OECD Genel Sekreteri Angel Gurria ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek bugün beraber yaptıkları açıklamalarda Türkiye ekonomisinin zayıf yönlerine ilişkin uyarılarda bulundu.
Zeugma Mozaik Müzesi’nde düzenlenen "2016 OECD Türkiye Ekonomik İnceleme Raporu Tanıtımı Toplantısı"nda konuşan iki yetkili de başta verimlilik ve tsararuf eksikliği olmak üzere Türkiye'nin belli konularda acilen atması gereken adımlar olduğunu vurguladı.
Raporda yer alan grafikler ise iki yetkilinin de endişelerinde neden haklı olduğunu gösteriyor.
1) BÜYÜME DİNAMİKLERİNİN ÇEŞİTLENMESİ
"Yalnızca otomatik pilota bağlayıp, bu yolda bu şekilde devam edemeyiz" diyen Gurria, "Bu bizim için yeterli değil. Büyüme dengesiz, dengelenmesi gerekiyor. Hala hane halkı tüketimleri dolayısıyla talep artırılıyor. Özel tüketim yüzde 8-10 arasında artış gösteriyor geçtiğimiz 10 yıl içerisinde. Oldukça yüksek bir rakam. Ama bu acaba sürdürülebilir mi? Bunu düşünmek lazım. Hane halkı tüketiminin gayri safi yurt içi hasıla içerisindeki payı yüzde 69. OECD ülkeleri içerisinde 2. en yüksek rakam" dedi.
Şimşek ise küresel krizin hemen sonrasında Türkiye'nin 2010-2015 döneminde yüzde 5,2 büyüdüğünü belirterek, "Küresel krizden hemen sonra çok hızlı büyüdük. Aşırı ısınma sorunu yaşanmaya başlarken, o zaman bir miktar frene bastık. Çünkü amaç sürdürülebilir yüksek büyüme. Eski Türkiye, çok yüksek büyüme dönemleri sonrasında çok yüksek daralma dönemleri yaşadı. İlk defa çok yüksek büyüme döneminden sonra bir miktar yumuşak inişi ve makul, ılımlı büyümeyi sürdürebildik. Bu da politika çabası gerektiriyordu" diye konuştu.
OECD'nin "düşük büyüme tuzağından kurtulmak için sadece para basmanın yeterli olmayacağı" yönündeki söylemine atıfta bulunan Şimşek, dünyada siyasi ortama bakıldığında yapısal reformların hayata geçmesinin kolay olmadığı gibi imkansız da olmadığını söyledi.
2) TASARRUF SORUNU
Şimşek'e göre, Türkiye'nin hala düşük verimlilik, düşük tasarruf, düşük katma değer sorunları var.
İnceleme raporunda da Türkiye’nin yurt içi tasarrufu artırmayı amaçlayan akıllıca makro-ekonomik politikalar izlemesi öneriliyor.
3) DIŞ AÇIK YÜKSEK
Petrol fiyatlarındaki gerilemeyle düşüş trendinde olmasına rağmen cari açığın hala yüksek seviyelerde seyrettiği belirtilen rapora göre, cari açığın GSYH'ye oranı 2016 için yüzde 4,8 ve önümüzdeki yıl için de yüzde 4,6 olarak tahmin edildi.
4) REFAH DAHA DA İYİLEŞTİRİLEBİLİR
OECD başkanına göre, yoksulluk oranının 2016'da yüzde 13'lük bir düşüş göstermesi olumlu, ancak "Zengin ve fakir bölgeler arasındaki boşluğun kapatılması lazım."
Şimşek de bu sorunun ancak reformlarla çözülebileceğini vurguluyor.
Şimşek, "Şimdi neden reform? Çünkü Türkiye orta gelir tuzağına düşmemeli. 2008'den bu yana 10 bin dolar kişi başına milli gelir seviyesinde duruyoruz. Türkiye, ancak yeni bir reform hamlesiyle yüksek gelir grubu ülkeler arasına girecektir. Bunun için bir yol haritası belirledik ve ilerleme var" dedi.
5) İŞSİZLİK YÜKSEK
Türkiye'nin son 12 ayda 1 milyon 40 bin kişiye iş bulduğunu bildiren Şimşek, "İşsizlik oranı çok fazla da düşmedi. O nedenle reform yapmamız lazım. 2 ay önce özel istihdam bürolarının önünü açtık, part time çalışmayı kolaylaştırdık yani iş gücü piyasasını esnekleştirdik. Daha yapmamız gereken reformlar var ama iş gücü piyasasının esnekliği konusunda da bir miktar adım attık" dedi.
Gurria da Türkiye'de kadın ve erkek istihdam oranları arasındaki farkın hala çok yüksek olduğunu anlattı.
6) ENFLASYON YÜKSEK
Şimşek, "Enflasyon yüzde 7,6. Nispeten yüksek." dedi.
Raporda da Türkiye için 2016 ve 2017 yılı enflasyon beklentilerinde değişikliğe gidilidi. Enflasyonun bu yıl yüzde 7,9'dan yüzde 7,4'e düşeceği, önümüzdeki yıl ise yüzde 7,3'ten yüzde 7,5'e çıkacağı tahminine yer verildi.
7) KAYITDIŞILIK
Raporda en çok vurgulanan noktalardan biri de kayıtdışılık oldu.
Ayrı bir basın toplantısında asgari ücret artışlarının kayıt dışı istihdama etkisine yönelik açıklamalrda bulunan Maliye Bakanı Naci Ağbal, bu konuda Bakanlık görevlilerinin bir çalışma yürüttüklerini söyledi. Ücret artışlarının kayıt dışıistihdamı artırma ihtimali olduğunu belirten Ağbal, "Asgari ücret artışı bu döneme özel bir yüksek oranlı artış. Orta ve uzun vadede kayıt dışı istihdamın her hal ve taktirde daha aşağıya geleceğine inanıyorum." değerlendirmesinde bulundu.
8) VERİMLİLİK
Raporda, "Üretkenlik artışını yeniden canlandırmak, farklı türdeki şirketlerin performansını yakınlaştırmak ve geniş kapsamlı kayıtlı istihdam yaratmak amacıyla her boyda işletme için eşit şartlar oluşturulması ve insan sermayesini kalitesinin artırılması büyük önem taşımaktadır" ifadeleri yer alıyor.
9) DÜŞÜK KATMA DEĞER
Rapora göre Türkiye'nin yükek katma değerli ihracatının payı düşük seyrediyor.
Bilgi ve teknoloji yoğun ürünlerin Türkiye'nin toplam ihracatındaki payının düşük olduğunu belirten Şimşek ise, özellikle Ar-Ge desteklerinin ticarileşmesini sağlayacak çok önemli bir reform yaptıklarını, bunun ekosisteminin bileşenlerini oluşturduklarını söyledi.
10) YATIRIM ENGELLERİ
Yatırım engellerinin yabancı firmaları da etkilediği belirtiliyor.
OECD'ye göre, ticaret ve yatırım politikalarında iyileştirmeler ihracata yönelimi daha kârlı kılacak ve daha fazla doğrudan yabancı yatırım çekecektir.
