ZEYNEP TOPALOĞLU VE SELÇUK OKTAY
16 12 2015, 10:06 Güncelleme: 10:26
Piyasalar 2016 yılında Türkiye'den yeni bir hikaye yaratmasını bekliyor. Bu hikayenin yaratılması için Türkiye'nin önünde ciddi fırsatlar olduğu kadar aşağı yönlü riskler de bulunuyor. Türkiye'nin iyimser bir 2016 geçirmesi için siyasi istikrardan, etkin reform süreci ve para politikalarına kadar elinde birçok unsur bulunuyor. Bunun karşısında Fed'in faiz artışı patikası ve jeopolitik gelişmeler de Türkiye'yi 2016 yılında baskılayacak temel unsurlar olarak dikkat çekiyor.
Türkiye'yi yakından takip eden 6 yabancı analist, 2016 yılına ilişkin şu iyimser ve karamsar senaryolarını paylaştı
Lee Hardman
Bank of Tokyo Mitsubishi UFJ Analisti
İyimser senaryo: Hükümetin daha etkileyici ekonomik reformları uygulaması Türk Lirası için olumlu bir ortam yaratır. Eğer ABD büyümesi ve enflasyon hayal kırıklığı yaratırsa Fed'in daha yavaş bir faiz artırım patikası tercih etmesi ve petrol fiyatlarının daha da gerilemesi de Türk Lirası'nı destekler.
Karamsar senaryo: Fed'in hızlı sıkılaştırma patikası ve genel olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı Türk Lirası için aşağı yönlü riskler oluşturuyor. Bununla birlikte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndaki görev değişikliğini de dikkatle takip edeceğiz. Hükümetin daha düşük faiz konusundaki isteklerini destekleyen bir yetkilinin gelmesi Türk Lirası için riskleri artırabilir.
Timothy Ash
Nomura Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (CEEMEA) Bölgesi Stratejisti
İyimser senaryo: Kürt ve Kıbrıs barış süreçleri, Avrupa Birliği sürecinin yeniden başlaması ve Mehmet Şimşek'in gerçek yapısal reform programını sürüklemesi.
Karamsar senaryo: Kürt ve Kıbrıs barış sürecinini gerçekleşmemesi, Erdoğan'ın başkanlığa odaklanması, ve daha fazla popülist politika ve sürekli zorlu güvenlik koşulları anlamına gelebilecek seçim zaferi için çalışması. Gerçek bir reform ivmesinin olmaması, Nisan'da Erdem Başçı'nın yerine daha az ortodoks bir adayın gelmesi aşağı yönlü risk oluşturuyor. Buna, Fed'in sıkılaştırmasını ve piyasaların içerideki hikayelerle kargaşa yaşayan Türkiye'yi cezalandırmasını da ekleyin.
William Jackson
Capital Economics Kıdemli Gelişen Piyasalar Ekonomisti
İyimser senaryo: İyimser senaryom Türk yetkililerin belki yeniden başlayan AB görüşmlerinin de desteğiyle reform insiyatifini yeniden kazanmaya çalışması. Siyasiler aksyan reformları yeniden başlatırken, Merkez Bankası da daha ortodoks bir politika çerçevesine geçebilir. Her ne kadar bu durum büyümeyi hemen artırmayacak olsa da güvenin ve kredibilitenin yeniden tesis edilmesine yardımcı olabilir. Bu duruun sermaye akımlarında bir toparlanmayı desteklemesi, hisseleri yükseltmesi ve lirayı güçlendirmesi (en azından daha az düşmesini sağlaması) beklenir.
Karamsar senaryo: Fed'in piyasaların beklediğinden daha agresif bir adım attığı ve gelişen piyasalara sermaye akışlarında sert bir yavaşlamaya sebep olduğu karamsar senaryoyu hayal etmek daha kolay olabilir. Geniş cari açığı sebebiyle bu durumda en en ön sırada Türkiye olur. Bu senaryoda TL'de büyük düşüşler, çok daha yüksek bir enflasyon ve acil faiz artışları görebiliriz. Büyüme sert bir şekilde yavaşlar ve hisseler muhtemelen düşer. Bankacılık sektöründe de baskıları artıması durumunda işler çok daha kötü olabilir.
Cristian Maggio
TD Securities Gelişen Piyasalar Birimi Başkanı
İyimser senaryo: Düşük petrol fiyatları ortamının devam etmesi ve emtia fiyatlarının daha da düşmesi Türkiye'nin cari açığının azalmasına yardımcı olur. Rusya'yla ilişkilerin hızlı bir şekilde normalleşmesi de ticaret üzerindeki aşağı yönlü baskıları azaltır.
Karamsar senaryo: Türkiye'nin potansiyelinin altında büyümeye devam etmesini bekliyoruz. Piyasa performansı açısından jeopolitik risklerin ve makrofinansal dengesizliklerin Fed faizlerinin arttığı bir ortamda belirleyici olacağına inanıyoruz. Ayrıca Rusya'yla gerginliklerin artması, petrol fiyatlarında sert bir artış ve Merkez Bankası'nın bağımsızlığını daha fazla kaybetmesi liradaki zayıflığı artırabilecek muhtemel sebepler. Ayrıca aşırı kutuplamış toplum ve anayasanın yeniden inşaası gibi önemli reform konularında siyasi birliğin olmayışının yarattığı uzun vadeli riskler konusunda temkinliyiz.
Enrique Diaz-Alvarez
Ebury Partners Risk Yöneticisi
İyimser senaryo: Türkiye için iyimser senaryo Türk Lirası'ndaki değer kaybının cari işlemler açığını, enflasyonu canlandırmadan düzeltmesidir.
Karamsar senaryo: Türkiye'de özel sektörün dış finansmana bağımlılığının ciddi bir aşamaya gelmesi ve bankalar ve şirketlerin borçlarını döndürmede zorluk yaşamaları temel karamsar senaryoyu oluşturuyor.
Koon Chow
UBP Stratejisti
İyimser senaryo: 2016'da Türkiye'de büyüme piyasalar için yukarı yönlü bir unsur olabilir. Bu zamana dek, politik belirsizlik, yükselen ABD faizleri ve Türkiye'ye (ve diğer gelişmekte olan ülkelere) yönelik sermaye girişlerinin zayıflaması, aktivite üzerinde etkili olmuştu. 2016'da, Türkiye'nin ihracatı istikrar kazanır ve tüketim toparlanırsa büyümede yukarı yönlü sürprizler gerçekleşebilir. Tüketim, yılın ilk yarısında büyük olasılıkla hayata geçecek olan yüzde 30'luk asgari ücret artışının da desteği ile artış gösterecektir.
Karamsar senaryo: Türkiye için karamsar senaryo kanımca kurdan kaynaklanacaktır. Türkiye'nin ekonomik fundamentalleri ve politikaları kuru sürükleyen tek unsur değil. Bu alanda küresel faktörler de güçlü olacaktır. 2016'da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın bekle ve gör politikasını sürdürmeyi tercih etmesi durumunda Fed'in faiz artışı kombinasyonu Türk Lirası üzerinde etkili olacaktır.
