BUSINESSHT
04 03 2016, 10:06 Güncelleme: 10:56
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), şubat ayında enflasyondaki düşüşün işlenmemiş gıda ve enerji fiyatlarından
kaynaklandığı belirterek, "Bu dönemde, döviz kurunun gecikmeli etkileri azalmaya devam etmiştir" ifadesi kullanıldı.
TCMB, "Şubat Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu"nu yayımladı.
Raporda, şubat ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,02 azaldığı ve yıllık tüketici enflasyonunun 0,80 puan düşüşle yüzde 8,78 olduğu anımsatıldı.
Enflasyondaki düşüşün işlenmemiş gıda ve enerji fiyatlarından kaynaklandığı belirtilen raporda, bu dönemde, döviz kurunun gecikmeli etkileri azalmaya devam ettiği, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonunun bir miktar yükseldiği, ana eğilimlerin ise sınırlı miktarda iyileşmeye devam ettiği kaydedildi.
Raporda, bu dönemde Özel Kapsamlı TÜFE Göstergesi (ÖKTG-H) ve (ÖKTG-I) endekslerinin yıllık değişim oranları yaklaşık 0,1 puan artarak sırasıyla yüzde 9,49 ve 9,72’ye yükseldiği hatırlatıldı.
Bu dönemde temel mal ve hizmet gruplarının katkılarının bir önceki aya göre nispeten yatay seyrederken alkollü içecekler-tütün grubunun katkısında 0,08 puanlık bir artış gerçekleştiği ifade edilen raporda, şu değerlendirmeler yapıldı:
"Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin sınırlı da olsa devam ettiği gözlenmiştir. Bu dönemde, Türk lirasındaki birikimli değer kaybı etkilerinin hafiflemesine bağlı olarak temel mal grubu eğilimindeki yavaşlama sürerken, hizmet grubunda ana eğilim bir miktar yükselmiştir. Şubat ayında hizmet fiyatları yüzde 0,59 artarken grup yıllık enflasyonu 0,10 puan düşüşle yüzde 9,06 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon, haberleşme ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Kira yıllık enflasyonu yüzde 8,02 ile son altı yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Lokanta-otel grubu yıllık enflasyonunda bir miktar iyileşme gözlense de yüksek seyir korunmuştur. Diğer hizmetler grubunda fiyat artışları sigortacılık, sağlık hizmetleri ile bakım-onarım hizmetlerine ilişkin kalemlerde gözlenmiştir."
Raporda, ulaştırma hizmet fiyatlarının, yönetilen ulaşım ücretlerindeki artışlar nedeniyle yükselmeye devam ettiği bildirildi.
Temel mal grubu yıllık enflasyonunun şubat ayında 0,27 puanlık artışla yüzde 10,37’ye yükseldiği ifade edilen raporda, bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda artış kaydettiğine işaret edildi.
Dayanıklı mal grubunda otomobil fiyatlarındaki yüksek oranlı artışın dikkati çektiği, mobilya fiyatlarının ocak ayındaki belirgin yükselişin ardından bu dönemde de arttığı belirtilen raporda, "Böylelikle, anılan alt gruplarda yılın ilk iki ayındaki birikimli artışlar yüzde 5’e yaklaşmıştır. Giyim grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,80 ile endeks tarihinin en yüksek düzeylerinden birine ulaşmıştır. Giyim ve dayanıklı dışı temel mal enflasyonu yukarı yönlü seyrini korurken bu grupta döviz kurunun gecikmeli etkileri hissedilmeye devam etmiştir" ifadelerine yer verildi.
"ALINAN TEDBİRLERİN KATKISIYLA KIRMIZI ET FİYATLARINDA SINIRLI BİR AZALIŞ OLDU"
Raporda, enerji fiyatlarının şubat ayında yüzde 0,56 azaldığı, bu gelişmede, Türk lirasındaki değer kazancına bağlı olarak akaryakıt fiyatlarındaki yüzde 2,32 azalışın belirleyici olduğu kaydedildi.
Tüp gaz fiyatlarının ise bu dönemde yüzde 1,65 gerilediği ve bu gelişmeler
sonucunda yıllık enerji enflasyonu 1,77 puan azalışla yüzde 2,85'e indiği belirtilen raporda, şu tespitler yapıldı:
"Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 2,86 puanlık azalışla yüzde 8,83 gerilemiştir. Bu gelişmede ocak ayında oldukça yüksek artış kaydeden işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düzeltme belirleyici olmuştur. Özellikle sebze fiyatlarındaki düşüşle taze meyve ve
sebze grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,83’e gerilemiştir. Bunun yanında yakın dönemde alınan
tedbirlerin katkısıyla kırmızı et fiyatlarında sınırlı bir azalış izlenmiştir. Diğer taraftan bakliyat fiyatlarındaki artışlar hız kesmeden devam etmiş, bakliyat grubunda son bir yıllık dönemdeki fiyat artışı yüzde 16 seviyesine ulaşmıştır. Bu gelişmelerle, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu belirgin bir düşüşle yüzde 8,89 gerilemiştir.
Öte yandan, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonunda ekmek-tahıl grubu kaynaklı yukarı yönlü seyir devam etmiştir. Ekmek fiyatlarında son üç aylık dönemdeki birikimli artış yüzde 6,67 ulaşmıştır. Zeytinyağı fiyatlarındaki artış hız kesmekle birlikte sürmüş, diğer işlenmiş gıda kalemlerinde ise fiyatlar nispeten ılımlı bir seyir izlemiştir. Sonuç olarak, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu 0,38 puan artarak yüzde 8,79’a yükselmiştir.Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 9,84’e, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 8,33’e gerilemiştir."
"TÜKETİCİ FİYATLARI ÜZERİNDE ÜRETİCİ FİYATLARI KAYNAKLI MALİYET YÖNLÜ BASKILAR HAFİFLEDİ"
Raporda, yurt içi üretici fiyatlarının şubat ayında yüzde 0,20 düştüğü, yıllık enflasyonun 1,47 puan azalarak yüzde 4,47 olduğu anımsatıldı.
Bu gelişmede, Türk lirasının son dönemdeki istikrarlı seyri ve uluslararası emtia fiyatlarındaki düşük seyrin belirleyici olduğu ifade edilen raporda, yıllık enflasyonun imalat sanayisinde yüzde 5,40’a, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 7,91’e
gerilediği belirtildi.
Raporda, şu görüşlere yer verildi:
"Aana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Şubat ayında dayanıklı tüketim malları (yüzde 1,51) dışındaki tüm alt gruplarda olumlu bir seyir gözlenmiştir. Dayanıklı tüketim mallarında mücevherat dışındaki kalemlerde ılımlı fiyat artışları kaydedilmiştir. Bu dönemde ara malı imalatı fiyatlarındaki olumlu seyirde demir-çelik ürün fiyatlarındaki düşüş etkili olmuştur. Sermaye malı imalatında metal yapı ürünlerindeki fiyat düşüşü öne çıkmıştır. Dayanıksız tüketim malları aylık fiyat artışının sınırlı kalmasında (yüzde 0,25) ise işlenmiş meyve ve sebze ürünlerine bağlı olarak gıda imalatı fiyatları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak şubat ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar hafiflemiştir."
