Bir sonraki kriz 2018'de mi?

1 Ocak 2018 tarihi, "Bir sonraki finansal kriz ne zaman olacak?" sorusuna verilecek cevaplar arasında en güçlü aday. Çünkü bu tarihte, bankaların borç verme hizmetlerini sınırlayacak, "en iyi borçlanan" müşterilere imtiyaz tanınayacak bir dizi karar yürürlüğe girecek. Hatta bu finansal düzenlemelerin etkisi çok daha erken hissedilecek.

Bu kararlardan ikisi, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu'nun hazırlayacağı Dokuzuncu Finansal Raporlama Standardı (IFRS) ve Basel Bankacılık Gözlem Komitesi'nin belirleyeceği kaldıraç oranı. Bankaların risk değerlendirmesi yaptığı iç kuralların kullanımı ise gelecek seneden itibaren duracak.

IFRS 9, muhtemel kredi kayıplarının önceden belirlenmesini kapsayacak. Ancak bazı kredi analistlerine göre böyle bir durum, bankalardaki düşük performans gösteren varlıkların üç kat kadar artmasına neden olabilir. Kötü krediler arttıkça da sermaye ihtiyacı da artacak. Yani bankalar için borç verme daha zor ve pahalı bir hâle gelecek.

Sermaye ve likiditeye yeni standartlar getirmek için 2010 yılında kabul edilen Basel III kriterleri, küresel piyasalardaki likiditeyi azalttığı ve kredi büyümesini yavaşlattığı gerekçesiyle halen eleştirilmekte. İki yıl içinde devreye girecek yeni Basel kuralları ise risk muhasebesi yapan bankaların rüzgâra göre yön değiştirmesini engellemeyi amaçlıyor.

Küresel finansal krizlerden sonra uygulamaya alınan Basel ve IFRS kriterleri kredi verilip verilmeyeceği kararını bankalara bırakmayı amaçlıyordu. 2017'den itibaren finansal kuruluşlar risk değerlendirmesi için artık kendi iç modellerini kullanamayacak. 2018'de ise güvenlik kuralları genişleyecek vr bankalar, kredi vereceği müşterileri Basel Komitesi'nin standartlarına göre belirleyecek.

Ortaya atılan kurallara göre yüksek geliri ve düşük kaldıraç oranı olan şirketler bankalardan daha az sermaye talep edecek. Bu, bankalara, yalnızca büyük, kurumsallaşmış şirketlere kredi verme inisiyatifi sunacak. Küçük girişimcilerin işi ise giderek zorlaşacak.