RAHİM AK - HABERTÜRK
05 07 2016, 09:33 Güncelleme: 09:37
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’ın bu kez ramazan fırsatçılığı yapılmadığını açıklayarak 14 üründeki artışa karşı 18 üründe fiyat azalması olduğunu söylemesi Türkiye’de bir ramazan klasiğinin bittiğini müjdelerken, dün açıklanan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamları tam tersi bir durumu ortaya koyunca sevincimiz kursağımızda kaldı.
Çünkü tüketici fiyatları enflasyonu ramazan nedeniyle gıda fiyatlarında yaşanan artış sonucu haziran ayında beklentilerin üzerinde yüzde 0,47 artarken, yıllık enflasyon yüzde 7,64 oldu. Yıllık enflasyon gıda fiyatlarındaki düşüş eğilimi nedeniyle nisan ayında son üç yılın en düşük seviyesi olan yüzde 6,57 seviyesine gerilemiş, mayıs ayında da bu seviyeden uzaklaşmayarak yüzde 6,58 olmuştu. Gıda fiyatları, ramazan öncesine göre yüzde 1,16 artarken enflasyona katkısı da 0,27 puan oldu. Yani eğer gıda fiyatları söylendiği gibi artmasaydı enflasyon aylık 0,20 artabilecekti. Gıdanın yıllık enflasyona etkisi de böylece 1,57 puan oldu.
FİYATLAR BİRBİRİNİ TUTMUYOR
Geçen hafta açıklanan TZOB’nin ramazan fiyatları ile TÜİK’in rakamları da tabii ki birbirini tutmaz hale geldi.
Öncelikle TZOB’nin açıkladığı kiraz, erik, karpuz gibi mayıs ayında astronomik fiyatlarla çıkan meyvelerin fiyatını TÜİK mayıs ayında baz olarak almıyor. TZOB ise mayıs fiyatlarına bakarak aylık önemli düşüşler kaydedildiğini açıklıyor. Oysa burada TÜİK haklı olarak haziran ayından itibaren fiyat açıklıyor. TZOB’nin ‘fiyat düştü’ dediği ürünlerin bir bölümü bu meyvelerden oluşuyor. Ancak ilginç olan örneğin domateste olduğu gibi TZOB’nin yüzde 60 fiyat artışı olduğunu söylediği domateste TÜİK’in yüzde 1,7 düşüş olduğunu açıklaması. TZOB domatesin ortalama fiyatını 2,83 olarak açıklarken TÜİK 1,7 lira olduğunu iddia ediyor.
HANİ RAMAZANDA FİYATLAR ARTMAMIŞTI?
Aylık 0,47 olan enflasyon artışının 0.27’sine gıda fiyatları neden oldu. Ekonomistler, Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi adımlarının ardından yaptırımların kaldırılması halinde gıda ürünlerinin iç pazara yönelmek yerine tekrar ihraç edilmesinin, önümüzdeki dönemde gıda kaynaklı olumlu etkiyi ortadan kaldırarak tekrar baskı yaratabileceğini belirtiyor.
GIDA OLMASA YILLIK YÜZDE 6’YA GERİLERDİ
Sadece domates değil, kabak, mercimek, yeşl soğan, marul, antepfıstığı, fındıkiçi, patateste de iki kurumun tespitleri arasında uçurum var. TÜİK açıklamasına göre 52 gıda ürününde fiyat artışı 54’ünde ise azalış olurken TZOB ile TÜİK rakamlarının yüzde 90’ı birbirini tutmuyor. Vatandaşın hangi rakamlara inanması gerektiği de kuşkulu.
Gıda fiyatlarındaki bu artış yıllık enflasyonun yüzde 6.58’den yüzde 7.54’e taşınmasında en büyük etken olurken yıllık rakamın 1.57’sini oluşturdu. Eğer gıda fiyatları artmasaydı yıllık enflasyon da yüzde 6.07 olacaktı. Gıdanın dışında yıllık enflasyona en fazla 1.07 puan ile konut fiyatları artışı destek verdi. Ev eşyası ve lokanta oteller de 0.78 ve 0.74’lük katkılar ile enflasyonu besledi.
"ARTIŞ NORMALE DÖNECEK"
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, bu yılın geri kalanında, Türk Lirası’ndaki değer kaybının enflasyon üzerindeki etkisinin azalmasına paralel olarak çekirdek enflasyon göstergelerindeki düşüş eğiliminin devam edeceğinin tahmin edildiğini bildirdi.
Elvan, şu ifadeleri kullandı: “Haziran ayı itibarıyla, asgari ücrette yılbaşında yapılan artışların ve sosyal transferlerin yurtiçi talep kanalıyla enflasyon üzerinde beklenildiği kadar baskı oluşturmadığı değerlendiriliyor. Gıda fiyatları artış hızının ise sınırlı oranda artarak normal seviyelerine yaklaşacağı beklenmektedir. Orta Vadeli Program’da hedeflenen yüzde 7.5 oranını koruyoruz.”
"ÇEKİRDEK ENFLASYON MEMNUNİYET VERİCİ"
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, sosyal medya yoluyla yaptığı değerlendirmede enflasyondaki yükselişe yıllık baz etkisi ve gıda fiyatlarında ramazan ayına bağlı yaşanan artışın neden olduğunu belirtti. Zeybekci, çekirdek enflasyondaki düşüşün haziranda da devam etmesinin memnuniyet verici olduğunu söyledi.
