BUSINESSHT
27 04 2015, 16:15 Güncelleme: 28.04.2015, 06:53
Dolardaki artış reel sektörü nasıl etkiliyor?
Yılbaşından bu yana doların yüzde 15 artması sıkça bu soruyu gündeme getiriyor. şu soruyu soruyor: Hangi kur düzeyinde reel sektör borçlarını ödeyemez duruma gelir?
Başka bir ifadeyle reel sektör borçları üzerine bir stres testi uygularsak sistemin hangi kur seviyesinde zorlanır?
Reel sektör için kritik kur seviyelerini vermeden önce çalışmanın bazı detaylarını vermek gerekiyor.
Karabulut, Merkez Bankası Risk Merkezi verileri ve tahminleri ile 2014 için şu sonuca ulaşıyor:
- 2014 itibariyle reel sektörün 1 trilyon lira borcu var. Bunun 366,6 milyar lirası kısa, 655 milyar lirası uzun vadeli borçlardan oluşuyor.
- Reel sektörün 2014 toplam varlıklarının toplamının 400,8 milyar lira olduğu tahmin ediliyor.
- Reel sektörün 2014 açığı 631 milyar lira düzeyinde.
- Reel sektör tüm varlıkları ile borçlarını öderse uzun vadeli borçlarını ödemek için geriye 34,2 milyar lirası kalıyor.
Bu veriler aşağıdaki tabloda özetleniyor.
Şimdi gelelim çalışanın en çarpıcı bölümüne. Yapılan stres testine göre dolar kuru 2,90'a çıkarsa tablo aşağıdaki gibi değişiyor. Özel sektörün kısa vadeli borçlarını ödedikten sonra geriye yalnızca 8,2 milyar lirası kalıyor. Başka bir ifadeyle, daha önce 34,2 milyar lira kalan varlıkları 26 milyar lira eriyor.
Peki kur biraz daha artarsa? Araştırmaya göre kur 3,54 olursa, sektör başabaş noktaya geliyor ve bu noktadan sonra özel sektörün kısa vadeli borçlarını çeviremez duruma geliyor.
Karabulut bir uyarıda daha bulunuyor: Şirketlerin hepsinin varlık yapısı farklı olması nedeniyle bu seviyeye gelmeden çok önce kur hareketinin şirketlerde sorun olması beklenebilir.
