FT
12 08 2015, 14:39 Güncelleme: 17:24
JP Morgan'ın gelişen ülke piyasaları üzerine yayınladığı yeni analizinde, küresel ekonomik krizden bu yana gelişmekte olan ülkeler piyasalarda özel sektör borçlarında meydana gelen "büyük" artışın finansal kriz riskini tetiklediğini belirtti.
Gelişmekte olan ülkelerdeki özel sektör borçları GYSH'nin yüzde 33'ü oranında artış gösterdi.
JP Morgan analizinde, Fed'in faiz artırımına gitmesi gelişmekte olan ülkelere sermaye akışında ciddi kesintiye neden olması, böylece ülkelerin merkez bankalarının politika faizlerini artırmasa bile borçlanma maliyetini artırması bekleniyor.
Analiz'e göre, bu ülke piyasalarındaki şirketlerin borç yükü 2007'de GSYH'nin yüzde 73'ünden 2014 yılının sonuda yüzde 106'ya çıktı. Bu oranlar özel sektör borçlarının azaldığı gelişen ülkelerdeki seviyeleriyle yaklaşık aynı seyrediyor.
JP Morgan analisti Joseph Lupton, "IMF verilerine göre, ülkenin borcunun milli gelire oranında bir sene içinde 5 baz puanlik artış finansal krizi tetikleyebilir. Analiz edilen gelişmekte olan ülkelerin neredeyse yarısında bu yükseliş yakın rakamlar gözlendi" dedi.
Lupton aynı zamanda, olası tehlikenin tam anlaşılmadığını belirtiyor. "Müşterilerle konuştuğumuzda özel sektörde dış borçların yükselmesi üzerine yoğunlaşılıyor. Fakat, yurtiçi borçlanlamarını da unutmamak gerekir" dedi.
Problemin en yoğun görüldüğü bölge Asya. Hong Kong yüzde 293,2 ve Singapur yüzde 178,9 ile şirketlerin finans dışı borçlarının milli gelire oranın en yüksek olduğu iki ülke.
Hong Kong ve Singapur'da 2007 sonundan bu yana özel sektör finans dışı borcun milli gelire oranı en yüksek seviyede seyrediyor. Bu oran Hong Kong'da 868 milyar dolar, Singapur'da ise 541 milyar dolar seviyelerinde.
Bu iki ülke dışında en yüksek değerler yine Asya ülkelerinde kaydediliyor.
Çin'de ise 2007'den beri borç seviyelerinde artış gözleniyor. Şirketlerin finansal olmayan borçları yaklaşık 14,97 trilyon dolar. Bu diğer 20 gelişmekte olan ülke borçlarının toplamı (26,38 trilyon dolar) yarısından fazlası.
Türkiye, Brezilya ve Tayland'da borç oranına bakıldığında 30 puandan fazla artışla riskin " çok büyük" olduğu ülkeler arasında.
Döviz cinsinden borç oranına bakıldığında en yüksek oran yüzde 47 ile Meksika'da. Türkiye'nin borçu ise yüzde 27.
