BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3657 % 0,07
EUR/TRY 34,9557 % -0,18
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3657
% 0,07
34,9558
% -0,18
1,0775
% -0,12
47,65
0,00
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Kaçak sigara ticareti düştü

Zam ve yasaklar nedeniyle bir dönem düşüşe geçen kayıt içi sigara pazarı, sınırda kaçağın zorlaşması ve 3 milyona yakın Suriyelinin tüketimi artırmasıyla 2015’te 103,2 milyar adedi aştı

Kaçak sigara ticareti düştü
MELTEM ERSOY/GAZETE HABERTÜRK 10 04 2016, 15:03

Türkiye’de sigara pazarı, artan vergileri takiben yapılan zamlar ve kapalı alanlarda tüketime getirilen yasaklarla birlikte 2008 yılından itibaren belli bir düşüş trendine geçti. Bu süreçte kaçak sigara oranı artış gösterdi, kayıt içi sigara pazarı ise 91 milyar adetlere kadar düştü.  

Ancak 2015 yılının Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) rakamlarına göre kayıt içi sigara pazarı 2009’dan sonra ilk defa 100 milyar adet bandını geçerek 103,2 milyar adet olarak gerçekleşti. Bu önceki yıla göre yüzde 9’luk artış anlamına geliyor. Kaçak sigarada ise son bir yılda 6,5 milyar adet düşüş yaşandı

SURİYELİ ETKİSİ ÖLÇÜLEMİYOR

Bu artışta iki faktör etkili oldu. Birincisi güney sınırlarında güvenlik sorunundan ötürü kaçakçılığın da azalması ya da eskisi kadar ucuza yapılamıyor olması. İkincisi de Türkiye’de yaşayan 3 milyona yakın Suriyelinin iç pazarda yarattığı tüketim artışı.

Kaçağın düşüşünü sektörün araştırma şirketleriyle yaptığı boş paket araştırmalarında görmek mümkün. Bu araştırmalara göre, kaçak sigara pazarı 2015’te 16,6 milyar adet oldu, bu rakam önceki yıl 23,1 milyar adet olarak gerçekleşmişti. Yani kaçak sigarada belirgin bir düşüş gözlemleniyor.

Öte yandan, 3 milyona yakın Suriyelinin iç tüketimi ne kadar artırdığı konusu ise gözlemsel ve önsezisel olarak kabul görüyor, ancak tam olarak etkisi ölçülemiyor. Yani kaçakla beraber 119,8 milyar adede çıkan ve son 10 yılın en yüksek seviyesini yakalayan sigara pazarındaki büyümenin ne kadarını Suriyeliler gerçekleştiriyor, tam rakamı ölçülemiyor.

TÜRK TÜKETİCİNİN ALIŞKANLIĞI BELİRSİZ

Hal böyle olunca, Türk tüketicinin sigara alışkanlığından zamlar ve yasaklar neticesinde ne ölçüde vazgeçtiğini, en azından TAPDK verilerinden hareketle, ölçebilmek de imkânsız hale geliyor. Bu ayrımı yapmak şimdilik şirketler için çok da gerekli değil. Neticede artan fiyatlara rağmen kayıt içi pazarın 103 milyar adedi geçmesi demek, perakende satış hasılatının ve (8 TL’lik bir paketin yüzde 84’ü vergiye gitse dahi) kârın artması demek

ÖTV GELİRLERİ 27 MİLYARA DAYANDI

Sigara pazarının büyümesi devletin vergi gelirlerine de olumlu yansıyor. Örnek bir hesaplamadan hareket etmek gerekirse, 8 TL’lik bir sigara paketinin 6,69 TL’si vergiye gidiyor. Bu olumlu etkiyi ÖTV gelirleri rakamlarında da görmek mümkün. Sigaradan elde edilen ÖTV gelirleri 2015 yılında 27 milyar TL’ye yaklaşırken, son 10 yılın rakamlarına bakıldığında da sigaradan elde edilen ÖTV gelirlerinin, o yılın başında bütçede öngörülen rakamın hemen hemen hep üzerinde bir rakam elde edildiği göze çarpıyor.

Yukarı

Business HT×