BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3667 % 0,07
EUR/TRY 34,9523 % -0,19
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3656
% 0,07
34,9523
% -0,19
1,0775
% -0,12
47,65
0,00
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Rekor kıran gizemli para girişi alarm veriyor

Tarihi rekor seviyeye ulaşan net hata noksan, cari açığın finansmanına ilişkin kaygıları artırıyor

Rekor kıran gizemli para girişi alarm veriyor
ONUR ANT - BLOOMBERG NEWS 11 02 2016, 12:33

Kaynağı belirsiz döviz girişini gösteren net hata noksan kalemi geçtiğimiz yıl rekor seviyeye ulaşarak cari açık finansmanının ne kadar sürdürülebilir olduğuna ilişkin endişeleri bir kez daha gündeme getirdi.

Merkez Bankası tarafından bugün açıklanan verilere göre, net hata noksan kalemi 9,7 milyar dolara yükseldi ve verinin hesaplanmaya başladığı 1975'ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

Paranın kaynağı tam olarak bilinmese de, muhtemel sebeplerden biri gerçek turizm gelirleri ve banka tarafından tahmin edilen veriler arasında oluşabilecek olan fark olabilir. Bir diğer muhtemel sebep ise eski Gümrük Bakanı Nurettin Canikli'nin de dediği gibi Türkiye'de bir "güvenli liman" oluşmasını sağlayan bölgesel karışıklık.

KIRILGANLIK

Gizemli paradaki bu artış 2013 yılına kadar Türkiye'nin en büyük kırılganlığı olarak kabul edilen cari açığın daralmasında hükümetin ne kadar başarılı olduğu konusunda da soru işaretleri yaratıyor. Dış ticaret dengesizliğinin azalması önemliydi, ancak açık kapandıkça finansmanın kalitesi kötüleşti. Gizemli paralar ve satılan döviz rezervleri geçen yıl açığın yüzde 67'sini oluşturarak Türkiye'nin en son fazla verdiği 2001 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

Finansbank baş ekonomisti İnan Demir, "Bu şekilde açığın sağlıklı bir şekilde finanse edildiğini düşünmek imkansız. Net hata noksanın büyüklüğü; azalıyor dahi olsa Türkiye'nin cari açığını finanse ederken zorlandığını gösteriyor" dedi.

NET HATA

Gizemli para girişlerinin net hata olarak adlandırılmasının sebebi Merkez Bankası'nın paranın tam olarak nereden geldiğini ve ülkeye nasıl girdiğini bilmiyor olması. 

Demir'e göre, artışın muhtemel nedenlerinden biri de liradaki düşüş veya başka bir sebeple finansdışı şirketlerin döviz borçlarını ödeyememesi de olabilir. Bu durumda şirketler varlıklarını gayriresmi kanallar yoluyla döndürmeye çalışıyor olabilir.

Global Source Partners ekonomisti Murat Üçer'e göre ise Türklerin yurt dışından getirdiği para miktarı ile gizemli girişler arasında yakın bir bağlantı var. 2007'den bu yana verileri inceleyen Üçer, yurt dışından gelen para azaldığında, net hata noksan arttığına dikkat çekti.

Roubini Global Economics kıdemli ekonomisti Maya Senussi, kaynağı ne olursa olsun, açıklanamayan girişlerle ilgili temel endişenin Türkiye'nin cari açığı nasıl finanse ettiğine ilişkin olduğunu belirtti.

"Bu durum açık finansmanının ne kadar kırılgan olduğunu gösteriyor" diyen Senussi, "Bu hem tahmin edilemez hem de sürdürülemez bir durum. Uzun vadeli bir yatırım olmayacağını varsaymak çok normal" dedi.

Yukarı

Business HT×