BIST 100 8.718,11 % -1,25
USD/TRY 32,3380 % 0,09
EUR/TRY 35,2050 % 0,12
Piyasalar
8.718,11
% -1,25
32,3380
% 0,09
35,2050
% 0,12
1,0873
% 0,01
48,91
0,00
2.161,38
% 0,05
86,69
% -0,23
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

İran Türkiye'ye ne getirir?

Uzmanlar, İran’ın P5+1 ülkeleriyle gerçekleştirdiği anlaşmanın Türkiye’ye önemli faydalar sağlayacağını söylüyor

Uzmanlar, İran’ın P5+1 ülkeleriyle gerçekleştirdiği anlaşmanın Türkiye’ye önemli faydalar sağlayacağını söylüyor
ÖZGE ÖZDEMİR 14 07 2015, 10:07

İran ve P5+1 ülkeleri arasında sonunda nükleer anlaşma konusunda bir mutabakata varıldı. İran’ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayacak ve İran’a uygulanan yaptırımların kalkmasını sağlayacak bu anlaşmanın Türkiye’yi nasıl etkileyeceğini uzmanlara sorduk.

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Yılmaz, Ekonomi ve Dış Politikalar Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Ülgen, ÜNLÜ & Co Portföy Yönetim Kurulu Üyesi Murat Gülkan ve Global Civics Academy Başkanı Hakan Altınay bu konudaki sorularımızı yanıtlandırdı.

Dört uzman da İran’ın P5+1 ülkeleriyle gerçekleştirdiği anlaşmanın Türkiye’ye büyük ve önemli bir katkıda bulunacağını düşünüyor. 

Altınay, “Türkiye’de, ‘ABD ve İran anlaşırsa Türkiye’nin özgül ağırlığı azalır’ diye düşünenler olduğunun farkındayım ama bu bana fazla miyop bir bakış açısı gibi geliyor. İran’ın dünya sistemine entegrasyonu Türkiye’ye kazanç sağlayacaktır” diyor.

Ülgen, Türkiye’nin sınırdaş ülkesi olan İran’ın önemli bir ortak olma potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor. Gülkan ise İran’a yaptırımların kalkmasının Türkiye’ye ekonomik açıdan büyük bir şans getireceği görüşünde. 

İKİNCİ BÜYÜK PAZAR OLUR

Gülkan, “Türkiye gibi büyük ve genç bir nüfusa sahip olan İran’ın hane halkı borçluluğu çok düşük. Ambargolar kalktığında iç tüketim fırsatları artacak. Coğrafi yakınlığı ve orta teknoloji alanında Türkiye’nin rekabet şansının olması, büyük bir fırsat demek. Burnunun dibinde oluşacak bu ikinci büyük pazar sayesinde Türkiye, 75 milyonluk nüfustan arslan payı alabilir. Gıdadan tutun da, elektronik, ev eşyası, mobilya gibi alanlarda Türkiye’ye kapılar açılacak.

Doğu illeri için de büyük bir fayda sağlanacak. İran’ın bankacılık sistemi güvenli ancak yolsuzluk yaygın. Yaratacağı potansiyelin gözümüzü karartmasına izin vermeden bu şansı yakalamalıyız. İran’daki gençlerin her birinin cebine akıllı telefon ve kredi kartı bile koysanız bu büyük bir şey demektir. Trabzon limanı da daha aktif olacaktır. Türkiye’ye yapılan yabancı yatırım zaten azaldığı için İran pazarının açılması yüzünden Türkiye olumsuz etkilenmeyecek” açıklamasında bulunuyor. 

TÜKETİM MALI İHRACATI ARTAR

Yılmaz ise “Türkiye ve İran arasında ticaret azalmaz, aksine artar. Banka transferlerinde yaşanan zorluğun da kalkmasıyla bisküviden kozmetiğe, sınır bölgesi tarafında tüketim mallarında ihracat artar. Ekonomik açıdan pozitif bir etkisi olacaktır. İran, büyük bir petrol üreticisi olmasına rağmen eğer doğalgazını Türkiye’den geçirirse, Türkiye’nin Avrupa ile enerji bağlantısı kurulmuş olur” açıklamasında bulunuyor.

DIŞ POLİTİKADA İKİLİ OYNANMALI

Yılmaz, İran ile nükleer anlaşmaya Suudi Arabistan ve İsrail’in karşı çıkmasının, Türkiye dış politikası açısından zorluk yarattığını söylüyor. Yılmaz’a göre Türkiye, müttefiki Suudi Arabistan’a sırtını dönmeden dış politikasını dikkatli bir şekilde yürütmeli: “Suudi Arabistan ve İsrail, İran ile nükleer anlaşmaya en çok karşı çıkan ülkeler; İran’ın Ortadoğu’ya yeniden bir aktör olarak girmesine karşılar. Türkiye, müttefiki Suudi Arabistan yerine tamamen İran’ı desteklerse Esad’ın gitmesinden vazgeçmiş olacak. Görüyoruz ki, İran’ın PKK üzerinde de etkisi var. Türkiye müttefiklerini göz ardı etmeden ikili oynamak zorunda. Bir yandan İran açılımını desteklemeli. Daha esnek ve pragmatik bir dış politika izlemeli; Rusya gibi davranmalı.”

 

Yukarı

Business HT×