BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3486 % 0,17
EUR/TRY 35,0890 % 0,05
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3487
% 0,18
35,0833
% 0,04
1,0788
% -0,37
47,65
-0,28
2.219,37
% 1,12
87,50
% 1,64
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

VİOP nedir?

Vadeli işlem ve opsiyon piyasası (VİOP), Borsa İstanbul bünyesinde vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alınıp satıldığı bir türev araçlar piyasasıdır.

VİOP nedir?
26 08 2016, 12:46

Vadeli işlem ve opsiyon piyasası (VİOP), Borsa İstanbul bünyesinde vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alınıp satıldığı bir türev araçlar piyasasıdır. VİOP'ta çeşitli dayanak varlıklar üzerine düzenlenmiş olan vadeli işlemler ve opsiyonlar alınıp satılır.

VİOP, 2005'de kurulan Vadeli Opsiyon Borsası (VOB) ile 2013 yılında birleşmiştir. Eskiden VOB'da işlem gören sözleşmeler, 2013 yılında VİOP'a transfer edilmiştir ve tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri VİOP çatısı altında işlem görmeye başlamıştır. Sözleşmelerin aynı çatı altında işlem görmeye başlamasının piyasa katılımcılarına büyük avantajları vardır. Bu avantajlara örnek olarak katılımların aynı işlem üzerinden daha geniş piyasaya erişim imkanının oluşmasını ve küresel piyasada rekabetin artırılmasını gösterebiliriz. Aynı zamanda sermaye piyasalarındaki derinlik, verimlilik ve etkinlik artmıştır.

VİOP'un temel fonksiyonları

VİOP risk yönetiminde önemli bir rol oynar. Kuruluş amacı ise tasarrufları değerlendirmek ve ürünlerin gelecek dönemlerde oluşabilecek fiyat değişiklikleri hakkında fikir sahibi olmaktır.  Karşı taraf riskinin en az olduğu piyasalar arasında VİOP gösterilebilir.

VİOP'da amaç aynı zamanda kar etmektir. Fiyatların artacağı beklentisiyle vadeli işlem sözleşmeleri daha sonradan yüksek fiyata satılmak amacıyla satın alınır. Eğer fiyatın düşeceği gibi bir beklenti varsa sözleşme satılarak düşük fiyattan pozisyon kapanması amaçtır.

VİOP'da piyasalar gelecek dönemlerdeki beklentileri fiyatlandırırlar. Yatırımcılar piyasada sözleşme alıp sattıklarında bir süre sonraki değer fiyatı üzerinden senet almayı veya satmayı üstlenmiş olurlar. Bu durum sözleşmenin önceki fiyatı ve söz konusu olan alınıp satılacak senedin beklenen fiyatı arasında köprü oluşmasını sağlar. VİOP piyasasında faiz oranı taşıma maliyetidir.

VİOP piyasasında işlemler 3 ayrı pazarda gerçekleşir; ana pazar, özel emir pazarı ve özel emir ilan pazarı. Ana pazar; döviz vadeli işlem, elektrik vadeli işlem, emtia vadeli işlem, endeks opsiyon, endeks vadeli işlem, kıymetli madenler vadeli işlem, pay opsiyon, pay vadeli işlem olmak üzere 8 dayanak varlıktan oluşur. Özel emir pazarı ve özel emir ilan pazarında ise ana pazara dahil olmayan diğer işlemlerin işlem gördüğü pazarlardır. Fakat bu pazarlarda işlem görmek için borsanın onayı gereklidir.

VİOP kullanım amaçları

VİOP'un temelde 3 kullanım amacı vardır. Bunlar korunma amaçlı işlemler, spekülatif amaçlı işlemler ve arbitraj amaçlı işlemlerdir.

Korunma amaçlı işlemler: Faiz oranlarındaki değişim bir kısım yatırımcıyı olumlu etkilerken bir kısım yatırımcıyı da olumsuz yönde etkiler. Fiyatların değişmesi sonucunda riskli durumlar da oluşabilir ve her sektörü doğrudan etkileyebilecek niteliktedir. Alım ve satım işlemlerindeki risklere karşı korunma amacıyla vadeli işlemlere başvurulabilir.

Spekülatif amaçlı işlemler: Spekülatifler korunma amacı gütmeden piyasada düşük fiyatla satın alıp sonradan yüksek fiyattan satmayı amaçlarlar. Piyasada yaptıkları işlemlerle korunma amacı dışına çıkarak likiditeyi arttırırlar.

Arbitraj amaçlı işlemler: Arbitraj amaçlı işlemleri yatırım yapmadan elde edilen kazançlar bütünü olarak özetleyebiliriz. Ürünler aynı anda düşük fiyattan alınıp yüksek fiyattan satılır. Burada amaç olumlu fiyat farkı oluşturmaktır.

 

 

Yukarı

Business HT×