Fed artırırsa kıyamet kopar mı?

Yakın tarihin en heyecanla beklenen ABD faiz kararı bu hafta geliyor.

Yatırımcı ve analistlerin karara hazırlanmak için yıllarca vakti vardı. Yani, Fed bu hafta faizleri artırırsa aslında çok kötü bir şey olmaması beklenebilirdi. Ancak görünüşe göre durum öyle değil.

Eski ABD Hazine Bakanı Larry Summers gibi bazı piyasa gözlemcileri, finansal piyasaların hala hazır olmadığı ve hazırlıksız yakalanabileceği konusunda uyarıyor. 

Görece daha iyimser olanlar bile yatırımcıların dikkat etmesi gereken zayıf noktalar olduğunu kabul ediyor. BMO Capital Markets faiz stratejisti Aaron Kohli, "Şu anki durum çatlağı olan bir cam gibi. Çatlağın bundan sonra nereye doğru yayılacağını tahmin etmek zor" diyor.

Ancak karamsar analistlerin çatlağın nerelere yayılabileceği konusunda bazı fikirleri var:

1) Gelişmekte olan ülkelerde salgın

ABD faiz artırımı sermayeyi hızla kendine çekeceğinden, cari açıklarını finanse etmek için dış sermayeye bağımlı olan gelişmekte olan ülkelerden büyük sorunlar yaşanması bekleniyor. Geçen ay yayınladığı bir raporda Morgan Stanley, en riskli ülkelerin Brezilya, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye olduğunu söylemişti. UBS, borç ve mali güçlerine bakarak Ukrayna, Mısır ve Venezuela'yı da en kırılganlar arasında saymıştı. BMO'dan Kohli'ye göre ise "hepsi tehlikeli."

2) Kısa vadeli tahvillerde kriz

İki yıl önce, Fed'in tahvil alım programının biteceğinden bahsedilmesi dahi uzun vadeli ABD tahvillerinin yükselmesine sebep olmuştu. Bu sefer, kısa vadeli tahviller en büyük zararı görebilir. Bu da geçen ay piyasalarda görülen sarsıntı sırasında tahvillere sığınan yatırımcılar için kötü bir sürpriz olur. Yatırımcılar bu yıl en çok iShares 1-3 yıllık Hazine Tahvili borsa yatırım fonuna para yatırmıştı. Yani risk bir hayli yüksek.

Brean Capital Makro Strateji Birimi Başkanı Peter Tchir, herkesin yükselmesini beklediği doların düşmesi durumunda, yabancı yatırımcıların da satışa gitmesiyle beraber kısa vadeli tahvillerdeki kayıpların daha da artabileceği konusunda da uyardı.

3) Tehlikeli borçlular

Yüksek faizlerin özel sektör borçlanma maliyetlerin artırması sürpriz değil, ancak ABD tahvillerindeki yüksek oynaklık en güvenli şirket borcunu bile etkileyebilir. Geçen ay, yatırım yapılabilir seviyedeki tahvillerle ABD Hazine tahvilleri arasındaki ilişki dört yılın en yükseğine çıkmıştı. Ve şirketlerin finansmana ihtiyaçları da devam ediyor. 

Tchir, "Hazine tahvili piyasasında önemli bir satış baskısı görürsek, şirket tahvil ihraç etmesi daha da zorlaşır" dedi.

4) Yapısal felçler

Tahvil işlemlerinde bilgisayarların artan rolü ve geleneksel aracıların azalan etkinliği işlemlerin çok daha tahmin edilemez şekilde ilerlemesine yol açtı. Geçen Ekim'de yaşanan "flash crash" bunun sadece bir örneği. Bazı analist ve stratejistler faiz artırımının daha da fazla oynaklığa yol açabileceğini söylüyor.

5) Artırmamanın riskleri

Yine de faizleri sıfıra yakın tutmanın riskleri daha da artırdığını söyleyen analistlerin sayısı da artıyor. Artırımın gecikmesi finansal piyasalarda daha fazla türbülansı tetikleyebilir. Halihazırda fazla ısınmış alanlarda daha fazla risk alımını tetikleyebilir.