CHRİSTOPHER LANGNER - BLOOMBERG NEWS
06 04 2016, 11:05 Güncelleme: 17:14
ABD'de ikinci bir temerrüt dalgası görülmesi konusunda endişe duyan yatırımcıların aslında endişelenmesi gereken konu gelişen piyasalarda görülebeilcek yeni bir dalga.
Moody's, şu anda yüzde 4 seviyesinde olan temerrüt oranlarının en kötü senaryoda yıl sonuna kadar yüzde 14,9'a kadar yükselebileceğini söyledi. En iyi senaryo tahmini ise yüzde 5,05.
New York Üniversitesi profesörlerinden Edward Altman, borç oranlarındaki artışa bakarak ABD'de temerrütlerin artacağı tahmininde bulunuyor. Tarihsel verilerin eksikliğinden dolayı gelişen piyasalar için başarılı istatistikler yaratamayacağını söylese de Altman, rahatça gelişmekte olan ülkelerdeki temerrütlerin ABD gibi gelişmiş ülkeleri geride bırakacağının varsayabileceğini söylüyor.
Durum buysa, önümüzde büyük bir sorun var demek. Standard&Poor's'a göre, geçtğimiz yıl gelişen piyasalardaki temerrüt sayısı 26'yla 11 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bank of America Merrill Lynch Yüksek Getirili Gelişen Piyalasalar Şirket endeksinde şu anda 696 tahvil bulunuyor. Bu rakamlara göre, batık oranı sadece yüzde 3,7 (Ancak S&P rakamları tüm temerrütleri kapsamıyor).
Moody's tarafından Şubat 2009'da yayınlanan bir çalışmada, beş yıl içinde yüksek getirili gelişen piyasa tahvillerinde temerrüt oranının yüzde 22'ye kadar çıkabileceği tahmininde bulunulmuştu. Şu ana kadar bu varlık sınıfındaki ülkelerin çoğu kur ve likidite krizleri yaşasa da daha ciddi tahvil ve bankacılık sorunlarından sıyırlmayı başardı.
Ancak bir başka endişe sebebi daha var: Fitch Ocak ayında en büyük gelişen piyaların yedisinde şirketlerin yüzde 24'ünün yurtdışında para kazandığını söyledi. Bu da kurdaki zayıflamalara karşı hassiyeti artırıyor. Çin'deki tahvil ihraçcılarını endişelendiren sorunlardan biri de bu. Fitch aynı zamanda görünümü negatif olan banka ve kredi notlarının toplam notlar içindeki oranının 2009'dan bu yana en yüksek seviyede olduğunu söyledi.
Kredi derecelendirme kuruluşunun Brezilya, Hindistan, Endonezya, Meksika, Güney Afrika ve Türkiye için yaptığı analizler, 2005 yılında GSYH'nin yüzde 46'ı seviyesinde olan özel sektör borçlarının 2014 sonu itibariyle yüzde 77 seviyesinde çıktığını ortaya koydu.
Brezilya'da geçtiğimiz yıl şirket temerrrütleri rekor seviyeye ulaşırken, Çin'de geçtiğimiz 12 yıl içinde en az 12 şirket tahvil ödemesini yapamadı.
Tarihe bakılırsa, bunların arkası da gelecektir. ABD'de oluşacak yeni bir temerrüt dalgası, gelişen piyasalarda bir tsunamiyi tetikleyecektir.
