ABDURRAHMAN YILDIRIM - GAZETE HABERTÜRK
13 06 2016, 07:01 Güncelleme: 07:07
Büyüme rakamları Türkiye'de yatırımların kompozisyonu açısından da ilgi çekici eğilimleri ortaya koydu.
Gazete Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım'a göre yerli ile birlikte yabancıların doğrudan yatırımlarında da sert bir düşüş yaşanıyor. Emlak dışı yatırımlara bakıldığında bu düşüş daha da dikkat çekici bir hal alıyor.
İşte Yıldırım'ın yazısından öne çıkan değerlendirmeler:
Cuma günü açıklanan yılın ilk çeyrek GSYH verileri beklenenden daha iyi geldi ve yüzde 4.8 büyüdük. Yalnız bu büyüme tamamen iç tüketimle gerçekleşti, yatırımların herhangi bir katkısı olmadı, hatta negatif etkisi oldu. Çünkü yılın ilk çeyreğinde özel sektör makine ve teçhizat yatırımı yüzde 4.7 azaldı. Geçen yıldan gelen artışı sürdüremedik.
-Sadece yerliler değil, yabancılar da doğrudan yatırımlarını azalttılar. Hem de çok büyük oranda. Cuma günü açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre,yılın ilk dört ayında yabancıların doğrudan yatırımlarında yüzde 45 azalma meydana geldi. Geçen yılın aynı döneminde 4.9 milyar dolar olan doğrudan yatırımlar bu yıl 2.7 milyar dolara indi.
-Üstelik bu yatırımların içinde gayrimenkul yatırımları artmasına karşılık. 1 milyar dolar olan emlak yatırımları bu yıl 1.4 milyar dolara çıktı. Emlak yatırımlarındaki artış yüzde 36 ve yıldan yıla gayet iyi bir sıçrama gösterdi. Ancak orada da belirgin bir hız kesme söz konusu. Mayıs ve haziran ayı ödemeler dengesinde veya konut satış istatistiklerinde durumu daha net göreceğiz.
-Emlak yatırımları hariç tutulduğunda yabancı doğrudan yatırımlar daha negatif eğilim izliyor. Emlak hariç net doğrudan yabancı sermaye yatırımları geçen yıl 3.9 milyar dolarken bu yılın ilk dört ayında 1.3 milyar dolara indi. Azalma 2.5 milyar dolar veya yüzde 66 düzeyinde.
-2.5 milyar dolarlık azalma eğilimi sürerse yılda 10 milyar dolara doğru gider. Bu da 17 milyar dolarlık doğrudan yatırım tutarını 7 milyar dolara indirir, üzerine gayrimenkul eklendiğinde 10-11 miyar dolarlık toplam yabancı sermaye yatırımına ulaşılır ki, 2004 sonrasının en düşük rakamını oluşturur.
-Doğrudan sermayenin eksilmesine karşılık yurda giren portföy yatırımlarının tutarı arttı. Buradaki artışta 6.2 milyar dolar veya yüzde 1.400 düzeyinde. Gelen bu para günlük ihtiyacı karşıladığından dolayı doğrudan yatırım azalmasının etkisini veya kısa vadeli etkisini hissetmiyoruz.
-Ancak biliyoruz ki, uzun vadede üretim kapasitesinin ve ihracatın artmamasının olumsuz etkilerini görmek kaçınılmazdır. Üstelik doğrudan yatırım ülkenin kaderini paylaşmaktır, geleceğine ortak olmaktır, o ekonomiye inanmaktır. Bu yönüyle de doğrudan yatırımların azalması bir hayli sıkıntı vericidir. Buna yerli girişimcilerin kısmen katılmasını ise geleceğe duyulan güvensizliğe, belirsizliklerin artmasına ve yeni bir hikâyenin yazılamamasına yoruyoruz.
