BLOOMBERG NEWS
10 11 2015, 08:32 Güncelleme: 08:45
HSBC ve JPMorgan Chase gibi bankacılık devleri artık küresel finans sisteminin bir başka Lehman olayı yaşamaması için sırtlamak zorunda oldukları yükü biliyorlar.
G20 ulusları tarafından krizin kotü sonuçları sonrasında oluşturulan Finansal İstikrar Komitesi (FSB) dün, batmasına izin verilemeyecek kadar büyük bankaları ele alan planını yayınladı.
FSB'ye göre, sistem içindeki en önemli borç verenler 2019'da risk ağırlıklı kalemlerin en az yüzde 16'sına eşit bir toplam kayıp absorbe etme kapasitesine (TLAC) sahip olmalı, ve bu oran 2022'de yüzde 18'e yükselmeli. Ayrıca yüzde 6'dan öncelikle 6,75'e yükseltilerek yeni bir kaldıraç katsayısı zorunluluğu da dayatılacak.
Bu şartlar altında açığı yüzde 18'in altında olan bankalar, bakılan araca bağlı olarak 457 milyar euro ile 1,1 trilyon euro arasında bir açıkla karşı karşıya karşı karşıya.
İngiltere Merkez Bankası ve FSB başkanı Mark Carney, kuralların büyük bir başarısızlık oluşturmasının daha düşük bir ihtimal olduğunu, çünkü banka alacaklılarının bir kayıp yıkımıyla karşı karşıya kalacaklarını bildiklerini belirtti.
Pazartesi günü Basel'de gazetecilere konuşan Carney, “Önceden, bir bankaya borç verenler, yani güvensiz alacaklılar, dolaylı olarak ve en nihayetinde bariz bir biçimde kendilerine destek olması için devlete güveniyorlardı, dolayısıyla kurumların gerçekte ne yaptığına pek de dikkat etmiyorlardı. Şimdi gerçekten oyunun içindeler, ve temsil görevleriyle tutarlı olarak daha büyük bir baskı uygulayacaklar, bu da özünde iflas ihtimalini azaltacak” dedi.
KIDEMLİ BORÇ
FSB kuralları, bir bankanın fonlama için basılan paralar gibi tamamen finansal borçlarla işletilmeye devam etmesi için gereken borçlar toplamını ayırıyor.
Senetlere “kefalet vererek” - yani onları bir kenara yazarak ya da öz sermayeye dönüştürerek – düzenleyiciler zor durumdaki bir alacaklının kamu parasını kullanmadan sermaye yapısını yeniden düzenleyecek kaynaklara sahip olmasını, ve kararlı firmanın çalışmaya devam etmesini teminat altına almayı amaçlıyor. Önceki uygulamalardan bir ayrılış olarak, bankalar tarafından verilen kıdemli borç bariz bir şekilde kayba maruz kalıyor.
2008 ekonomik krizinden aldığı darbeyle sendeleyen hükümetlerin milyarlarca doları küresel çapta bankalara aktı ve bu paralar, talepleri mevduat sahiplerininkiyle yanyana ve eşit olan kıdemli tahvil sahibi alacaklıları kurtarmak, ve kendileri tarafından bankaları kefaletle serbest bırakmak için kullanıldı. Bu durum hükümetleri, alacaklıları kurtararak iflas riskiyle karşı karşıya kalma ya da finansal sistemin düzensiz çöküşüne izin verme seçenekleriyle yüzleştirdi.
Carney'e göre, bankaların TLAC'e uyum sağlamak adına “sermaye yapılarını ve ayırca iş modellerini yeniden organize etmeleri” için birkaç yıl gerekiyor; ancak o zaman düzenleyiciler büyük küresel bir banka zorluğunu aşabilecek duruma gelecekler.
ÇİN BANKALARI
Basel'deki Bankacılık Denetimi Komitesi tarafından yapılan analizler, FSB'nin listesindeki 30 bankanın üçte ikisinin 2019 hedeflerinin henüz uzağında olduğunu gösterdi. 2014 sonunda yüzde 14,1'lik TLAC seviyesinde olan gelişmiş piyasalardaki bankaların, önümüzdeki üç yılda bu seviyeyi 498 milyar avroya kadar çıkarması gerekiyor. Gelişmekte olan piyasalardaki bankalarla birlikte, eksik tutar 767 milyar euro.
Amerika, Avrupa Birliği, Japonya ve İsviçre bankaları FSB'nin sistemik kurumlar listesinin aslan payı için hesap veriyorlar. 30 Ekim'de FED, toplam uzun dönem borç eksiğinin 120 milyar dolar olduğunu tahmin ettiği en büyük sekiz Amerikan bankasına TLAC standartlarını uygulamak için harekete geçti.
ABD Maliye Bakanlığı uluslararası ilişkiler müsteşarı Nathan Sheets, duyuru öncesi yaptığı konuşmada düzenlemelerin “çok önemli” olduğunu belirtti ve ekledi, “Batmasına izin verilemeyecek bankalarla ilgili kaygıları ele alması açısından bu ileriye doğru çok önemli bir adım. Büyük finansal kuruluşlara, vergi mükelleflerini bu kuruluşları kefaletle serbest bırakmak zorunda kalmaktan koruyacak ve ölüm anında çekilebilecek ek bir koruma sağlanıyor.”
DARBENİN ETKİLERİ KONTROL ALTINDA
FSB'nin listesindeki dört Çin bankası 2025'e kadar yüzde 16'lık kayıp absorbe etme kapasitesi hedefini tutturarak 2028'de ise yüzde 18'e çıkmak zorunda. FSB'ye göre bu plan, eğer “gelecek 5 yılda bu ekonomilerdeki şirket borcu piyasaları, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin GSYİH'sının yüzde 55'ine erişirse” hızlandırılabilir.
FSB, düzenlemenin maliyetleri fonlama üzerindeki darbesinin etkileri “görece kontrol altında” olacak.
Bankaların minimum gerekliliklere ulaşması için gereken tahmini maliyetler ortalama bir borçlunun 2,2-3,2 baz puan aralığında olan kredi faizlerindeki artışla görülürken, orta uzun dönemli yıllık randıman maliyetlerinin GSYİH'nin 2-2,8'i baz puan aralığında olması öngörülüyor.
KURTARMA KAVRAMI
FSB'nin açıklamalarına göre, bazı G20 ülkelerinde otoriteler hala vergi mükelleflerinden medet ummadan büyük bir alacaklıyı ortadan kaldıracak güce sahip değiller. “Kefaletle içeri sokma” ile birlikte, bu güçlerden bazıları alım satımların erken ödenmesini isteyen tarafları engelleme kabiliyeti, köprü bir banka kurma gücü ve şirket yapılanması ve yönetiminde değişiklikler uygulamak.
Düzenleyici, G-20'nin geniş sınır ötesi borç verenleri düzenli bir şekilde ortadan kaldırmada ihtiyaç duyulacak tedbirleri yerine getirme konusunda yaptiği ilerlemelerle ilgili hazırladığı araştırmada, ABD, AB, Japonya ve İsviçre'ye de geniş bir sağlık raporu veriyor. Ancak FSBye göre, Çin bunlardan birinin başarısız olma durumunda ihtiyaç duyacağı oy çoğunluğuna sahip değil
Büyük bankaların batması durumunda vergi mükelleflerinin ne derece korunabileceği, “kefaletle içeri sokma” konseptinin pratikte nasıl çalıştığına göre değişecek.
