CONSTANTINE COURCOULAS - BLOOMBERG NEWS
04 03 2016, 07:12 Güncelleme: 07:14
Türkiye ekonomisi için sorun yaratan ve kötü kredilerde yükselişi tetikleyen hastalıkların düzelmeye başlamadan önce, daha da kötüye gitmesi bekleniyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun bu hafta açıkladığı verilere göre, bankaların elindeki takipteki krediler, Ocak ayında toplam kredilerin yüzde 3,18'ine yükseldi ve altı ay üst üste artış kaydederek yaklaşık beş yılın zirvesine tırmandı.
Bank of America Merrill Lynch ve Commerzbank, Şubat ayında yaptıkları değerlendirmelerde, Türkiye'de özel sektörün sorunlarının arttığını ve bu durumun firmaların borçlarını geri ödemesini daha zor hale getirdiğini kaydetmişti.
Kötü kredilerdeki bu artış, Türk Lirası'non değer kaybı, Rusya'nın uyguladığı yaptırımlar ve terör olaylarından dolayı düşen turizm gelirlerinin ekonomi üzerinde yük oluşturması ile birlikte, Türkiye'nin 814 milyar dolar büyüklüğündeki bankacılık sektörü için de zorlukları artırıyor. Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadele için fonlamayı sınırlaması ile birlikte, borçlanma maliyetlerinin son dört yılın en yüksek seviyesine çıkması ve kredi büyümesindeki yavaşlama, borçlu işletmeler üzerindeki baskıyı artırıyor.
Commerzbank kredi analisti Apostolos Bantis, "Trend muhtemelen artacak ve yoğunlaşacak. Durumun kontrolden çıkacağını düşünmüyorum, ancak Rusya'nın yaptırımları, turizm sektörünün sorunları, yüksek fonlama maliyetleri ve zayıf lira, hep birlikte, özel sektör üzerinde baskı oluşturacaktır" dedi.
Kredi kalitesine ilişkin endişeleri son 12 ayda Türk bankacılık hisseleri üzerinde de baskısını hissettirdi ve 11 bankayı içeren bankacılık endeksi, gösterge BIST 100 Endeksi'ndeki yüzde 8,9'luk kaybı aşarak, yüzde 18 geriledi. Halk Bankası ve İş Bankası en az yüzde 27 değer kaybetti.
TURİZM DARBESi
Türkiye'nin varlık bakımından en büyük bankası İş Bankası, geçen ay yaptığı açıklamada dördüncü çeyrekte takipteki kredi oranının yüzde 2'ye çıkmasında en büyük katkının tek bir turizm şirketinin aldığı sorunlu krediden kaynaklandığını söylemişti. 1 Şubat'ta yapılan o açıklamadan bu yana, bankanın Aralık 2013 vadeli 400 milyon dolarlık tahvillerinin faizi 100 baz puan artarak yüzde 7,55'e çıktı.
Bankaların kredi kalitesi üzerinde artan baskı hükümeti de turizm şirketlerinin banka borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin yeni bir plan açıklamak zorunda bıraktı. 22 Şubat'ta açıklanan plana göre, 288 milyon liranın üzerindeki kredilerin ödemelerinin ertelenecek ve bazı operatörler ihracatçılara tanınan imtiyazlardan faydalanabilecek.
Ancak turizm şirketlerinin sorunlu kredilere katkısının artmaya devam edeceğini ve takipteki kredi oranının bu yıl 40 ila 50 baz puan arası artacağını tahmin eden BGC Partners analisti Çağdaş Doğan'a göre, hala en kötü geride kalmış sayılmaz.
"Böyle bir kötüleşme büyük oranda piyasa beklentileri dahilinde olmalı" diyen Doğan, "Eğer takipteki krediller 2016'nın ilk aylarında beklentilerin üzerinde bir hızla artmaya devam ederse, tabi ki ruh halini olumsuz yönde etkiler" dedi.
