BUSINESSHT
18 03 2015, 09:56 Güncelleme: 18:13
Piyasaların gözü kulağı bu akşam saat 20:30’da ABD Merkez Bankası Fed’in yapacağı açıklamalara çevrildi.
Fed, mortgage krizinin patlak vermesi ile politika faizlerini hızla indirmeye başlamış ve Aralık 2008’e gelindiğinde yüzde 0,25’e kadar çekmişti. Faizler o tarihten bu yana yüzde 0,25'te sabit tutuluyor.
Piyasa oyuncuları ise 6 yılı aşan bu olağanüstü dönemin ne zaman sonlanacağını tahmin etmeye çalışıyor. İstihdam verileri güçlü seyretmeye devam ederken, enflasyonun yüzde 2 hedefinin altında olması, küresel ekonomideki belirsizlikler ve diğer bazı verilerin zayıf seyretmesi Fed’in ne zaman harekete geçeceği yönündeki tahminlerin farklılaşmasına neden oluyor.
Fed’in bu akşam da faizler konusunda bir adım atılması beklenmezken, daha çok faiz artışına ne zaman başlayabileceğine yönelik vereceği mesaj merakla bekleniyor.
Burada kritik kelime olarak öne “sabırlı” ifadesi çıkıyor. Fed son açıklamalarında faiz artışı konusunda “sabırlı” olunacağını kaydediyor. Bu ifadeyi Aralık ayında “kayda değer zaman” ifadesinin yerine kullanmaya başlamıştı. “Sabırlı” ifadesinin metinlerden çıkarılması, Banka’nın artık faiz artışına hazır olduğu ve Haziran’da harekete geçebileceğini yönünde algılanacak.
Bloomberg’ün son yaptığı ankete katılan 66 ekonomist Fed’in Haziran’da faiz artışına başlayacağını düşünüyor. 21 ekonomist ise kararın Eylül ayına kalmasını bekliyor.
Açıklamalarda dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise Fed üyelerinin ekonomiye yönelik tahminleri olacak. Çeyreklik bazda yapılan bu çalışma ile Fed üyelerinin önümüzdeki döneme ilişkin faiz ve diğer ekonomik göstergelere yönelik tahminleri yayınlanacak. Aralık ayında 17 katılımcıdan 6'sı 2015 sonunda politika faizinin yüzde 1,5 olacağını tahmin ediyordu.
Faiz artışına Haziran’da başlanacağını düşünenlerin en büyük dayanağı istihdam piyasasındaki güçlü görünüm... Şubat ayında tarımdışı istihdam 295 bin kişi artışla beklentilerin çok üzerinde gelmişti. Son 1 yıldır tarımdışı istihdam 200 binin üzerinde artıyor. İşsizlik ise yüzde 5,5’e gerilemiş durumda.
Karşıt görüşte olanlar, yani faizlerin Haziran’da artırılmayacağını, hatta “sabırlı” ifadesinin de metinler de çıkarılmayacağını düşünenlerin ise savları şunlar:
- İstihdam güçlü seyretse de diğer veriler hala zayıf. Şubat ayı perakende satışları, Mart ayı tüketici güveni, Şubat ayı sanayi ve konut başlangıçları beklentilerin altında kaldı.
- Doların yükselişi Fed’i endişelendirebilir. 100’e kadar çıkan doların yükselişi, yeni güçlenmeye başlamış ABD ekonomisine ve dış ticaretine zarar verebilir. Bu nedenle daha yumuşak bir mesaj verebilir.
- Ücret artışları zayıf ve belirsiz. İstihdam artsa da ABD’de saatlik ücretler 2010’dan bu yana yıllık yüzde 2 oranında büyüyor. Bu ABD ücret artış ortalamasının üçte ikisine denk geliyor
- Bu görüşü savunan isimlerden biri de ünlü ekonomist Jim O'Neill. Kendisinin görüşlerini videoda izleyebilirsiniz:
Peki çıkacak açıklamalara piyasalar hangi tepkiyi verebilir? Ak Yatırım’dan Gökhan Şen’in senaryosu şöyle:
- Sabırlı ifadesinin kalkması riskli varlıklar adına negatif (-if) / Faiz artışı için bir ön koşul kalktığı için
- Yellen’in dataya bağlı olduklarını söyleyecek olması riskli varlıklar adına (-if) / Haziran’ı masada tutacağı için
- Enflasyona ekstra vurgu riskli varlıklar adına pozitif (+if) – En erken Eylül’de artış olacağı için
- Fed üyelerinin ekonomi tahminlerinde artış beklentilerinin gerilemesi riskli varlıklar adına (+if) / Faizler ne zaman değil ne kadar artacak sorusuna güvercinvari bir cevap ürettiği için.
Türkiye piyasaları da Fed'in kararını yakından takip edecek. Özellikle yılbaşından bu yana yüzde 10'un üzerinde yükselen dolar kurunun kaderi de yapılacak açıklamaya bağlı. Rabobank Stratejisti Piotr Matys'in dolar kuruna ilişkin beklentileri şöyleydi:
