BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3392 % 0,15
EUR/TRY 35,1078 % 0,11
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3392
% 0,15
35,1078
% 0,11
1,0799
% -0,27
47,65
-0,28
2.220,86
% 1,19
87,39
% 1,51
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Asya krize mi gidiyor?

2015 ile karşılaştırıldığında, aynı olaylar zincirinin yaşandığı 1994'te yuan devalüasyonu Asya krizini tetiklemişti

Asya krize mi gidiyor?
BLOOMBERG NEWS 24 08 2015, 06:48

Asya'nun en büyük ekonomisi yavaşlıyor, Fed faiz artırımına gitme yolunda ilerliyor ve Çin geçen haftalarda para birimi yuanı devalüe ederek küresel piyasalardaki sarsıntı devam ediyor.

Bu olaylar zinciri, 1994 yılında dakur savaşlarını başlatarak banka ve şirketlerin iflaslarına ve Asya'da resesyona neden olarak finansal krizi tetiklemişti.

Piyasalarda bu gerginlik yeni bir bölgesel krizin habercisi mi?

1994'te yaşananlarla karşılaştırıldığında paralellikler olduğu gibi farklılıklar da var. Bugüne bakıldığında, Asya ekonomileri daha güçlü cari işlem dengesine, mali pozisyona ve herhangi bir türbülansa karşı koruyacak döviz rezervlerine sahip. 

Gene de riskler devam ediyor. Çin'in 11 Ağustos'ta sürpriz yuan devalüasyonu Vietnam'dan Kazakistan'a küresel piyasalarda dalgalanmaya neden olurken Brezilya ve Türkiye gibi gelişen piyasa ekonomileri derinden etkiledi. ABD borsalarında kayıplar artarken küresel satış dalgası Pazartesi günü fazlalaştı.

"ŞİDDETLİ FIRTINA"

SLJ Macro Partners LLP kurucusu Stephen Jen, Brezilya ve Güney Afrika gibi ülkelerde "Şiddetli fırtına mümkün değil, muhtemel. Ama ben Asya'da bir kriz ve gerginlik olacağını düşünmüyorum. Nedeniyse 1997 Asya krizi Asya finans sistemini temizledi. Asya'nın direnci daha yüksek olmalı" dedi. 

1994'den önce, Asya yatırım dünyasının yıldızıydı ve bazıları için 20. yüzyılın büyüme mucizesiydi. Ama coşku çok uzun sürmedi. 

Lombard Street Research'e göre, 21 yıl önceki Çin devalüasyonu, gelişen ülke piyasalarındaki krizin en olası nedeni olarak görüldü. Aynı yıl, Fed'in faiz artırımına gitmesiyse krizin tetikleyicisi oldu

Bu sene ise, Çin'in sürpriz devalüasyonu Vietnam'ın para birimi dongu devalüe etmesine neden oldu. Geçen Perşembe günü Kazakistan dalgalı kur rejimine geçmesiyle, para birimi tenge dolar karşısında ilk kez yüzde 20'den fazla değer kaybetti. Güney Afrika randı ve Türk lirası da büyük kayıplar vermeye devam ediyor. 

"AŞAĞI YÖNLÜ UYUŞMA"

Morgan Stanley ekonomistleri ve Hong Kong'daki Chetan Ahya'nın Pazartesi günü yayınladıkları raporda, "Asya'daki aşağı yönlü uyuşma döngüsü 2013'de başladı. Bu döngü acı vermeye devam edecek" dedi. Raporda, aşağı yönlü seyrin devam edeceği belirtilirken ekonomistler 1997-98'deki gibi bir senaryonun muhtemel olmadığına inanıyor. 

Yale Üniversitesi'nden Stephen Roach,  Asya krizinin dolara sabitlenmiş korunmasız para birimi, yetersiz döviz rezervleri ve sıcak para akışına maruz kalmasıyla alakalı olduğunu belirtti. 

DOLAR BORCU 

Bugünün şartları daha farklı olsa da rahatsız edici bir tane benzerlik var; Çin'in maruz kaldığı yaşlaşık 1 trilyonluk dolar cinsinden banka borçları. 

Güçsüzleşen yerel bara birimi Çin'in baskı altındaki şirketlerini daha da zor durumu sokuyor. Dolar geri ödemeleri yuan karşısında pahalılaşıyor. 

Asya aynı zamanda yeni bir kırılganlıkla karşı karşıya; bölge ekonomilerinin Çin'e olan bağımlılığı. 

Roach, "Bu, Çin ihracatının (Temmuz'da yüzde -8,3 düşmesiyle) Çin'e bağlı Asya ekonomilerine zarar vermesi anlamına geliyor" dedi. 

Merrill Lynch'e göre, yuan bu sene sonunda dolar karşısında 6,5 'e, 2016 sonunda ise 6,9'a düşecek.Böylece yüzde 10 değer kaybetmiş olacak.  

YUAN'DAKİ DALGALANMA

Yuan'daki yüzde 10 değer kaybı, Asya'nın diğer bölgelerinde yüzde 5 ila 20 arasında dalgalanmaya neden olacak.

Lombard Street Research ekonomisti Shweta Singh, devalüasyona karşı en zayıf olan Asya'da Vietnam, Tayland, Güney Kore ve Malezya; Avrupa'da ise Macaristan ve Polonya risk altında. Türkiye ise en çok etkilenen.


Yukarı

Business HT×