SELÇUK OKTAY
22 04 2015, 15:50 Güncelleme: 15:56
2015'te dolar kurundaki artış değerlemeleri saptırırken özelleştimeleri olumsuz etkiliyor.
Yılbaşından bu yana yüzde 14'ün üzerinde artan dolar karşısında özelleştirmeleri kazanan şirketler sözleşme aşamasında kararlarından vazgeçiyor.
Bu dönemde 3 büyük özelleştime ihalesi zora girdi.
İlk iptal Kalamış Yat Limanı özelleştirmesi oldu.
Koç Holding'in bağlı ortaklığı Tek-Art da 664 milyon dolar ile aldığı Kalamış Yat Limanı'nı devralmaktan vazgeçtiğini açıklamıştı. Ardından Yeniköy Yatağan ve Milli Piyango özelleştirmeleri zora girdi.
Ardı ardına gelen bu iptaller Türkiye'nin özelleştirme gelirlerine ilişkin hedeflerini etkileyecek gibi görülüyor. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın verilerine göre 2015 yılında 592 milyon dolarlık özelleştirme işlemi gerçekleştirildi. Hükümetin açıkladığı Orta Vadeli Program'da 2015 yılında özelleştirme gelirlerinin 11,8 milyar TL, mevcut kur seviyesi ile yaklaşık olarak 4,4 milyar dolar olması görülüyordu. Gerçekleşen iki büyük özelleştirme iptali ile kamu 3,4 milyar dolarlık özelleştirme gelirinden mahrum kaldı. Bu rakam 2014'ün tamamında gerçekleşen özelleştirme gelirinin yarısına karşılık geliyor.
Özelleştirme İdaresi, yılın geri kalanındaki özelleştirme hedefleri konusunda BusinessHT'nin sorularını yanıtlamadı.
DOLAR KURUNUN ETKİSİ
Şirketlerin kazandıkları özelleştirme ihalelerinden vazgeçmelerinde 2015 yılında dolar kurunda yaşanan gelişmelerin büyük önemi bulunuyor.
Net Şans Hitay, 15 Temmuz 2014 tarihinde ihaleyi kazandığında dolar kuru 2,12 seviyesindeydi. Sözleşmenin imzalanması gereken tarih olan 15 Nisan 2014'te ise dolar kuru 2,70 seviyelerindeydi. Buradan hareketle ortaklığa ihale tarihinden sözleşme tarihine kadar geçen sürede kur farkından dolayı 1 milyar 566 milyon TL'lik yük geldi. Benzer bir durum Kalamış Yat Limanı'ndan vazgeçen Koç Holding için de geçerli.
Yeniköy Yatağan'daki maden ruhsatı ve maden sahasının özelleştirme ihalesinin iptal edilmesiyle 2015'te gerçekleşen özelleştirme iptallerine bir yenisi daha eklenmiş oldu. Bundan önce Net Şans Hitay'ın 2 milyar 755 milyon dolara kazandığı şans oyunları özelleştirilmesi, şirketin yükümlülüklerini yerine getirmediği için iptal edilmişti.
Kur farkından dolayı Koç Holding de 331 milyon TL'lik fark ile karşı karşıya kaldı.
Sadece kurun seviyesi değil, kurda yaşanan dalgalanma da şirketlerin özelleştirme sözleşmelerine mesafeli yaklaşmasına yol açıyor. Şans oyunları ihalesinde Net Şans Hitay'ın ardından ikinci sırada yer alan ERG Ahlat OGG, yaptığı açıklamada kurdaki dalgalanmadan dolayı süreci değerlendirdiklerini ifade etti.
KUR FİZİBİLİTEYİ BOZDU
Ünlü&Co Yönetim Kurulu Üyesi Attila Köksal, özelleştirme projelerinin finansmanında koşullarının değişmesinin ardından dolar kurunun geldiği seviyenin de şirketler açısından fizibiliteyi bozduğunu belirtti. Köksal, "Daha önceki dönemlerde yabancı bankalar proje finansmanında uzun vadeli ve uygun faizli krediler sağlıyordu. Fakat yabancı bankaların finansman iştahında azalma oldu. Kurdaki yükselme de fizibiliteyi tamamen olumsuza çevirdi" ifadelerini kullandı. Peki bu etki ne kadar sürecek? Köksal yılın geri kalanındaki özelleştirmelerin durumu için seçimlerden çıkacak sonucun ve ABD ile Avrupa'daki yaşanacak gelişmelerin etkili olacağını vurguladı.
