KERİM KARAKAYA
20 04 2015, 08:56 Güncelleme: 22.04.2015, 08:33
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu bugün toplanıyor. Türk Lirası'nın hızlı değer kaybettiği bir dönemde yapılacak toplantıda alınacak kararlar piyasalar tarafından yakından takip edilecek.
Toplantıda alınabilecek kararlar ve bilinmesi gerekenler ise şöyle:
Faizlerde bir değişiklik beklenmiyor
Ekonomistler Merkez Bankası'nın politika faizi ve faiz koridorunda değişikliğe gitmesini beklenmiyor. Politika faizi olan haftalık repo faizi yüzde 7,5, faiz koridorunun üst bandı yüzde 10,75, alt bandı ise yüzde 7,25'te bulunuyor.
Merkez Bankası Şubat ayında politika faizini 25 baz puan indirmişti. Aynı toplantıda faiz koridorunun üst bandı 50, alt bandı da 25 baz puan indirilmişti. Bu toplantıdan sonra TL, yüzde 7,22 ile dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimi oldu. En yakın rakibi brezilya Reali'nin değer kaybı ise yüzde 5,7 seviyesinde.
Gündemde başka neler olacak?
Dolar kurundaki hızlı yükselişe karşı Merkez Bankası 14 Nisan'da bir sözlü müdahale girişiminde bulundu. Açıklamada 22 Nisan toplantısındaki gündem, kamuoyuna duyuruldu.
Buna göre 22 Nisan'da faiz kararı ile birlikte şu konular gündeme gelecek:
- Döviz depo faizlerinde indirim: Döviz depo piyasası Merkez Bankası'nın kurdaki yükselişler karşısında devreye sokmaya çalıştığı bir piyasa. Bankalar arası piyasa dışındaki bu piyasada döviz ihtiyacı olan bankalar ile döviz fazlası olan bankalar arasında Merkez Bankası'nın gözetimi altında işlem yapılıyor. Faiz oranlarını düşürülmesi ile bankalar, bu piyasayı kullanmaya teşvik ediliyor. Son olarak faizler 9 Mart'ta dolar için faizler yüzde 7,5'ten yüzde 4,5'e, euro için yüzde 6,5'ten yüzde 2,5'e indirilmişti. Faiz indirimleri sonrasında piyasanın ne kadar etkin olacağı konusunda bazı ekonomistlerin endişeleri var.
- Zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi: 2010 yılında uygulamaya konan makro ihtiyati önlemlerle bankaların Merkez Bankası'nda tuttukları TL zorunlu karşılıklara faiz ödemesi uygulamasına da son verilmişti. Kredi artış hızını yavaşlatmayı amaçlayan önlemlerden son dönemde bazı geri adımlar atıldı. 21 Ekim 2014 yapılan duyuru ile TL Zorunlu Karşılıklara yeniden faiz ödemesine başlandı. Yapılan açıklamada bu uygulamanın bankaların özkaynaklarını güçlendirmek için yapıldığı belirtilmişti. Bu toplantıda bankalara ödenecek faizde bir miktar daha artış bekleniyor.
Merkez Bankası faizde yapabileceklerinin hepsini yaptı mı?
Henüz değil! Merkez Bankası'nın faiz koridoru sayesinde piyasa faiz oranlarını etkileyebiliyor. Haftalık ve gecelik repo faizlerinin ağırlıklı ortalaması olan Ortalama Fonlama Maliyeti'ni son dönemde dolardaki yükselişe karşı yükseltti. 16 Nisan itibariyle Fonlama Maliyeti yüzde 8,2'ye çıktı. Mart ayında bu oran yüzde 7,7 düzeyindeydi.
Dolardaki hızlı yükselişe karşı mevcut faiz oranlarının yeterli olup olmadığı (özellikle bir güvenlik supabı olan üst bandın) tartışma konusu olsa da mevcut faizleri daha da yükseltmesi mümkün. Haftalık repo ile verdiği miktarı kısaltarak Merkez Bankası piyasada faizleri artırabilir.
Başka hangi adımlar atılabilir?
Faiz silahından önce Merkez Bankası'nın geleneksel olarak atabileceği başka adımlar da var. Döviz satım ihalelerinin daha yüksek miktarla daha aktif kullanılması, doğrudan döviz müdahalesi gibi. Ancak doların küresel olarak değer kazandığı ve Merkez Bankası'nın rezervlerinin spekülasyona açık seviyesi, bu önlemlerin alınmasının önünde engel olarak görülüyor. Merkez Bankası'nın 103 milyar dolara yakın brüt döviz rezervinin olmasına rağmen net döviz rezervleri 35 milyar dolar düzeyinde bulunuyor. Hemen satmaya hazır bu miktarın piyasa oyuncuları tarafından "yetersiz" olarak algılanması riskine karşı Merkez Bankası, döviz satışını devereye sokmak istemeyebilir.
Enflasyon yükseliyor ama...
Enflasyon Merkez Bankası'nın hedef ve öngörülerinin üzerinde seyrediyor. Merkez Bankası yılsonunda yüzde 5,5 enflasyon tahmin ediyor. Mart'ta ise TÜFE yüzde 7,61'e yükseldi. Gıda fiyatlarında yaşanan yükseliş enflasyonu yükseltiyor. Gıda hariç bakılan çekirdek enflasyon da ise düşüş gözlemleniyor. Merkez Bankası son yaptığı açıklamalarda özellikle çekirdek enflasyondaki düşüşe dikkat çekiyor. Bu nedenle enflasyona karşı bir hamle gelme ihtimali azalıyor.
