Petrolden darbe yiyen Türk inşaatçılar için çare Güney Amerika mı?

Rusya, Orta Asya ve Körfez'deki petrol üreticisi ülkelerde ödemelerde sıkıntı yaşayan Türk inşaat firmaları için son olarak Güney Amerika pazarı gündeme gelse de, Türk firmalar için yeni olan coğrafyada faaliyet göstermek ilk etapta zor olabilir.

Türkiye Müteahhitler Birliği'nin verilerine göre, Türk firmaların yurt dışındaki projelerinin yüzde 90'ını teşkil eden TMB üyelerinin 1972-2015 arasında en çok proje üstlendiği ilk 10 ülkenin tamamı petrol veya doğalgaz üreticisi ülkelerdi.

Türkiye Müteahhitler Birliği'nin 2016 beklentilerine yer verdiği raporda firmaların yaşadığı sıkıntılar doğrulanırken, Sahra Altı Afrika ve Güney Amerika ülkelerindeki yatırım fırsatlarının değerlendirileceği ifade ediliyor.

ÖDEMELERDE 3-4 AYLIK GECİKME

Business HT'ye konuşan Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Türk müteahhitlik firmalarının faaliyet gösterdiği dış pazarların son gelişmeler nedeniyle yüzde 35 daraldığını aktardı. Petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı ülkelerde ödemelerin 3-4 ay geriden geldiği bilgisini aktaran Yenigün, sektörün 2 yıl önce yurt dışında 25-30 milyar dolarlık iş aldığını ancak bu rakamın 2015'te 20 milyar dolara gerilediğini söyledi.

Libya ve Azerbaycan gibi ülkelerde birçok projeye imza atan TML İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Takla da, "Petrol üreticisi ülkeler ciddi yatırım kısıtlamaları ve yüksek fiyatlı petrol bütçeleri ile başladıkları önceki yatırımlarını durduramadıkları için ödeme problemi yaşatıyorlar" dedi.

Yenigün'e göre, en ciddi sıkıntıların yaşandığı ülkeler arasında iç karışıklıkların yaşandığı Libya ve Irak'ın yanı sıra uçak krizi sonrası ilişkilerin iyice gerildiği Rusya yer alıyor.

Petrol fiyatlarının Haziran 2014'ten bu yana yüzde 70'in üstünde gerilemesi, gelirlerinin büyük bir kısmını petrolden sağlayan Rusya ve Suudi Arabistan gibi birçok ülkeyi zora soktu. Petrol fiyatlarının 110 dolar seviyesinde olduğu 2014'ün başlarına kadar birçok proje planlayan ülkeler yüksek bütçe açıkları nedeniyle ödemelerde sıkıntı yaşıyor.

Dünyanın en büyük enerji ithalatçılarından Rusya'nın ekonomisi fiyatlarda yaşanan sert düşüş nedeniyle 2015'in tamamında daraldı. Rusya Maliye Bakanlığı, 2015'in sonunda bütçe açığının GSYH'ya oranının yüzde 3'e yaklaşmasını bekliyor. Dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan'da ise düşen fiyatlar, kamuya ait petrol şirketi Aramco'nun halka arz edilebileceğinin resmi ağızlardan telaffuz edilmesine yol açtı. Uluslararası Para Fonu IMF, fiyatların bu seviyelerde kalması halinde Krallık'ın 5 yılda iflas edebileceği tahmininde bulundu.

GÜNEY AMERİKA ALTERNATİF OLABİLİR Mİ?

İki hafta önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte alternatif pazar arayışı kapsamında Güney Amerika gezisine çıkan TMB Başkanı Yenigün, bu pazarda Türk firmalarının aktif hale gelmesi için en az 3 yıl geçmesi gerektiğini söyledi.

TMB verilerine göre Güney Amerika ülkelerinde daha önce proje yapmış firma sayısı yalnızca 5; bu ülkelerin mesafe açısından uzak olması ve alışılmamış bir pazar olması da kredi anlamında soru işaretlerine yol açıyor.

Daha önce Güney Amerika'da proje yapmış sayılı firmalardan olan Summa İnşaat'ın Venezuela Genel Müdürü Demir Ölçer, Güney Amerika'nın Türk müteahhitlik sektörü için yeni ve el değmemiş bir pazar olduğunu söyledi. Venezuela'da daha önce başarılı bir tecrübeleri olduğunu kaydeden Ölçer, sektörün Güney Amerika'da da başarılı olacağını düşündüğünü belirtti.

Yenigün kendi kaynağı olmayan ülkelerde Eximbank'ın Türk firmalarına kredi açacağını belirterek, önemli kriterin ülkenin kredibiltesi olduğunu kaydetti.

Yenigün Şili'nin 10 yılda 230 milyar dolarlık altyapı yatırımı yapmak istediğini belirtti ve bunun Türk firmaları açısından önemli bir fırsat yaratabileceğini ifade etti. Peru'da ise 2-3 yıl içinde altyapı projelerine 35 milyar dolar harcanabileceğini kaydeden Yenigün, "Güney Amerika'dan edindiğim ilk izlenim olumlu. Alternatif yaratmak konusunda ısrarlıyız ve buna ihtiyacımız da var" dedi.