BLOOMBERG NEWS
29 05 2015, 06:42 Güncelleme: 08:36
2 yıl önce taper tantrum olarak ifade edilen Amerikan Merkez Bankası'nın (Fed) parasal teşvik programını sonlandırılmasıyla piyasalardaki karmaşadan Brezilya, Hindistan, Endonezya, Güney Afrika ve Türkiye olumsuz etkilenmişti. Goldman Sachs bu ülkeler için "Kırılgan Beşli" kavramını ortaya atmıştı.
Neredeyse 10 yıllık süreç içerisinde Fed'in ilk faiz artırımı yaklaşırken, gelişmekte olan ekonomiler yukarıdakinden daha karmaşık bir tablo sunuyor. Artık Kırılgan Beşli'nin piyasadaki gelişmelere grup olarak birlikte tepki vermeyecekleri görülüyor. Gelişmekte olan ekonomilerin de kendi aralarında ayrışma yaşadıkları ortada.
Diğer ülkelere kıyasla Endonezya başarılı bir performans gösterirken taper tantrumdan bu yana Kolombiya, Rusya ve Peru'nun büyümesinin yavaşladığı görüldü. Morgan Stanley geçen ay bu üçlüyü küresel faiz oranlarına karşı en kırılgan grup olarak tanımladı.
İşte temel başlıklarda Fed'in faiz artırımına doğru taper tantrumdan bu yana gelişmekte olan ülkelerin performansı.
Cari açık
2013'te Hindistan cari açığını yüzde 5'ten yüzde 1,4'e çekti. Bu gelişmekte olan ülkeler arasında cari açıkta görülen en büyük azalma olarak kaydedildi. Türkiye ve Güney Afrika'da açık azalsa da hala yüzde 5'in üzerinde. Brezilya ve Kolombiya'nın açığı enerji fiyatlarının düşmesiyle genişlerken, Endonezya hala bölgede en fazla açık veren ülke olarak öne çıkıyor.
Borçlanma maliyetleri
Yüksek faiz oranları yabancı sermayeye çekici gelir. Bu açından Kolombiya, Rusya ve Türkiye enflasyon dolayısıyla daha az çekici görülüyor. Mayıs 2013'te Peru'nun reel borçlanma maliyetleri de yüzde 1,8'den yüzde 0,2'ye geriledi.
Büyüme
İhracatlarının güç kaybetmesiyle gelişmekte olan ülkelerin büyümeleri ivme kaybediyor. Brezilya ve Rusya resesyona doğru giderken, Çin 1990 yılından bu yana en düşük büyüme temposunu sergiliyor. IMF'ye göre gelişmekte olan ekonomiler bu yıl yüzde 4,3 büyüme gösterecek. Bu performans 2009 yılından beri en düşük orana işaret ediyor.
Borç riski
Morgan Stanley'e göre Türkiye'nin kısa vadeli döviz borcu dolar rezervlerinin neredeyse dört katına ulaştı. Bu, büyük ekonomiler arasında en büyük borç hacmine işaret ediyor. Bu kapsamda Türkiye'nin ardından Malezya ve Güney Afrika geliyor.
Yerel tahvil piyasalarında, yabancı yatırımcıların Meksika'nın ödenmemiş borcunun yüzde 59'unu ellerinde tuttukları görülüyor. Peru, Malezya, Polonya ve Endonezya'da da yabancı yatırımcıların payının kredilerin en az yüzde 39'u seviyesinde olduğu görülüyor.
