İRFAN DONAT
06 10 2015, 11:38 Güncelleme: 13:55
Sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişim çabası her geçen gün daha çok talep görürken, organik tarıma da hem üretim hem de tüketim tarafında ilgi hızla artıyor.
Uluslararası Organik Tarım Hareketi Federasyonu'nun verilerine göre dünyada organik tarım alanlarının en hızlı büyüdüğü ülkelerin başında sırasıyla Yunanistan, Meksika, Kazakistan ve Türkiye geliyor.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de son 5 yılda organik tarım üretimi yapılan toplam alan yüzde 73 artarak 510 bin hektardan 883 bin hektara çıktı.
Aynı dönemde organik tarım ürünlerinin miktarı da yüzde 65 artarak 1 milyon 344 bin tondan 2 milyon 217 bin tona yükseldi.
2010 yılında organik tarımla uğraşan çiftçi sayısı 42 bin seviyelerindeyken 2014'te bu sayı yüzde 70 artarak 71 bini aştı.
Söz konusu trend tüketicilerin güvenli gıdaya erişim talebinin artması ile yükselmeye devam ediyor.
Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği Başkanı Atila Ertem, son yıllarda başta tavuk ve yumurta ürünleri olmak üzere organik tarımda hayvansal üretimin bitkisel üretimden daha hızlı büyüdüğüne dikkat çekti.
ORGANİK HAYVANSAL ÜRETİM DAHA HIZLI BÜYÜYOR
Bu durumun bitkisel üretimin çok önce başlaması ve doyuma ulaşmasına bağlayan Ertem, organik tarımda bitkisel üretimin yıllık yüzde 10-15 büyüme oranına karşın özellikle kanatlı sektörü ile birlikte geriden gelen organik hayvansal üretimin yüzde 50 büyüdüğünü söyledi.
Organik tarımda üretime yönelik en fazla talep ihracat nedeniyle üzüm, incir kayısı fındık başta geliyor.
Toplam organik tarım üretiminde ise destekleme alanı daha fazla olduğu için tahıl grubu da yüksek seviyede.
Ertem, Türkiye'de organik tarım ürünlerinin ekonomik hacminin 500 milyon dolara ulaştığını belirterek, “Ürünlerin yüzde 80-85'i ihracat, yüzde 15-20'si ise iç tüketime gidiyor. Türkiye'nin 400-450 milyon dolar civarında organik tarım ürünlerine yönelik işlem hacmi söz konusu. 50 milyon dolar civarında da iç pazarda işlem hacmi var” diyor.
Trendlerden yola çıkan Ertem, tarımsal ürün olarak Türkiye'de en büyük eksikliğin organik şeker pancarı üretimi olduğunu söylüyor.
Bu konuda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nı ikna edemediklerini anlatan Ertem, “Türkiye'de şuan organik şeker yok. Organik şeker üretimi ile bu alandaki ihracat yüzde 25-30 artar. Türkiye'de organik şeker üretimi de yok, organik şeker ithalatı da yasak. Türkiye bu alanda kendi ayağına kurşun sıkıyor. Bu konuda rapor hazırladık ve görüşmeler yaptık ama bakanlığı ikna edemedik. Organik şeker pancarı üretimi Türkiye'de 100 milyon dolarlık bir pazar yaratır. Organik şeker üretimi yan sanayilerde de teşvik etkisi yaratacaktır” diyor.
Dünyada organik tarımdaki yüzde 10 büyüme trendinin devam edeceğini öngören Ertem, McDonald's Almanya'da organik hamburger üreteceği yönündeki haberlere dikkat çekiyor.
Fast Food sektörünün organik ürün satma kararı almasının sektörün ne kadar ciddiye alındığının bir göstergesi olduğunu ifade eden Ertem, Türkiye'de bu alandaki büyümenin de kritik eşiğe geldiğini savunuyor.
“ORGANİK GIDA TÜKETİMİ SÜBVANSE EDİLMELİ”
Ertem, organik üretim kadar tüketimin de teşvik edilmesine yönelik yasaların Avrupa'daki örneklerine dikkat çekiyor.
Tıpkı Avrupa'da olduğu gibi sağlık bakanlığı ve diğer yetkili kurumların okullarda yönetmelik çıkartarak kreş, anaokulu gibi eğitim kurumlarının yanısıra hastanelerde organik ürün tüketimine yönelik zorunluluk getirmesi gerektiğini söyleyen Ertem, bu tür düzenlemelerin örneklerinin Almanya, İtalya, Fransa gibi gelişmiş ülkelerde olduğunu belirtiyor.
Her geçen gün bu tür yasa ve düzenlemelerin Avrupa'da yaygınlaştığına dikkat çeken Ertem, “Türkiye'de de bu tür uygulamalar özendirilmeli hatta zorunlu hale getirmeli. Türkiye organik gıda ürünlerini yüzde 20-30 sübvanse etmezse, bunu ilaç, doktor ya da yatak başı maliyetlerde sübvanse etmek durumunda kalıyor. Yönetmeliklerle organik gıda ürünleri sübvanse edilir ve desteklenirse şuanki organik gıda sektörünün büyümesi yüzde 10-15'lerden yüzde 40-50'lere çıkar” diyor.
EN FAZLA İTHALAT BEBEK GIDASINDA
Türkiye'de organik gıda üretimi artarken ihracat kadar büyük çapta olmasa da ithalat da öz konusu.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre 2014 yılında en çok ithalatı yapılan organik ürünlerin başında 1,532 ton ile bebek gıdası ve içeceği geliyor. Bu ürünlerin ithal edilen ülkeler arasında Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya yer alıyor.
En çok ithal edilen diğer organik gıda ürünleri arasında ise kuru üzüm (268 ton), komposto (178,5 ton), yaş ve kuru meyve çeşitleri (301 ton) var.
İYİ TARIM UYGULAMALARI DA ARTIŞTA
Türkiye'de organik tarıma paralel olarak iyi tarım uygulamalarına da ilgi artıyor.
Son 5 yılda iyi tarım uygulamalarını gerçekleştiren il sayısı 49'dan 53'e yükseldi.
2010 yılında iyi tarım uygulamaları ile üretim yapan çiftçi sayısı 4 bin 540 iken 2014'e kadar bu sayı yüzde 370 artarak 21 bin 332'ye çıktı.
Çiftçi sayısına paralel üretim alanı da hızla artıyor. 2010'da 781 bin 740 dekarda iyi tarım uygulamaları yapılırken 2014'e kadar yüzde 174'lük artışla bu alan 2 milyon 148 bin dekarı buldu.
İyi tarım uygulamalarından elde edilen ürün de son 5 yılda 1.7 milyon ton seviyelerinden yüzde 141 artarak 4.2 milyon tona çıktı.
