FT
26 07 2016, 16:10 Güncelleme: 16:54
2015 yaşanan tüm karmaşa ve dramaya rağmen en azından bir konuda netlik sağlanmaya başladı gibi.
Ocak'ta petrol fiyatlarında yaşanan düşüş ve Çin büyümesine dair endişelerle sarsılan yatırımcılar, İngiltere'nin AB'den ayrılma kararı ve Türkiye'de yaşanan başarısız darbe girişimiyle iyice büyük bir belirsizlikle karşılaştı. Tüm bunların üzerine bir de hala ABD başkanlık seçimlerden Donald Trump'ın zaferle çıkması ihtimali var.
Ancak bazı analistlere göre en azından bir açıdan 2016'da yaşanan süreç 2015'tekine çok benziyor. O da Fed'in faiz artırımı üzerine tartışmalar. Bazı analistler Fed'in iletişim politikasındaki değişikliklerin, ABD ekonomisindeki güçlü ve zayıf dönemler arasındaki gidiş-gelişlerin ve Wall Street'te görülen rekor hisse fiyatlarının bu yılda Aralık'ta faiz artırımı getirebileceğini düşünüyor.
Pictet Asset Management ekonomisti Nikolay Markov da "2016 geçen yıla çok benziyor" diyenlerden.
Bu hafta yapılan Fed toplantısı öncesi piyasa bu yıl faiz artırımı gelme ihtimalini fiyatlamaya başladı. Goldman Sachs ekonomistlerinin vurguladığı gibi, piyasalar faiz beklentileri konusunda uzun bir yolculuktan geçiyor: Mayıs ortasında fikre ısınmışlardı, Haziran'da ise rekor düşük seviyelerde gelen istihdam verisinin ve Brexit'in yarattığı şokla gözleri korktu. Şimdi ise çok daha iyi gelen Haziran verilerinin ve piyasalardaki görece sükunetin ardından Aralık ihtimali dillendirilmeye başlandı.
Geçen yıl da benzer bir seyir izlenmişti. Fed'in şahin tutumundan ipuçları alan piyasalar 2015 boyunca ne zaman faiz artırımı gelebileceğine dair çeşitli beklentiler oluşturmuştu.
Bu yıl da piyasanın genel kabulü Aralık'ta artırım olabileceği yönünde gibi duruyor. Bunda özellikle Fed'in yarın akşam ekonomiyi nasıl gördüğüne dair vereceği mesajlar önemli olacak.
Piyasaların senaryosu Eylül'ün artırım için çok erken olduğu yönünde. Kasım'da ise ABD başkanlık seçimleri engel olabilir. Böylece geriye Aralık kalıyor.
State Street Avrupa makro stratejisi başkanı Tim Graf bunun doların yıl sonuna doğru bir miktar daha iyi olacağı anlamına geldiğini söyledi.
Piyasanın halihazırda Çin'deki yavaşlama ve Brexit risklerini fiyatladığını, ancak asıl belirleyici olanın seçimler olacağını söyleyen Graf, "Piyasalar seçimleri kesinlikle fiyatlamadı" dedi.
DOLARIN SEYRİ NE MESAJ VERİYOR?
Peki bu sene Fed'in kararının etkisi de aynı mı olacak? Geçtiğimiz 12 ay olduğundan çok farklı davranan doların seyrine bakarsak pek öyle gözükmüyor.
Geçen yıl ABD ekonomisinin gücü, Fed'in şahin tavrı ve faiz artırımı beklentileri doların 12 yılın en yüksek seviyesine çıkmasına neden olmuştu. Doların diğer para birimleri karşısındaki seviyesini gösteren endeks yılın tamamında yüzde 9,3 artmıştı. 2016'da ise bugüne kadar yüzde 1,3 düştü.
"Geçen yılın ortasında dolar tarihi bir trend hareketini tamamlamıştı" diyen Graf, "Bugün ise 12 ay geçmesine rağmen dolar hiçbir şey yapmadı, hiç bir yere gitmedi" dedi.
Normalde doların hareketini belirleyen en önemli unsurlardan biri olan ABD büyümesine ilişkin verilere bakılınca durumu anlaşmak pek de kolay değil. Son gelen veriler genelde güçlü.
Ancak bu yılı geçen yıldan farklı kılan asıl sebep Fed'in duruşunu küresel gelişmeleri de göz önünde bulunduracak şekilde değiştirmesi. Fed eskisine göre doların hareketinin küresel finans piyasalarındaki etkisini önemsemeye eskisinden çok daha istekli.
Markov, eskiden merkez bankalarının birincil hedefinin fiyat istikrarı olduğunu, ancak artık Fed'in de yaklaşımını finansal istikrarı öncelikleyecek şekilde değiştirdiğini söyledi. Analiste göre bu da Fed'in oynaklık korkusuyla harekete geçmesini zorlaştırdı.
Yani Fed'in Aralık'ta faiz artırımına gitmesi tarihin tekerrür etmesi gibi gözükse de Fed'in politikaları tamamen değişmiş durumda olacak.
