BIST 100 9.082,59 % 0,03
USD/TRY 32,3853 % 0,13
EUR/TRY 35,0466 % 0,08
Piyasalar
9.088,52
% 0,09
32,3850
% 0,13
35,0458
% 0,08
1,0796
% 0,08
47,59
-0,06
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Nobel'li Deaton'ın 3 önemli fikri

Noel Ekonomi Ödülü'nün son sahibi Deaton, tüketim alanındaki çalışmalarıyla politikalara ve akademik çalışmalara öncülük etti

Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Deaton'ın 3 önemli fikri
FINANCIAL TIMES 13 10 2015, 08:37

Angus Deaton, tüketim alanında kamu politikası ve akademik çalışmalara yön veren tespitleriyle 2015 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazandı.

69 yaşındaki İskoç akademisyen, 45 yıllık araştırmalarına ilişkin küresel eşitsizlik ve dış yardım gibi hassas konulara girme konusunda hiç tereddüt etmedi.

Deaton ödülü kazanmasının ardından ilgilendiği en önemli üç konudaki çarpıcı fikirlerini Financial Times ile paylaştı:

Eşitsizlik

Thomas Piketty'nin 21. Yüzyıl'da Kapital kitabının sağladığı başarı ve İngiltere'de solcu popülist Jeremy Corbyn'in yükselişi, eşitsizliği son dönemin en gözde konularından biri haline getirdi.

Bu hususun ehemmiyetini kabul eden Deaton, ekonomik eşitsizlikleri araştıran meslektaşlarından bazı noktalarda daha ayrıntılı bir görüşe sahip. Deaton konuyu "Eşitsizlik son derece önemli bir konu. Ancak bu hem iyi hem de kötü bir durum" diye değerlendiriyor.

Princeton'lı isim, yüksek oranda eşitsizliğin kamu hizmetlerinin sona ermesi ve demokrasinin erozyona uğraması gibi yan etkileri olabileceğini belirtiyor. Eşitsizliğin girişimcilik örneklerinde olduğu gibi bazen başarıya işaret edebileceğini kaydeden Deaton "Başarı eşitsizliği getiriyor ve başarıyı baskı altına almak istemezsiniz" yorumunda bulunuyor.

Nobel'li ekonomist öte yandan artan adaletsizliği önlemek adına getirilen çok yüksek gelir vergisine şüpheyle yaklaşıyor. Deaton'a göre hali hazırda kaynakların yeniden dağıtılmasını öngören bazı politikalar yürürlükte ve yüzde 85 gibi yüksek bir gelir vergisi ciddi bir gelir sağlamıyor.

Dış yardım

Dış yardımın etkinliğine ilişkin tartışma kalkınma ekonomisinde önemli yer tutarken, New York University'den William Easterly'ye göre yarardan çok zarar veren bir yöntem.

Dış yardımın hastane ve ölümle yüz yüze kalan çocukların tedavisi gibi konularda ciddi öneme sahip olduğunu belirten Deaton "Bu kesinlikle iyi bir şey" ifadesini kullanıyor.

Yine de Easterly gibi o da aşırıya kaçan dış yardımın bazı istenmeyen sonuçları olabileceğini ve yolsuzluk ile yönetici sınıfıyla halk arasında gerilimi tırmandırabileceğini düşünüyor.

Deaton, 2013 tarihli "Büyük Kaçış" kitabında iki somut öneriye yer veriyor. Bunlardan birincisi dış yardımı bir ülkenin gelirlerinin yüzde 50'si ile sınırlı tutmak. İkincisi de yardımın, ölümcül hastalık gibi süregelen sorunların çözümü için harcanmasını temin etmek.

Deaton meslektaşı Jagdish Bhagwati gibi yalnızca Afrika'da değil, aynı zamanda Afrika için de kaynak ayrılması gerektiğine inanıyor.

Yoksulluk hesaplaması

Dünya Bankası bu ay resmi yoksulluk sınırını günlük 1.25 dolardan 1.90 dolara çıkardı. Uzun süredir yoksulluk sınırına eleştirel yaklaşan Deaton bunun bir iyileşme olduğunu kabul etse de, konuya şüpheyle yaklaşmaya devam ediyor.

Ekonomist FT'ye verdiği demeçte bu uygulamayı şöyle eleştiriyor: "Sınırın altındaki insanların sayısına odaklanmak ormanda tek boynuzlu at aramaya benziyor. Dünya Bankası'nın bu projeye kendini bu kadar adamasının doğru olduğundan emin değilim."

Nakit para eksikliği dışındaki yoksullukların da fazla olduğunu savunan Deaton, buna örnek olarak da kişi başına düşen milli gelirin yüksek oranda artış göstermesine rağmen eğitim ve sağlık hizmetlerinin çok zayıf kaldığı Hindistan'ı gösteriyor.

Deaton hesaplama konusu yerine bir başka Nobel'li ekonomist Amartya Sen'in görüşlerini takip ettiğini kaydediyor. Harvard'lı Sen, maddi refah konusunun anlaşılması için paranın ötesine geçilmesi gerektiğini savunuyor. 

Yukarı

Business HT×