BIST 100 9.084,40 % 0,05
USD/TRY 32,3761 % 0,10
EUR/TRY 34,9738 % -0,12
Piyasalar
9.085,45
% 0,06
32,3782
% 0,10
34,9785
% -0,11
1,0776
% -0,11
47,77
0,12
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

İran 13 günde iş dünyasının göz bebeği mi oldu?

ABD'nin yıllardır uyguladığı yaptırımların 16 Ocak'ta kalkmasının ardından İran'ın Avrupalı firmalarla yaptığı anlaşmalar 22 milyar dolara ulaştı

Yaptırımların kalkmasından 13 gün sonra İran'la anlaşmalar 22 milyar dolar ulaştı
BLOOMBERG NEWS 29 01 2016, 11:55

Amerika Birleşik Devletleri'nin İran'a 35 yıldan fazladır uyguladığı ekonomik yaptırımların kaldırıldığı 16 Ocak 2016 tarihinden bu yana başkent Tahran'daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı'nda daha fazla İngilizce, Fransızca ve Almanca konuşmalar duyulur oldu. Otelleri uluslarası yatırımcılar ve para yöneticileriyle dolan İran, 13 günde iş dünyasına yeni pazar kapılarını sonuna kadar açtı.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Doğu-Batı geriliminin temsilcilerinden biri olarak değil, 406 milyon dolarlık ekonomiye, 77 milyona ulaşan iyi eğitimli ve genç nüfusa sahip bir ülkenin lideri olarak 25 Ocak'ta Avrupa ziyaretlerine başladı.

Roma'da başlayan turne, Fransız ve İtalyan liderler ile Fiat CEO'su Sergio Marchionne ve Total CEO'su Patrick Pouyanne gibi iş adamlarıyla görüşerek devam etti. Dört günlük ziyarette Ruhani, İtalyan enerji şirketi Saipem'den Fransız Airbus'a kadar birçok şirketle değeri 22 milyar dolara varan anlaşmalara imza attı.

İtalyan otomobil üreticisi Peugeot’nun CEO'su Yves Bonnefont "İran piyasasına giren ilk firma olmaktan mutluluk duyuyoruz" derken yıllar önce çıkmak zorunda kaldıkları İran piyasasına 400 milyon euroluk anlaşmayla geri dönmenin müjdesini verdi. Daha önce de İran'da üretim tesisi bulunan Peugeot, 2012'de çekilmeden önce satışlarının yüzde 13'ünü İran'da gerçekleştiriyordu.

İTALYA İLE 5,4 MİLYAR DOLARLIK ANLAŞMA

Otomotivde İtalya'yla sınırılı kalmayan İran'ın Almanya'yla da bir anlaşması oldu. Daimler, yaptırımlar kalktıktan iki gün sonra 18 Ocak'ta Mercedes-Benz kamyonların İran'da üretilmesi ve Japonya'da üretilen küçük kamyonların İran üzerinden dağıtılması konusunda uzlaşmaya varıldığını duyurdu.

İran, İtalyan Saipem'le petrol boru hatlarını geliştirmek için 5,4 milyar dolarlık anlaşma imzalarken, Fransız uçak yapım şirketi Airbus da 28 Ocak'ta İran'a milyarlarca dolarlık 118 Airbus uçağı sattı. Alman Lufthansa ve Kanadalı Bombardier ise İran'a "ayağı alışan" diğer havacılık şirketlerinden oldu.

ÇİN, YAPTIRIMLAR SONRASI İRAN'I ZİYARET EDEN İLK ÜLKE

İran piyasasının yıldızı Avrupa sınırılarını aşıp Çin'e kadar ulaştı. 23 Ocak'ta Tahran giden Çin Cumhurbaşkanı Şi Jinping'in ziyareti, enejiden ticarete 17 anlaşma ve 10 yılda 600 milyar dolara çıkarılması hedeflenen bir ticaret hacmi ile sona erdi.

En başından beri yaptırımlardan etkilenmeyen Çin'in hâlihazırda üç otomotiv firması Chery Automobile, Lifan Industry ve Anhui Jianghuai Automobile'ın İran pazarındaki payı 2011'de yüzde 1 iken 2016'da yüzde 9'a yükselmiş durumda. Bu, Avrupalı firmaların İran'a girdiğinde dişli rakiplerinin olacağı anlamına geliyor.

ABD'DEN HENÜZ SES YOK

Avrupalı ve Asyalı yatırımcıların görüşmeleri sürerken birçok ABD'li firma ise hâlen İran'a temkinli yaklaşıyor. İran'ın yaptırımların kalkması karşılığında nükleer operasyonlarını azaltacağı sözünün 1979'daki İslam Devrimi sonrası yaşanan rehine krizini unutturmuyor. 4 Kasım 1979-20 Ocak 1981 tarihleri arasında 444 gün süren krizde 90 ABD elçiliği rehin alınmış, rehineler peyderpey bırakılmıştı.

Bir başka neden ise İran'ın balistik füze programına devam ediyor olması ve ABD'nin "terörist" saydığı gruplarla bağlantısının olması. Bu süreçte, ABD'li şriketlerle bağlantısı olan kuruluşların İran'da çalışmasına izin verilse de genel merkezlerin İran'la aralarına koydukları duvar kolay kolay yıkılmayacak gibi.

Bu yılki Başkanlık seçimleri için yarışan ABD'li politikacıların ise anti-İran propagandası sürüyor. Cumhuriyetçi adaylar Donald Trump ve Teksas senatörü Ted Cruz, seçilmeleri hâlinde yaptırımları geri getirecekleri sözü veriyor.

İstisnai olarak ise Amerikalı havacılık şirketleri Boeing ve General Electric and United Technologies anlaşma imzalamasında bir sakınca yok. Ancak Boeing'in, 45 uçağının 27 yaşına ulaştığı İran Hava Yolları ile henüz bir anlaşma girişimi yok.

Yaptırımların yeniden gündeme gelme ihtimali hem ABD'li hem Avrupalı yatırımcıyı düşündüren bir detay. İran'da yatırım için teşvik eden ABD merkezli Frontier Partners kurucularından Parham Gohari, Bloomberg'e yaptığı açıklamada "İran'a giren herkesin aklında kısa dönemli bir çıkış stratejisi de olmalı" dedi.

Yukarı

Business HT×