MARKETWATCH
17 02 2016, 10:41 Güncelleme: 10:43
Salı günü, Suudi Arabistan, Venezüela, Rusya ve Katar, petrol arzının 11 Ocak seviyesinde dondurulmasına karar vererek petrol fiyatlarındaki erimeye karşı ilk koordine hamleyi yapmış oldu.
Bu kararın ardından petrol fiyatlarında yukarı yönlü bir hareket görülmüş, Brent petrolün varili 34 doların üstüne çıkmıştı. Fakat kararın açıklandığı gün Brent petrol 1,21 dolarlık gerileme ile 32,18 dolar seviyesine kadar geriledi.
Böylelikle arzın durmasıyla petrol fiyatlarında hızlı bir ralli yerine gerileme kaydedildi. Analistler bu durumun temel nedenlerinin anlaşmanın detaylarında saklı olduğunu ifade ediyor. Buna göre arzın dondurulması kararı sonrasında petrol fiyatlarının ralli yapmasının 5 nedeni var.
1- Bu bir dondurma hamlesi, kesinti değil
Sene başında fiyatların sert bir şekilde gerilemesinin ardından bazı OPEC üyelerinin ve Rusya'nın petrol fiyatlarını yükseltmek için petrol üretiminde kesintiye gitmeye hazır olduğuna ilişkin haberlerde artış görüldü. Özellikle Rusya, Enerji Bakanı Alexander Novak'ın Suudi Arabistan'ın da yüzde 5 oranında kesinti önerdiğini ifade etmesiyle agresif olan taraftı. Suudi Arabistan'dan gelen açıklamalar sonrası, eğer büyük üreticiler koordine olmaya başlarsa kesintilerin geleceği konusunda yatırımcılarda bir umut oluştu. Yatırımcılar bu kesintiyi göremedi ve artan bir şekilde bu kesintinin yakın zamanda gerçekleşmeyeceği bekleniyor.
2- Arzın dondurulduğu Ocak seviyesi oldukça yüksek
Analistler, yapılan son anlaşma ile petrol arzının dondurulmasına karar verilen 11 Ocak seviyesinin rekor seviyelere yakın olduğuna dikkat çekti.
3- İran ve Irak'a büyük uyarı
Arzın dondurulması kararı, Irak ve İran'ın da üretimini durdurması yönünde önemli bir uyarı ile birlikte gerçekleşti. Bu durum bir gerilime neden olabilir çünkü İran yaptırımların kaldırılmasının ardından ilk kez petrol sevkıyatı yaptı. Wall Street Journal'ın haberine göre OPEC yetkilileri İran'ın Ocak arzı seviyesinin üzerinde belirli bir seviyede üretimini artırması için özel teklif götürülebileceğini belirtti. Irak ise üretimini devam ettirip, içeride IŞİD ile verdiği mücadeleyi derinleştirme gayretinde.
4- ABD için daha fazla hareket alanı
OPEC üreticileri, ABD'ye pazar kaptırma korkusu dolayısıyla üretimde kesintiye gitmek konusunda oldukça gönülsüzdü. ABD teknolojik gelişmeler sonrasında 2014'ten bu yana görülen petrol fiyatlarındaki düşüş sonrasında petrol piyasasının en önemli oyuncusu olarak görüldü. Barclays'in değerlendirmesine göre Suudi Arabistan ve Rusya'nın üretimi durdurmaya karar vermesi, oyunu yeniden ABD'nin lehine çevirebilir. Analistler bu kararla birlikte petrol fiyatlarında yaşanan herhangi bir artışın ABD kaya petrolünün inisiyatifinin yükselmesine neden olabileceğini belirtti.
5- Daha yüksek fiyatlar talebin altını oyabilir
Petrol fiyatlarının bu karar sonrası artması durumunda, bu trend talep büyümesi tarafında olumsuz bir etki yapabilir. Birçok petrol analisti Avrupa, ABD ve Çin'de büyümenin yavaşlaması ile talep tarafında büyümenin sınırlı kalacağına dikkat çekiyor. Uluslararası Enerji Ajansı'nın son raporuna göre 2015'te günlük 1,6 milyon varille son 5 yılın zirvesini gören petrol talebi 2016'da 1,2 milyon varile gerileyecek.
