Canikli döneminde ekonomide neler yaşandı?

Ekonomi kamuoyu tarafından da uzun süredir beklenen kabine değişikliği bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım'ın görüşmesi ardından açıklandı. 

Yeni kabinede ekonomi ile ilgili bakanlıklarda çok fazla değişiklik olmazken, en çok dikkat çeken revizyon Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli'nin Milli Savunma Bakanı olarak görevlendirilmesiydi. 

Geçen yılın Mayıs ayında AK Parti'nin 2. Olağanüstü Büyük Kongresi'ne tek aday olarak giden ve bin 405 delegenin onayıyla yeni Genel Başkan seçilen Binali Yıldırım, 65. Hükümet'te Nurettin Canikli'ye başbakan yardımcısı olarak görev vermişti. Canikli'ye bağlı kurumlar, SPK, BDDK ve TMSF olarak belirlenmişti. 

Canikli'nin yaklaşık 13,5 aylık görev döneminde ekonomide birçok farklı düzenleme gerçekleşti. 

İşte Canikli döneminin öne çıkan başlıkları

FOREKS DÜZENLEMESİ

Nurettin Canikli döneminde çıkarılan en önemli düzenlemelerden birisi foreks ile ilgili yapılan düzenleme oldu. 

2016 yılı başında kaldıraç oranlarını yarı yarıya düşüren SPK, 10 Şubat 2016'da Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ile başlangıç teminatı olarak asgari 50 bin TL koşulu getirdi.

Bunun yanı sıra pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak kaldıraç oranı da 10:1’e düşürüldü. Daha önce bu 100:1'di.

Düzenlemenin ardından bazı aracı kurumlar kapanırken, bazı yabancı kurumlar da Türkiye'den çıkma kararı aldı. Bu düzenleme sonrasında aracı kurumlarda hacimler düşerken işten çıkarmalar da oldu. 

Kaynakların daha önce BusinessHT'ye verdiği rakama göre foreks düzenlemesi ile 1.200 kişiye yakın çalışan işinden oldu.

2016 yılı sonu itibariyle sektördeki toplam çalışan sayısı 6 bin 478'di. Sektör ile ilgili bilgi sahibi olan kaynakların verdiği bilgiye göre foreks düzenlemesi sonrası bu çalışanların neredeyse beşte biri görevini kaybetti.

GAYRİMENKUL SERTİFİKASI

Canikli döneminin önemli düzenlemelerinden biri de gayrimenkul sertifikası oldu. 7 Mart 2017'de yürürlüğe giren gayrimenkul sertifikaları tebliğindeki değişiklikle, konut ve iş yerlerinin dilimler halinde satın alınması mümkün hale getirildi. 

Canikli tarafından yapılan yazılı açıklamada gayrimenkul sertifikalarının inşaat projesi geliştiren şirketler için finansman kaynağı olmanın yanı sıra vatandaşların "konut projelerinin kazancından yararlanma imkânı sunan, dilimler halinde alınmak suretiyle konut satın almayı kolaylaştıran bir tasarruf ve yatırım aracı" olduğu ifade edildi.

Gayrimenkul sertifikaları tebliğinde bugün yürürlüğe giren değişikliklerle konut veya işyeri projelerinin gayrimenkul sertifikalarıyla finansmanı mümkün hale getirildi. Sermaye Piyasası Kurulu’nca gayrimenkul sertifikalarının ihracını ve işleyişini kolaylaştırmak ve yaygınlaştırmak amacıyla yapılan çalışmalar neticesinde hazırlanan Gayrimenkul Sertifikaları Tebliği bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. 

MEVDUAT FAİZİ

Canikli mevduat faizlerinin yükselmesi konusunda ekonomi kamuoyunu yakından ilgilendiren birçok toplantı ve açıklamaya imza attı. 

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli 7 Temmuz'da banka genel müdürleri ile bir araya gelmiş, toplantıda mevduat faizlerinin indirilmesinin gündeme geldiği iddia edilmişti.

Buna karşın Türkiye Bankalar Birliği’nden (TBB) yapılan açıklamada Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli ile banka üst düzey yöneticilerinin 7 Temmuz’daki görüşmesine yönelik olarak “Ekonomik realiteyle bağdaşmayan, piyasa mekanizmasıyla çelişen, rekabeti bozacak nitelikte hiçbir değerlendirme ve yorum yapılmamıştır” denildi. 

TBB yaptığı açıklamada şunları belirtmişti: 

Toplantıda görüşülen konulardan biri, bankacılık sektöründeki kaynak ve aracılık maliyetinin seyrine ilişkin olmuştur. Kaynak maliyeti ve kredi faizlerini etkileyen faktörlerin; sektöre, yatırımlara ve büyümeye olan etkileri konusunda kapsamlı görüş alışverişinde bulunulmuştur. Büyümenin sürdürülmesinde tasarrufların artırılması ve verimli kullanılmasının önemi üzerinde durulmuştur.

TMSF'DE KAYYUM SÜRECİ

Canikli, 15 Temmuz'da yaşanan başarısız darbe girişimi sonrasında bazı şirketlere kayyum atanması sürecinde de önemli bir aktördü. Canikli'ye bağlı olan TMSF'ye birçok şirket devredilmişti.  

Canikli son açıklamasında Kanun Hükmünde Kararnameler kapsamında 43 ilden toplam 965 şirkette kayyumların yetkilerinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (TMSF) devredildiği veya TMSF'nin bu şirketlere kayyum olarak atandığını belirterek, bu şirketlerin toplam aktif büyüklüğünün yaklaşık 41 milyar TL olduğunu belirtmişti.

Canikli yaptığı yazılı açıklamada, bu şirketlerin özkaynak toplamının yaklaşık 18.2 milyar TL, ciro toplamının yaklaşık 21.9 milyar TL olduğu ve yaklaşık 46,357 kişinin istihdam edildiğini kaydetti.

Canikli, ayrıca 107 gerçek kişinin mal varlıklarına TMSF'nin kayyum olarak atandığını ifade etti.

Açıklamaya göre, bu şirketler 496 anonim şirket, 354 limited şirket, 22 anonim/limited şirket şubesi, 67 ticari işletme/1 ticari işletme şubesi, 5 yurtdışında kurulu şirket, 9 işletme, 3 kollektif şirket, 3 ortaklık, 2 adi komandit şirket, 1 adi ortaklık, 1 kooperatif, 1 avukatlık ortaklığından oluşuyor.