Kıbrıs'ta birleşme kimlere kazandırır?

Kıbrıs'ta birleşme ihtimalinin hiç olmadığı kadar yakın olmasıyle adanın her iki tarafından da iş dünyası liderlerinin gözünü yatırım fırsatlarında.

1974'ten bu yana bölünmüş durumda olan adada her iki tarafın da başında birleşme yanlısı liderlerin olması (Güney'de Nicos Anastasiades, Kuzey'de Mustafa Akıncı) birleşme beklentilerini iyice yükseltti.

Bloomberg'e konuşan Güney Kıbrıs Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Phidias Pilides, "Müzakerelerde muhtelemen hiç bu kadar olumlu bir hava olmamıştı" diyor.

Kuzey Kıbrıs Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros da aynı fikirde. Toros, "Çok bulunmaz bir fırsat penceresi var. Birleşme pek çok kaçırılan ekonomik fırsatı telafi edecektir" diyor.

Lefkoşa merkezli Sapienta Economics Direktörü Fiona Mullen'e göre, Kıbrıs'ta tarafların birleşmesi durumunda oluşacak ülkenin ekonomik üretimi 20 yıl boyunca ortalama yüzde 4,5 büyüme tahminiyle 2035 yılına kadar 45 milyar euro (49 milyar dolar) seviyesine kadar çıkabilir. Çözüm olmaması halinde ise Güney Kıbrıs'ın büyümesi yalnızca ortalama yüzde 1,6 seviyesinde kalır. 

KİMLER KAZANIR?

Birleşmenin en büyük kazananlarının Kıbrıs ekonomisinin en temel sektörleri; profesyonel hizmetler, taşımacılık, emlak ve turizm olması bekleniyor. EBRD Kıbrıs ofisi direktörü Libor Kroska da özellikle bu alanlarda yabancı yatırımcıdan büyük ilgi gördüklerini söyledi. Kroska, "[Güney] Kıbrıslı profesyonel şirketler bölgenin en büyük ve en hızlı piyasası olan Türkiye için muhasebe, hukuk ve teminat konularında hizmet verebilir" dedi.

Ayrıca Kroska'ya göre emlak sektöründe oluşacak canlanma da bankaların alacaklı kredilerini daha uygun fiyatlardan satmalarını sağlayabilir. Bugün Güney Kıbrıs'lı bankaların alacaklı kredi oranların AB ülkeleri arasında en yüksek.

Güney Kıbrıs'ın en büyük bankası Bank of Cyprus'un CEO'su John Hourican da, "Bankacılık sistemi için toparlanmış ve birleşmiş bir ekonominin desteklenmenin getirisi çok büyük olur" dedi. Aynı fikirde olduğunu belirten Hellenic Bank CEO'su Bert Pijls de adadaki bankacılık sektöründe Kuzeyli ve Güneyli bankaların biraraya gelmesiyle konsolidasyonun mümkün olduğunu kaydetti.

Mullen'e göre özellikle Gazimağusa ve Maraş limanlarının yeniden onarımı da 15 milyar euroya kadar yatırım çekebilir. Özellikle türkiye'nin Güney Kıbrıs gemilerine uyguladığı ambargonun kalkmasıyla Kıbrıs limanlarına talep ve taşımacılık gelirleri de hızla artabilir. Asya ve Orta Doğu'dan Süveyş Kanalı yoluyla Türkiye limanlarına taşımacılık rahatalayabilir.

Ayrıca Mullen, Kıbrıs açıklarında keşfedilen gaz rezervlerinin de Türkiye üzerinde Avrupa taşınmasının muhtemel projelerden biri olduğunu hatırlattı. Petrol ve gaz sektöründe offshore hizmet sağlayan şirketler de birleşmiş bir Kıbrıs'ta bulunmak isteyebilir.