ENES TUNAGÜR
10 11 2015, 09:50 Güncelleme: 15:05
Haziran seçimi öncesi CHP'nin vaatleriyle tartışmaya açılan asgari ücret artışı, AK Parti'nin tek başına iktidara geldiği 1 Kasım erken seçimi sonrası da sürüyor.
AK Parti'nin erken seçim öncesi vaatleri arasında yer alan ve net asgari ücretin 2016'da 1000 liradan 1300 liraya çıkarılmasını öngören teklifin, iş dünyası ve ekonominin geneli açısından farklı etkileri olması bekleniyor.
Bu artıştan kaygı duyduğu ifade edilen iş dünyasından en net tepki Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir'den geldi. Artışın olası maliyetinin iş dünyasına sorulmaksızın hareket edildiğini savunan Özdebir'e göre bu artış bir süre sonra işten çıkarmalara yol açacak ve dar gelirli uzun vadede mağdur olacak. İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar da, iş dünyasının asgari ücretteki artışı kaldırabilmesi için devletin desteğine ihtiyacı olduğunu söyledi. Uzmanlara göre iş dünyası bu yükü kaldırabilecek durumda ancak sıkıntı yaşanması halinde devlet teşviği devreye girebilir.
Tüm ücretlerde domino etkisi
BETAM Direktörü Seyfettin Gürsel, asgari ücret artışının işsizlikten ziyade kayıtdışılığı artıracağını belirtti. SGK'ya yapılan eksik ücret bildiriminin de artabileceğini kaydeden Gürsel, artışın tüm ücretlerde domino etkisi yaratarak yukarı yönlü bir katkı yapacağını ifade etti.
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Gökçe Uysal ise devletin hali hazırda birçok bölgede işverenlere prim desteği sağladığını ve bu durumun asgari ücret yükünün paylaşılmasını getirdiğini kaydetti.
ASO Başkanı Özdebir'in açıklamalarında ses getiren bir başka noktada asgari ücretin kaldırılması çağrısı olmuştu. Ücretlerin piyasa şartlarında oluştuğunu belirten Özdebir, meslek sahibi olunması halinde asgari ücretin üstünde kazanç sağlandığını kaydetti.
Gökçe Uysal, Türkiye gibi sendikaların çalışanların yalnızca yüzde 10'unu temsil ettiği ve işçi haklarının fazla gelişmediği ülkelerde asgari ücretin kaldırılmasının ciddi mağduriyetler doğurabileceğini söyledi.
Makroekonomik etkisi ne olacak?
BETAM'dan Seyfettin Gürsel, artışın iç talebe olumlu yansıyacağını, enflasyon ve cari açığa ise olumsuz etki edeceğini söyledi.
Gürsel'e göre asgari ücret artışının iş dünyasının iddiasının aksine işsizliği yükselteceği tezi tam anlamıyla kanıtlanmış değil. Yeni dönemde işsizliğin sınırlı oranda artabileceğini öngören Gürsel "Burada asıl önemli olan kayıtdışılık ve eksik ücret bildirimi gibi konular" dedi. SGK verilerine göre asgari ücretle çalışanların sayısı 5 milyon. Ancak Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 2012'de dile getirdiği üzere yüksek ücret almasına karşılık SGK'ya asgari ücret aldığı bildirilen çalışanların sayısı 2 milyonu aşıyor. Buna göre gerçekten asgari ücret alan çalışanların sayısı 2.8 milyon olarak karşımıza çıkıyor.
Merkez Bankası da artışın enflasyona olası etkileri konusunda bir çalışma yapıldığını açıkladı.
Ücret şoku yaşanır mı?
Gürsel'in dikkat çektiği farklı bir nokta da, asgari ücrette planlanan yüzde 30'luk artışın özellikle Doğu'daki bölgelerde ücret şoku yaratarak sınırlı sayıdaki firmanın batmasına yol açabileceğiydi. Bu noktada İTO Başkanı Çağlar'ın dile getirdiği prim kolaylığının firmalara destek olabileceği ifade ediliyor. Bahçeşehir'den Uysal, hali hazırda bu teşviğin sağlandığını ancak takibinin zor olduğunu belirtti. Buna göre uygulama daha açık bir hale getirilirse artışın iş dünyasına getireceği maliyetin paylaşılması kolaylaşabilir.
Asgari ücrette öngörülen yüzde 30'luk yükselişin ekonominin geneli açısından büyük olumsuzluklara yol açması beklenmezken, yaşanabilecek küçük çaplı sorunların da devletin desteğiyle çözülebileceği ifade ediliyor.
