09 08 2016, 06:59 Güncelleme: 07:00
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde, şirketlerin faaliyet kârını artırdığı, ancak finansman giderlerinin bu kârın yarısını götürdüğü ortaya çıktı. İlk sırasında Emas Makine’nin yer aldığı listede, 500 şirketin üretimden net satışı yüzde 5.3 artarak 75.6 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu performans, enflasyon ve GSYH deflatörü ile karşılaştırıldığında, 2015’te sanayi büyümesinin oldukça sınırlı kaldığını ortaya koydu.
FAALİYET KÂRI %19.9 ARTTI
Öte yandan, faaliyet kârlarında ise yüzde 19.9 ile dikkat çekici bir artış yaşandı. İkinci 500 şirket, 7.4 milyar TL’lik faaliyet kârının 3.8 milyar TL’sini, yani yüzde 51.1’ini finansman giderine harcadı. Bu oran önceki yıla göre 9.3 puanlık artış gösterdi. Bu unsura kur etkileri de eklenince şirketlerin kaynak yapısında bozulma yaşandı ve firmaların borç/özkaynak oranı yüzde 150’nin üzerine çıktı. Özkaynakların toplam varlıklar içinde payı yüzde 39.5’e geriledi, toplam borçların payı ise yüzde 60.5’e yükseldi.
Finansman giderlerinin net satışlara oranı yüzde 3.2’den yüzde 4.3’e, yani 2.5 milyar liradan 3.7 milyar liraya yükseldi. Bir başka deyişle artış oranı yüzde 46.6 oldu. Faaliyet kârında artışa rağmen finansman giderlerinde yaşanan daha yüksek artış nedeniyle İkinci 500’ün kârlılıkları, Birinci 500’deki gibi düştü. Dönem kâr ve zarar toplamı, 2015 yılında önceki yıla göre yüzde 3.4 azalıp 4.,4 milyar liraya geriledi. 2015’te 398 şirket kâr etti, 102 kuruluş zarar etti.
Araştırmaya göre ayrıca, sanayiciler uzun vadeli borçlanmakta zorlandı. İkinci 500’ün kısa vadeli mali borçları yüzde 12.5, uzun vadeli mali borçları ise yüzde 3.3 arttı. İkinci 500’de kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlara oranı da yüzde 50 olarak gerçekleşti.
EN BORÇLU SEKTÖR GIDA OLDU
Kısa vadeli mali borçların sektörel dağılımına bakıldığında nominal olarak en borçlu sektör 3.3 milyar TL ile gıda oldu. Bunu 2.8 milyar TL ile tekstil takip ederken, ana metal sanayi de 1.3 milyar TL ile üçüncü sırada yer aldı. Faaliyet kârı en yüksek sektör de oransal olarak yüzde 15.6 ile madencilik oldu. Bunu yüzde 13.4 ile kimyasal ürünler ve yüzde 13.1 ile mobilya izledi. Nominal olarak en yüksek faaliyet kârını da 1.2 milyar TL ile tekstil sektörü elde etti.
İHRACAT TALEP VE KURLA ERİDİ
İkinci 500’ün ihracatı geçen yıl 7.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu önceki yıla göre yüzde 17 gibi büyük bir erime gösterirken, ihracattaki düşüşte azalan talep ve kur etkisi belirleyici oldu. Listede en yüksek ihracat yapan şirketler sıralamasında, 84 milyon 739 bin dolarlık ihracatıyla ATK Tekstil birinci oldu. TYH Uluslararası Tekstil 80 milyon 540 dolar ile ikinci sırada yer alırken, üçüncü sıradaki şirket isminin açıklanmamasını istedi.
86 YENİ ŞİRKET GİRDİ, KATMA DEĞER ARTTI
İSO İkinci 500 listesine 2015 yılında 86 yeni firma girdi. Bunlardan 24’ünü Birinci 500’den düşen şirketler oluşturdu. Listeye İSO 1.000 dışından giren firma sayısı ise 62 oldu. Listenin performansına dair iyi haber ise teknolojiden geldi. İkinci 500’de yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı 2015’te önceki yıla göre yüzde 4.3’ten yüzde 6.6’ya yükseldi.
BELİRSİZLİK VE İLAVE YÜK ENGELLEDİ
İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, firmaların kendi kontrolü dışında gelişen belirsizlik ve dalgalanmaların yarattığı ilave mali yükler nedeniyle hak ettikleri kara ulaşamadığını söyleyerek, “Bu da iç kaynak yaratılmasını ve Ar-Ge’yi sınırladı” dedi. Bu şartlarda dahi Ar-Ge yatırımlarının olumlu sonuçlarının son 2 yılın FAVÖK’ünde görüldüğünü kaydeden Bahçıvan, “Sanayiciler bin bir emekle oluşturdukları faaliyet kârının büyük kısmını finansman giderine harcamak zorunda kalıyor” uyarısında bulundu.
