Büyüme analizi

2015 yılı ikinci çeyreğinde ekonomi, yıllık yüzde 3,8 ile beklentilerin (yüzde 3,3) üzerinde bir büyüme kaydetti. Büyümenin kompozisyonunda resim büyük oranda öngörüldüğü gibiydi: Son bir-iki çeyrekte olduğu gibi yine iç talep büyümeyi sırtlarken; dış talep ve stok değişimlerinin büyümeyi negatif etkilediğini gördük.  Bu anlamda büyüme kompozisyonun gitgide 2013’e benzediğini görüyoruz.

Büyüme rakamlarında başka bir sürpriz, iç talebin bileşenlerinden özel sektör yatırımları tarafından geldi. 2011 yılı sonundan bu yana oldukça zayıf seyreden özel sektör yatırımları 2015 yılının ikinci çeyreğinde yıllık yüzde 11,4’lük artış ile büyümeye 2,3 puanlık katkı gerçekleştirdi. Uzun bir aradan sonra canlanmanın olması güzel ama, geçici olma riski var.

Mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırdığımızda ise ekonomi bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,3 büyüdü. Bu, büyümenin çeyreksel olarak son bir yılda ortalama (4-çeyreklik) yüzde 1 seviyesinde; yıllıklandırılmış olarak ise yüzde 4 dolaylarında, nispeten dirençli bir görünüm sergilediğini gösteriyor.

Rakamlar, üretim tarafında da oldukça olumlu: Tarım sektörü ve sanayi sektöründe güçlü artışlar yaşanırken, inşaat sektörünün yeniden pozitif büyüme kaydettiğini görüyoruz. Hizmet sektörü ise -- finans ve sigorta faaliyetlerindeki yüzde 9 civarı büyümeyi dikkate aldığımızda -- görece yavaşlıyor gibi. 

Sonuç olarak büyüme beklenenden iyi geldi, ekonomi belli bir dirençlilik gösteriyor ve yatırımlardaki canlanma cesaret verici...  Ama belirsizliklerin iyice arttığı bir ortamdayız; kaldı ki (otomobil talebi gibi) yılın ilk yarısında talebe özel destek veren kalemlerin etkisini de unutmamak lazım. Bundan sonrası için bu oranların korunması oldukça zor olabilir... Nitekim şu ana kadar güven endeksleri ile GSYH rakamları arasında ciddi ayrışma yaşanıyor ama bu ayrışmanın bir noktada – güven endeksleri yönünde -- buluşmaya dönüşebileceğini göz önünde bulundurmak lazım.