BUSINESSHT
15 07 2016, 09:20 Güncelleme: 10:13
Dünya Bankası'nın bugün Ankara'da açıklanan Türkiye Düzenli Ekonomi Notu'na(Temmuz) göre iç tüketimdeki artışa rağmen, büyüme hız kaybeden stok artışı sebebiyle birinci çeyrekte yavaşladı.
Türkiye ekonomisi 2015 yılının tamamında yüzde 4 büyüdükten sonra, ilk çeyrekte yavaşlayarak geçen yılın son çeyreğinden bu yılın ilk çeyreğine mevsim etkisinden arındılmış rakamlarla yüzde 3,3 büyüdü (yıllıklandırılmış olarak).
Önceki çeyrekte büyümeyi sürükleyen stok artışı, birinci çeyrekte önemli oranda yavaşladı ve büyüme rakamını aşağıya çekti.
Kamu yatırımları belirli ölçüde azalarak cari harcamalardaki artışı dengelerken, özel yatırımlarda da azalma kaydedildi. İstikrarlı kur ve güçlenen iç tüketim sebebiyle ithalatın ihracattan daha hızlı artması sonucunda, net ihracat büyümeye olumsuz katkı yaptı.
Öte yandan, önceki çeyrekte yaşanan daralmanın ardından ihracat birinci çeyrekte toparlanma işaretleri gösterdi ve büyümeye olumlu katkıda bulundu. Diğer taraftan, asgari ücretteki yüzde 30'luk artış, tüketici kredilerindeki toparlanma ve gıda fiyatlarındaki düşüş sayesinde özel tüketim güçlenirken, kamu harcamaları seçim vaatleri sayesinde önemli ölçüde artış kaydetti.
Dünya Bankası Ekonomik Notuna göre gıda enflasyonundaki düşüşün etkisiyle, enflasyon son aylarda önemli ölçüde geriledi.
12 aylık manşet enflasyon, Ocak 2016'da zirveye ulaştıktan sonra 1,9 puan düşerek Haziran ayında yüzde 7,6 olarak gerçekleşti.
İyi hava koşulları sayesinde güçlenen tarım üretimi ve Rusya'nın tarım ürünlerine uyguladığı yaptırımlar, 12 aylık gıda enflasyonunun yüzde 6,3'e gerilemesini sağladı ve manşet enflasyonu 1,2 puan düşürdü. Çekirdek (gıda ve enerji hariç) enflasyon halen manşet enflasyondan yüksek olmasına rağmen, istikrarlı Lira enflasyonist baskıların hafifletilmesine yardımcı oldu.
Notta ayrıca petrol fiyatlarının sürüklediği dış dengelenmenin sona erdiği belirtiliyor.
Düşük petrol fiyatları sayesinde enerji aaçığında sağlanan 12,4 milyar dolarlık azalma sayesinde, 12 aylık altın hariç cari açık Temmuz 2015 ile Nisan 2016 arasında 13,3 milyar dolar azalarak 29,9 milyar dolara (veya GSYH'nin yüzde 4,2'sine) geriledi.
Bununla birlikte, 12 aylık altın ve enerji hariç cari açık söz konusu dönemde çok fazla bir değişiklik göstermedi. 2016 yılının ilk dört ayında, mevsim etkisinden arındırılmış rakamlar bu eğilimde bir tersine dönüşe işaret ediyor.
Pozitif bir gelişme olarak, Aralık 2015'te uygulamaya konulan yaptırımlar sonrasında Rusya'ya yapılan ticari mal ihracatı serbest düşüşe geçmiş olmasına rağmen, AB ve MENA piyasalarına ihracatın güçlenmesi sebebiyle altın ve enerji hariç ihracat artış kaydetti.
Diğer taraftan, güçlenen iç talep sonucunda altın ve enerji hariç ithalat, ihracattan daha hızlı bir şekilde toparlandı ve 3 aylık çekirdek ticaret açığında bozulmaya yol açttı. Rusya'nın uyguladığı yaptırımlar ve güvenlik ile ilgili endişeler sebebiyle yaşanan turizmdeki çöküş, olumuz ticaret gelişmelerinni daha da kötüleştirdi.
Ek olarak, küresel petrol fiyatlarının yeniden yükselmeye başlaması yılın ikinci yarısında enerji açığındaki düşüşü yavaşlatacak ve sonunda tersine çevirecektir.
