BUSINESSHT
20 05 2016, 12:17 Güncelleme: 12:25
En basit tanımıyla yatırım kararlarını insanlar yerine bilgisayarların verdiği bir dünyayı ifade eden "yüksek hızlı işlemlerin" (High frequency trading/HFT veya "Algorithmic trading), finansal piyasalardaki payı giderek büyüyor.
Yüksek hızlı işlemlerde, algoritmik robotlar ya da başka tabirle algobotlar çok kısa sürelerde alım-satım yapabiliyor. Bu durum da işlem hacimlerinin çoğu zaman öngörülmedik biçimde artmasına neden olabiliyor. Yüksek işlem hacimleri daha çok yatırımcıyı piyasaya çekiyor ve borsalara fayda getiren bir zincirin oluşmasını sağlıyor.
VERİDEN ÖNCE EMİR
Merkez bankalarının kararları gibi önemli verilerin önceden tanımlanması imkânı sunan HFT teknolojisi, bir strateji içinden birden fazla emir gönderbiliyor, gerçek zamanlı fiyat simülasyonu yapabiliyor, kaydedilen piyasa verisen göre piyasa şartlarını yeniden oluşturabiliyor.
Bir insanın en basit kararı alması ortalama 300 ila 700 milisaniye zaman alırken, HFT teknoloji çoktan binlerce alım-satım emrini borsaya iletmiş olabiliyor. Bu teknoloji kullanan Hindistan'ın Mumbai Borsası'nın CEO'su Ashishkumar Chauhan, ekim ayında ortalama işlem süresini 300 mili saniyeden 6 mili saniyeye indirerek dünyanın en hızlı işlem hızına ulaştıklarını açıklamıştı.
Algoritmik robotlar için neyin alınıp neyin satıldığının genellikle önemi yok. Getiri potansiyeli olduğu sürece iflas açıklamış şirketin payları bile alım-satıma konu olabiliyor. Bu durum riskleri de beraberinde getiriyor. HFT'ler her ne kadar işlem hacmini canlandırsa da kontrolsüz şekilde büyümesi ise finansal piyasaların güvenilirliğini tehlikeye sokabiliyor.
FİRMALAR İÇİN HFT'NİN ANLAMI
Dört büyük yatırım firması Global Trading Systems (GTS), Hudson River Trading, Quantlab Financial ve Tower Research Capital, algoritmik robotlarla olan tecrüblerini HFT teknolojisinin yayılmasını destekleyen Modern Piyasalar İnisiyatifi'ne (MMI) anlattı.
GTS CEO'su Ari Rubenstein insan hayatında büyük yer eden teknolojinin finansal piyasalarda da kullanılmaması için hiçbir sebep olmadığını söylerken, piyasaların bu şekilde daha verimli ve şeffaf olduğunu savundu.
2014'te ABD'deki hisse senedi ticaretinin yüzde beşini oluşturan Hudson River Trading'in Genel Müdür'ü Jason Carroll, hisse senedi piyasasının neredeyse sıfır teknolojik inovasyona sahip olduğunu söyleyerek "İnsanların fiyatları gerçek anlamda birbirine bağırarak duyurduğu bir ortamda çalışıyoruz. Neyin, ne kadar ve hangi fiyata alınacağı kararını insanlar kendileri alıyor. Bunun sonucu oldukça maliyetli olabiliyor" diye konuştu.
Yatırımcıların daha önce hiç bu kadar düşük maliyetlere iyi fiyat aldıkları bir dönem olmadığını söyleyen Quantlab Financial Başkanı Cameron Smith'e göre bilgisayarlar yardımıyla aynı anda binlerce yatırımın yapılabileceğini belirtti. Smith, "Piyasaya girmek için hiçbir engeliniz yok. Herkes gelip, rekabet edebilir" dedi.
Chicago, Güney Carolina, Londra, Singapur, Hong Kong ve Hindistan'da 400'den fazla çalışanı olan Tower Research Capital'in kurucusu Mark Gorton ise Wall Street'in son 20 yılda gördüğü en olumlu gelişmenin elektronik ticaret olduğunu söyledi. Gorton, HFT teknolojisinin yatırımcılara tasarruf imkânı sağladığını ifade etti.
