BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,3512 % 0,18
EUR/TRY 35,1035 % 0,09
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,3504
% 0,18
35,0935
% 0,07
1,0790
% -0,35
47,65
-0,28
2.219,54
% 1,13
87,50
% 1,64
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Fed'in mesaj ikilemi

Piyasalar Fed'in ilk faiz artırımının ne zaman geleceğine odaklanmışken, Fed yetkilerinin asıl sorunu ilk artırımdan sonraki politikalara dair nasıl bir mesaj verilmesi gerektiğine karar vermek

Fed'in önündeki sorun zamanlamayı değil mesajı belirlemek
JON HILSENRATH - WSJ 15 06 2015, 12:14

Bu yılın sonlarına doğru faizleri artırmaya hazırlanan Fed yetkililerinin önünde iletişim konusunda zorlu bir görev var.

Bir yandan yatırımcıları ve kamuoyunu faiz artırımının kademeli olacağı ve sarsıcı olmayacağı konusunda rahatlatmak istiyorlar. Bir yandan da geçmişte yapıldığı gibi faizlerin nereye gideceğine dair söz vermek istemiyorlar.

Yatırımcılar Fed'in 2006'dan bu yana ilk kez gerçekleşecek olan faiz artırımının zamanlamasına odaklanmışken (artık bir çoğu bu haftaki toplantıya değil, Eylül toplantısına bakıyor), Fed yetkilileri faizlerin uzun vadede nereye gideceğine dair artırım sonrası mesajını geliştirmeye çalışıyor. 

Geçtiğimiz 20 yılda Fed'in korkmasına sebep olacak pek çok olay yaşandı. Merkez bankası 2013 yılında tahvil alım programını kısmayı düşündüğünü söylediğinde yaşanan “taper tantrum” da bunlardan biri. O zaman yatırımcılar sert tepki vererek uzun vadeli faizlerin yükselmesine ve gelişen piyasaların sarsılmasına sebep olmuşlardı. 1994'te de Fed'in faizleri artırması tahvil piyasalarında büyük bir paniğe yol açmıştı.

Benzer şokları engellemek isteyen Fed Başkanı Janet Yellen son iki büyük konuşmasında, faiz artırımları başladığında yavaş ve kademeli olmalarını beklediğini söylemişti. Hatta San Francisco'da Mart'ta yaptığı bir konuşma sırasında, dinleyenler arasında mesajı almayan varsa diye tam 14 kez “kademeli” ve “kademeli olarak” demişti. Yine Mayıs ayında bir konuşmasında Yellen, “Normalleşmenin hızının kademeli olmasını bekliyorum” demişti. Çarşamba günü yapılacak Fed toplantısı sonrası yapılacak basın toplantısında da aynı mesajın vurgulanma olasılığı yüksek.

Şu an için yatırımcılar, Yellen'ın bakış açısını özümsemiş görünüyor. Vadeli işlemler piyasasında faizlerin gidişatına dair beklentiler, Fed'in kendi beklentilerinin işaret ettiğinden bile daha düşük.

Fed'in verdiği teminatın arkasında pek çok sebep var. Şu anki ekonomik büyüme kırılgan bir görüntü çiziyor ve Fed yetkilileri herhangi bir olumsuz sonucu önlemek istiyor.

ABD ekonomisinin altı yıl önce genişlemeye başladığından bu yana büyüdüğü hızla büyüyen bir ekonomi, faizlerin çok fazla artmasını kaldıramaz. Çünkü yüksek faizler borçlanma maliyetini artırarak, iş yatırımlarını ve hanehalkı harcamalarını azaltabilir. İşte bu yüzden, Fed yetkilileri faizleri artırmaya başladıklarında agresif hareket etmeyi ve faizlerin çok artmasını beklemediklerinin bilinmesini istiyor. 

Ancak aynı zamanda 2004-2006 yılları arasındaki son faiz artırımı serisinde yaşananların da tekrarlanmasını istemeyen Fed yetkilileri, güvence verme konusunda çok ileri gitmek de istemiyor.

Fed o zamanki artırımların hızı konusunda teminat vermek için “kademeli” kelimesiyle aynı anlama gelen “ölçülü” kelimesini kullanıyordu. Daha sonrasında 17 toplantı boyunca faizleri 0,25 yüzde puan artırarak ilerlemişlerdi.

Bugün bazı yetkililer, Fed'in o dönemdeki yaklaşımının özellikle konut piyasası fazla ısınmış bir ekonomi için uygun olmadığını söylüyor.

New York Fed Başkanı William Dudley bu ay başında Minneapolis'ta yaptığı bir konuşma sırasında, “Bilgi ve tecrübenin verdiği avantajla, o dönemde Fed'in kısa vadeli faizleri daha agresif bir şekilde artırması gerektiği söylenebilir” demişti.

Yani her ne kadar Fed yetkililerinin çoğu “kademeli” gidişatın bugünün gereği olduğuna inansa da, gerektiği takdirde farklı davranabilmek için kendilerine hareket payı tanımak istedikleri bu dönemde bu görüşlerini açıkça otaya koymakta zorlanıyorlar. Fed'in doğrudan mesaj verme isteğiyle, kendine hareket payı bırakma isteği arasındaki gerilim Mart ayında açıkça belliydi. Yellen'in “kademelilik” üzerine yaptığı konuşma, Fed'in faizlerin sıfır seviyesine yakın olacağına dair verdiği güvenceyi açıklamasından çıkarmasından, ve gelecekteki kararların ekonomik verilerin yönüne göre belirleneceğini söylemesinden yalnızca bir hafta sonra gelmişti.

Fed'in kararlarının verilere bağlı olduğu konusundaki ısrarına rağmen, bazı analistler yetkililerin niyetlerini bir an önce belli etme arzusuna karşı koyamayabileceğini söylüyor.

Eski Fed ekonomisti ve Cornerstone Macro analisti Roberto Perli, “Faiz yönlendirmesini tamamen bırakıp, 'Tamam, biz toplantıdan toplantıya karar vereceğiz ve piyasadaki sizler kendi başınızasınız' demek çok zor” diyor.

Fed'in bu haftaki toplantısından da faizlerin uzun vadeli görünümüne dair yeni mesajlar çıkabilir. Fed yetkilileri faizlerin 2015, 2016 ve 2017 sonunda ne olacağına ilişkin tahminlerini güncelleyecekler. Mart'taki tahminleri faizlerin 2017 sonuna kadar yüzde 3,125, uzun vadede ise yüzde 3,75 olacağı yönündeydi.

Mart toplantısından bu yana bazı Fed yetkilileri ekonominin uzun vadede daha hızlı bir büyüme yakalayabileceği konusunda daha az güvenli hale geldi; bu sebeple bu toplantıda uzun vadeli faiz tahminleri düşebilir.

Neticede Fed yetkililerinin, resmi politika açıklamasındaki faiz yönlendirme stratejisini değiştirmek isteyip istemediğine karar vermesi gerekecek. Şu anda açıklama anlaşılması zor bir şekilde, yetkililerin faizlerin “bir süre daha” normal kabul edilen seviyelerin altında kalmaya devam etmesini beklediğini söylüyor.

Artırımlar başladığı zaman, yetkililerin de Yellen'ın kademelilik konusundaki çağrılarının açıklamaya girip girmeyeceğine ve merkez bankasının resmi politikası haline gelip gelmeyeceğine karar vermeleri gerekecek. 

Yukarı

Business HT×