Piyasalarda sıkılaşma

Goldman Sachs'a göre, son haftalarda yaşanan gelişmeler piyasayı Fed 3 kez faiz artırmış kadar sıkılaştırdı.

ABD'li yatırım bankasının raporuna göre, hisselerde görülen son satış dalgası, özel sektörün borçlanma maliyetlerindeki artış ve dolardaki yükseliş; piyasa koşullarının, Fed'in gösterge faizi olan federal fon faizinin neredeyse 3 kez 25 baz puan artırılmasına eşit şekilde sıkılaştırılmasına katkıda bulundu.

Hisse piyasaları, kredi spreadleri, faiz oranları ve kur gibi değişkenleri içeren Goldman Sachs Finansal Koşullar Endeksi; piyasa kargaşasının en şiddetli olduğu dönem olan Ağustos ayının sonunda, beş yılın en yüksek seviyesine çıktı.

Piyasalardaki olağandışı hareketlilik, New York Fed Başkanı William C. Dudley ve San Francisco Fed Başkanı John Williams'ın ABD işgücü piyasasındaki iyileşmeye rağmen gelecek hafta gerçekleştirilecek olan Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında faiz artırımına ilişkin verilecek kararın çok zor olacağını söylemesine sebep olmuştu.

16-17 Eylül'de yapılacak toplantı öncesinde, Bloomberg'in anketine katılan ekonomistlerin tahminleri, faiz artışı kararı alınacağı ya da Fed'in bu adımı erteleyeceği arasında neredeyse dengeli dağılmış durumda. 

Goldman hesaplamalarına iilişkin belirsizliğin "çok fazla" olduğunu söylese de, bankanın ekonomisti Sven Jari Stehn, "Piyasaların 'kirli işin' büyük bölümünü halihazırda yapmış olmasından dolayı, Fed'in Aralık ayına kadar beklemede kalacağını düşünüyoruz" dedi. 

Farklı Fed bankaları tarafından hazırlanan diğer finansal koşullar ölçümleri de daha düşük ölçekte de olsa sıkılaştırmaya işaret ediyor. 

Fed gözlemcilerinin Goldman endeksine bakmaları için iyi bir neden, Dudley'nin bu endeksi Goldman Sachs'ın baş ABD ekonomisti olduğu dönemde uzun yıllar boyunca kullanmış olması. Dahası, Dudley, son bir yılda yaptığı değişik konuşmalarda, finansal koşulların öneminin altını çizmişti. 

FOMC'ta daimi oy kullanma hakkına sahip tek bölgesel Fed başkanı olan Dudley, 5 Haziran'da Minneapolis'te katıldığı bir etkinlikte yaptığı konuşmada, "Para politikasında uygun duruş, finansal koşulların Fed'in hareketlerine verdiği tepkinden etkilenecektir" demişti. 

Finansal koşulların Fed'in ilk faiz artırımına tepki olarak sıkılaştığı bir senaryoyu tanımlayan Dudley, "Başka herşey eşit olduğunda, eğer finansal koşullar keskin bir şekilde sıkılaşırsa, ardından muhtemelen daha yavaş hareket edeceğiz. Tersine, eğer finansal koşullar sıkı değilse ya da yalnızca çok hafif sıkılaşmışsa, ardından, ekonomik görünümün kayda değer bir şekilde değişmediğini varsayarak, muhtemelen daha hızlı hareket etmek durumunda olacağız. Nihayetinde, politika duruşumuzu, istihdam ve enflasyon hedeflerimize en uyumlu gördüğümüz finansal piyasa koşullarına destek olmak için ayarlayacağız" değerlendirmesini yapmıştı.

Bu durumda politika yapıcılar için piyasalar hareketi daha önce satın almışsa ne yapacaklarını belirlemek çok daha acil bir zorluk olarak öne çıkıyor.