BLOOMBERGHT.COM
22 03 2015, 12:48 Güncelleme: 23.03.2015, 07:40
Ekonomi dünyasında bir merkez bankacı diğerlerinin üstünde yer alıyor. ABD Merkez Bankası Fed'in Başkanı Janet Yellen, 17 trilyon dolarlık bir ekonomiyi idare ediyor. En yakın rakibi olan Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi ise 10 trilyon dolarlık bir ekonomiden sorumlu.
Tüm bunların ötesinde, doların küresel rolü Yellen'ın yurtdışında dev bir etkisi olduğu anlamına geliyor. Yellen, ABD dışındaki finans dışı şirketlerin 9 trilyon dolarlık borcunu etkiliyor. Söz konusu rakam, Şanghay ve Tokyo Borsaları'ndaki tüm şirketleri satın almak için yeterli.
Ekonomist'te yer alan habere göre, doların ABD'deki sağlıklı büyüme ve Fed'in faiz artışına hazırlanması ile değer kazanması neticesinde, bu etki daha yoğun hale geliyor.
Dolar cinsinden borçlanma dünyanın her yerinde gerçekleşse de bu alandaki en ciddi büyüme gelişen piyasalarda yaşandı. 2009 ila 2014 arasında gelişmekte olan ülkelerde hem banka kredisi hem de tahvil olmak üzere dolar cinsinden borç iki katına çıktı.
Uluslararası Ödemeler Bankası'nın (BIS) verilerine göre rakam 2 trilyon dolardan 4.5 trilyon dolara yükseldi. İhracatın ithalattan az olduğu Türkiye, Brezilya ve Güney Afrika gibi ülkeler, cari açıklarını dış borçla finanse ediyor.
Ticaret açığı olmayan ülkelerde dahi ciddi borçlanma yaşanıyor. ABD varlıklarındaki faizlerin bu denli düşük olması, dolarla yatırım yapanların daha yüksek getiri peşinde koşmalarına neden oldu. Gelişen piyasalardaki firmalar da bu tanıma uyuyor. Bunlardan bazıları tanınmış firmalar olarak göze çarpıyor.
Rusya'nın enerji devi Gazprom ve Brezilya'nın Petrobras'ı, Lüksemburg ve Cayman Adaları'ndaki yan kuruluşları aracılığıyla dolar cinsinden tahvil ihraç etti. Kendi para birimlerinin faiz oranlarından oldukça düşük seviyelerde borçlanan şirketler, kısa vadede kârlılığı artırmayı başardı.
Ancak finanstan para kazanmak hiçbir zaman karşılıksız olmadı. Düşen enerji fiyatlarının etkisiyle, Gazprom ve Petrobras'ın şu an borç yükünü aldıları zamankinden beklenti olarak daha düşük dolar gelirleri olması endişeye yol açıyor.
