözden geçireceği beklentisi vardı. Bunun anlamı, yeni kararlar gelebileceği gibi politikanın da başka bir bakış açısı ile yürütülebileceğiydi. Bu yüzden, bankanın kendi içinde bir politika ıslahatı yapacağı beklentisi piyasadaki hakim kanaatti.
Açıklanan karara baktığımızda birçok yenilik olduğunu görüyoruz. Bunları, bankanın politikaya bakışının değiştiği şeklinde yorumlamak doğru olacak. Yeni bakış ile uyumlu olarak da politikaya ayar verilmiş durumda.
BoJ'un hedefi yüzde 2'lik TÜFE hedefini yakalamak. Başbakan Abe'nin 3 ayaklı 'Abenomics' programı içinde banka 'kolay para politikası' ayağını temsil ediyor. İki hedef birleşince de ortaya sürekli politikayı hem miktarsal hem kalite olarak genişleten bir banka çıkıyor. Bunu sağlamak için banka yıllık para tabanını 80 trilyon yen genişletme sözü veriyordu. Buradaki problem, banka varlıklarının ülke milli hasılasının yüzde 90'ına varmış olmasına rağmen enflasyonun canlanmaması. Diğer yandan, varlık piyasalarının hatırı sayılır bir bölümünü kontrol eden bankanın etkin fiyatlama mekanizmasını bozduğu endişeleri de hakim. BoJ, tahvil piyasasının yüzde 35'ine sahip. Bir diğer endişe ise yatay getiri eğrisi sebebiyle bankaların kar elde edememeleri ve tüm bunlar yaşanırken sermayelerini eksi faizli politika faizine kurban vermeleri.
Tüm bu endişeleri aşmak ve piyasa aktörlerinin endişelerinin gidermek, kendine olan güvensiz ve tatminsiz bakış açısını değiştirmek için banka sahaya çıktı.
Bankaların muzdarip olduğu negatif faiz aynen korundu ancak eksi sularda daha derine inilmedi. Bu, bankaları mutlu eden bir adım olmalı. Kararın ardından Japon bankalarında sert yükselişler gördük. Diğer yandan, kurun değer kazanmaması için 'gerekirse negatif faiz daha da derinleşebilir' cümlesine yer verilmiş.
Kredi piyasasını canlandırabilmek için, başka bir deyişle bankaların kredi verebilmeleri için getiri eğrisine bir ayar gelmiş. Bu, zannediyorum ki kararın en önemli kısmı. Para politikasının amacını enflasyon hedefini yakalamak için para tabanını genişletmekten, getiri eğrisini kontrol etmeye dönüyor. Bu, bankanın en önemli kararı ve bugünkü sonucun belkemiğini oluşturuyor.
Getiri eğrisini kontrol etmekten yapılabilecek ilk çıkarım bankanın uzun vadeli faizleri kontrollü şekilde yükseltme çabası olmalı. Bunun için yıllık bono alım miktarı sabit tutuluyor ancak bankanın vade iştahı değişiyor. 7-12 yıl arası olan alım aralığı kaldırıp atılıyor. Bu ne demek? Banka daha fazla kısa vadeli tahvil alacak böylece kısa vadeli faizler daha da düşecek. Diğer yandan, uzun vadeli faizler daha az alım sebebiyle canlanacak ve yükselecek. Böylece getiri eğrisi dikleşecek ve bankacılık sistemi için daha sağlıklı bir yapıya kavuşacak. Bunu sağlamak için banka yıllık 80 trilyon dolar olan alım miktarında değişimler olabileceğini açıklıyor.
Banka ayrıca ileri dönük rehberliği daha kaliteli hale getireceğini açıklıyor ve tüm bu kararların 7-2 oyla alındığını görüyoruz.
Bankanın internet sitesi çöktüğü için görebildiğimiz detaylar bunlar.
Piyasa tepkisi oldukça olumlu. Yen değer kaybediyor, uzun vadeli faizler 6-7 baz puan kadar yükseliyor ve bankalar değer kazanıyorlar. Dolayısıyla hisse senetleri yukarıda. Dünyanın kalanı için mesaj açık; para politikasında genişlemeci mantık bir sınıra dayanmış noktada. Daha fazla negatif faiz için daha olağanüstü şartlar gerekiyor ve şimdi bankaları koruma zamanı. Risk iştahı oldukça nötr yorumluyorum.
----
* BloombergHT Ekonomi Koordinatörü
