BUSINESSHT
10 12 2015, 09:51 Güncelleme: 10:53
Türkiye'nin gayri safi yurt içi hasılası (GSYH) 2015 yılının üçüncü çeyreğinde sürpriz bir şekilde yüzde 4 büyüdü. Çeyreklik bazda büyüme yüzde 1,3 oldu.
Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi bu çeyrekte büyümenin yıllık olarak yüzde 2,7 olacağı yönündeydi.
Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmininde, 2015 yılının üçüncü çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla yüzde 4’lük artışla 34 milyar 934 milyon TL oldu.
2015 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayrisafi
yurtiçi hasıla yüzde 3,4’lük artışla 97 milyar 235 milyon TL oldu.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, üçüncü çeyrekte büyümenin özel sektör talebi öncülüğünde gerçekleştiğini, Türkiye açısından 2016'nın çok daha iyi olacağını belirterek, reformların hayata geçileceğini ve büyüme potansiyelinin artacağını söyledi.
Verinin ardından açıklama yapan Şimşek, "Seçimler sonrası siyasi belirsizliklere, jeopolitik gerginliğe, AB'deki sorunlara ve Çin'deki yavaşlamaya rağmen büyümek başarı" dedi.
LOKOMOTİF DIŞ TALEP VE HİZMETLER
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, tüketimde nispeten güçlü bir artış olduğunu, devlet harcamalarının dikkat çekici olduğunu belirtti. Bununla birlikte esas olarak tüketim ve net ihracatın katkı yaptığını söyleyen Gürsel sermaye yatırımlarındaki düşüşün tek negatif taraf olduğunu söyledi. Gürsel tüketimdeki artışa rağmen cari açıktaki düşüş eğiliminin enerji fiyatlarındaki gerileme nedeniyle düştüğünü ifade etti.
Ekonomist Haluk Bürümcekçi ise bugünkü verinin ardından "jeopolitik riskler tırmanışa geçmesine rağmen," 2015 yılı büyüme tahminlerini yüzde 2,9'dan yüzde 3,5'e yükselttiklerini söyledi.
Bürümcekçi, "Büyüme trendinin gücüne ilişkin gösterge pozitif bölgede kalırken, önceki çeyreğe göre hafif yavaşlamaya işaret etti. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH verileri, lokomotif sektörler olarak tarım ve hizmetleri öne çıkarmakta" değerlendirmesinde bulundu.
"Harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH verileri ise yurt içi tüketimin bir miktar hız kestiğini, dış talebin katkısını yansıttı" diyen ekonomist, "Özel yatırımlar dört çeyrek aradan sonra tekrar daralırken, dış talep üç çeyrek sonra büyümeye katkı yaptı" dedi.
Bürümcekçi ayrıca, "Toplam kamu harcamalarının büyümeye katkısını sürdürülebilir bulmuyor ve mali denge açısından sağlıklı görmüyoruz" dedi.
Alt kalemlere bakıldığında, hanehalklarının nihai tüketim harcamaları sabit fiyatlarla yüzde 3,4 artarken, devletin nihai tüketim harcaması sabit fiyatlarla yüzde 7,8 arttı. Gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise sabit fiyatlarla yüzde 0,5 azaldı.
İnşaat 3. çeyrekte yüzde 1,9 büyüme kaydetti. Tarım sektörü büyümesi 3. çeyrekte yüzde 11,1 oldu. Sanayi büyümesi yüzde 1,5 oldu. Hizmetler sektörü ise yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 5 büyüme gösterdi.
GSYH 2010'da yüzde 9,2, 2011'de yüzde 8,8 artış gösterdikten sonra 2012'de yüzde 2,1, 2013'te yüzde 4,2 büyüdü. Bu yılın ilk yarısında ise büyüme yüzde 3,1 olarak gerçekleşmişti.
