BUSINESSHT
14 01 2016, 10:34 Güncelleme: 11:10
Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) öncelikle kaldıraçlı alım satım (Foreks) ve tezgahüstü türev işlemler olmak üzere, yatırım hizmet ve faaliyetlerine ilişkin yenilikler getiren düzenlemeleri Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
SPK'nın internet sitesinde yer alan açıklamaya göre, düzenlemeyle gelen yenilikler arasında, aracı kurumların yatırım bankacılığı faaliyetlerine yönelmelerini teşvik etmek amacıyla, yatırım ve kalkınma bankalarının mevcut aracı kurumlarından birini devir ya da satın almaları kaydıyla, paylar üzerinde Borsa İstanbul'da işlem yapabilmelerine imkan tanınması bulunuyor.
Ayrıca, TL, dolar ve euronun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı azami 1'e 100, bunlar dışındaki varlıklarda azami 1'e 50 olarak belirlendi.
Küçük yatırımcılar için ise Türk Lirası, Amerikan Doları ve Euro'nun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı azami 50:1, bunlar dışındaki varlıklarda azami 25:1 olacak.
Küçük yatırımcılarla ilgili düzenlemeler şu şekilde:"Profesyonel yatırımcılar dışında kalan ve düşük miktarlarla işlem yapan
yatırımcıların risklerini sınırlamak amacıyla hesap açılışı sırasında başlangıç teminat tutarı 20.000 TL veya muadili döviz tutarının altında olan müşteriler için yukarıdaki kaldıraç oranlarının yarısının uygulanması esası getirilmiştir. Buna göre bu gruba dahil olacak yatırımcılar için Türk Lirası, Amerikan Doları ve Euro'nun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı azami 50:1, bunlar dışındaki varlıklarda azami 25:1 olacaktır.
Yüksek kaldıraç oranı kullanılmasının, paritelerde oluşan sınırlı dalgalanmalarda dahi yatırılan teminatın tamamının kısa sürede kaybedilmesi riskine yol açabildiğine dikkat çekilerek, getirilen düzenlemenin kaldıraç oranlarını sınırlayarak bu riskin bir ölçüde azaltılmasını amaçladığı belirtildi.
Yeni düzenlemeyle aracı kurumların kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin her türlü ortam üzerinden ve her türlü araç yoluyla yapacakları yayın, ilan, reklam ve duyuruda uymaları gereken usul ve esaslar da ayrıntılı olarak belirlendi.
Buna göre, halen uygulamada olan kayıp kazanç oranlarının yayımlanmasına ek olarak, yatırım kuruluşları tarafından olağanüstü piyasa koşullarının oluşması halinde bunlara ilişkin açıklamalara, reddedilen emirlerin tüm emirlere oranı, müşteri şikâyeti sayısı gibi hususlara internet sitelerinde yatırımcıların dikkatini çekecek şekilde yer verilmesi zorunluluğu getirildi.
Bu kapsamda, sektör genelinde uygulama birliğini sağlamak amacıyla bu bilgilerin işlemlerin gerçekleştirildiği anasayfa üzerindeki ana işlem menüsünün en sol köşesinde menünün ilk elemanı/başlığı olarak yer alması, "Zarar Olasılığınız" şeklinde isimlendirilmesi ve hesap açılışı, hesap erişimi gibi başlıkların hemen bu başlığın yanında aynı yazı büyüklüğü ve karakteri ile yer alması zorunlu hale getirildi.
Çıkar çatışmalarını önlemek amacıyla kaldıraçlı alım satım hizmeti sunulan müşterilere bu işlemlerle sınırlı olmak üzere bireysel portföy yöneticiliği veya yatırım danışmanlığı hizmeti verilmesi yasaklandı.
Ayrıca aracı kurumların, müşterileri işlem yapmaya teşvik etmek üzere var olan müşteri zararlarını telafi etmeleri, işlem yapmak veya belirli bir gruba dâhil etmek amacıyla müşterilere kaynak sağlamaları ve müşterileri bu amaçla yönlendirmeleri yasaklandı.
Getirilen düzenlemeler arasında ayrıca profesyonel müşterilerin kaldıraçlı işlemlerde yatırdıkları teminatların üzerinde ortaya çıkacak zararların aracı kurumlarca talep edilebilmesi imkanı getirilmesi de yer alıyor.
