Deezer, Spotify ve Apple Music gibi internet üzerinden müzik dinlenilmesini sağlayan platformların gün geçtikçe daha çok yaygınlaşması, sanatçıların telif haklarıyla ilgili tartışmaların gündemdeki yerini korumasını sağlıyor.
Radiohead solisti Thom Yorke, Taylor Swift ya da Adele gibi ünlü isimlerin Spotify’a lisans kazanımları dolayısıyla tepki göstermesi, özellikle Spotify’ın son zamanlarda bütün dünyada tartışılmasına yol açtı.
Türkiye’de ise telif hakları kanunları daha emekleme safhasında olsa da albüm gelirlerinin düştüğü son yıllarda dijitalden edinilen kazanç gittikçe daha çok önem taşıyor. Küresel dijital platformlar Türkiye’deki yerel müziğin dünyaya tanıtılmasını sağlasa da henüz telif hakkı sahiplerine yeteri kadar gelir sağlayamıyor. Uluslararası şirketler telif ödemelerine dair gelecek için bir umut ışığı yaksa da Türkiye’de müzisyenlerin dijitaldeki asıl gelir kalemini yerel şirketler sağlıyor.
Türkiye’de lisans sahiplerinin küresel platformlara yaklaşımını ve müzikte dijital dönüşümü konuşmak için Musiki Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği olan MSG’nin kapısını çaldık.
MSG Yönetim Kurulu Üyesi Universal Müzik Avrupa Genel Müdürü Cengiz Erdem, Türkiye’de müziğin dijital dönüşümünün 2006 yılında hızlı internet ile başladığını söylüyor. Erdem’e göre bu dönüşüm, yerel şirketlerin öncülüğünde oldu.
ASIL KAZANANÇ GSM ŞİRKETLERİNDEN
Erdem, dijitalleşmede yerel şirketlerin başarılı olmasının ardından küresel platformların Türkiye’ye geldiği görüşünde. GSM şirketlerinin aksine küresel platformlarla sorun yaşandığına değinen Erdem, Türkiye’de müzik sektörünün halen bu yerel şirketlerden asıl büyük kazancını edindiğini söylüyor.
MSG Genel Sekreteri Yard. Doç. Dr. Barış Şensoy ise küresel platformların yabancı müziği teşvik etmesinin bir sorun olduğunu dile getiriyor. Spotify’da Türkiye’den en çok dinlenen şarkılar ve şarkıcılar arasında Türk müziğinden çok az ismin olduğunu vurgulayan Şensoy, buna rağmen Türkiye’deki müzisyenlerin Spotify’a karşı bir tepkisinin olmadığını aktarıyor.
'ULUSLARARASI KARTELLER'
MSG Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olan sanatçı Ferhat Göçer de “uluslararası karteller” olarak adlandırdığı bu şirketlerin Türk müziğini öne çıkarmamasından şikayetçi.
Göçer, sanatçıların mutlaka dijital devrimini gerçekleştirmek zorunda olduğunu belirterek bunun sadece Türk pop müziğinde değil; Türk sanat müziği ve Türk halk müziğinde de olması gerektiğini vurguluyor. Göçer, Türkçe müziğin bu platformlarda teşvik edilmesi ve yerel oyuncuların küresel aktörlere göre daha çok desteklenmesi gerektiğini aktarıyor.
SPOTİFY GİTTİKÇE BÜYÜYOR
Türkiye’de müziğin dijital dönüşümünü konuşmak için çaldığımız ikinci kapı ise Spotify Türkiye oldu. İnternet üzerinden müzik dinlenilmesini sağlayan Spotify, bütün dünyada son zamanların en çok konuşulan dijital platformu.
Hayatımıza girdiği gibi müzik dinleme alışkanlıklarımızı değiştiren Spotify’ın asıl amacı, korsana karşı açtığı savaşla dinleyicileri cüzi bir aylık ücret ödemeye ikna ederek müzisyenleri korsan yüzünden ortaya çıkan kayıplardan korumak.
Diğer yandan Spotify gelirinin yüzde 70’ini lisans sahiplerine verse de telif hakkı dağıtım sistemi yüzünden eleştiriliyor.
Spotify’a Thom Yorke, Taylor Swift ve Adele gibi ünlü isimlerin yönelttiği eleştirileri ve platformun Türkiye pazarındaki performansını Spotify Türkiye Müdürü Ergül Çivi’ye sorduk.
Türkiye’deki 32 milyon genç insanın istediği zaman legal müziğe ulaşmasını hedeflediklerini söyleyen Çivi, 2.5 yıl önce girdikleri Türkiye pazarından memnun olduklarını söylüyor.
Spotify’da Türkçe müziğin öne çıkarılmamasıyla ilgili eleştirelere de yanıt veren Çivi, yerelleşmenin zaman aldığını vurgulayarak Türkiye müziğinin platformda zamanla öne çıkacağını aktarıyor.
Çivi’ye göre sanatçılar platform daha çok büyüdükçe Spotify’dan daha çok gelir elde edecek. Çivi, Spotify’ın gelirinin yüzde 70’ini lisans sahiplerine verdiğini belirterek “Hem anlaşmalar sırasında hem de sonrasındaki süreçte oldukça adaletli olmaya çalışıyoruz. Genel olarak sanatçıların memnun olduğunu söyleyebiliriz” diyor.
