Piyasaların yeni siyah kuğusu: Jeopolitik risk

Yeni ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelir gelmez verdiği vergi kesintileri ve ekonomiyi canlandıracak altyapı yatırımları sözü, piyasanın ABD Merkez Bankası'ndan üç faiz artırımı beklemesiyle birleşince Amerikan hisseleri, iyimser pozisyonunu korumaya devam ediyor.

Ancak MarketWatch yazarı Howard Gold'a göre bu olumlu havayı bozacak bazı jeopolitik riskler var. Gold, son dönemde başta Rusya olmak üzere gidişatı değiştirebilecek ülkelerdeki gelişmeleri şöyle sıralıyor:

• Üç Rus savaş uçağı şubat başında, Karadeniz'de görev yapan bir ABD denizaltını taciz etti. Amerikalı yetkililer, denizaltının "uluslararası sularda rutin operasyon yürüttüğünü" duyurdu.

• Delaware eyaleti kıyılarından 112 kilometre açıkta bir Rus casus gemisi tespit edildi.

• Rusya, Ukrayna iç karışıklıkları sonrası ilhak ettiği Kırım'ı geri vermeyeceğini açıkladı.

• Rusya, 1987'de dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mikhail Gorbaçov tarafından imzalanan Orta Menzilli Nükleer Füzeler Antlaşması'nı ihlal ederek  karadan fırlatılan güdüm füzesini kullandı. The New York Times, söz konusu hamleyi "NATO'ya askeri tehdidi artırabilir" şeklinde değerlendirdi.

• Kuzey Kore, Güney Kore ve Japonya'da ulaşabilecek orta menzilli balistik füze denemesi yaptı. 2006'dan bu yana başarılı nükleer silah denemeleri yaptıklarını açıklayan ülkenin otokratik lideri Kim Jong Un'un üvey kardeşi Malezya'da öldürüldü. Kuzey Kore elçiliğinde çalışan biri şüpheliler arasında.

• Dünya petrolünün yüzde 20'sinin geçiş noktası Hürmüz Boğazı'nın hemen yanında yer alan İran da ocak ayında orta menzilli balistik füze denedi. ABD, bu hareketi Birleşmiş Milletler kararlarına aykırı olarak değerlendirdi ve Başkan Trump, ülkeye ek yaptırımlar başlattı.

• ABD ve Çin arasında devam eden Güney Çin Denizi'ndeki askeri varlık kavgası da kaynayan bir kazan.

"SOĞUK SAVAŞ'IN BAŞLANGICINDAKİ KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLER VAR"

Rusya ve Çin'in agresif menfaatleri genellikle ABD'ye meydan okuyor. Trump'ın hedefindeki İran ve Kuzey Kore için de aynı durum geçerli.

Bu gelişmeler arasında en karmaşık olan Rusya. Trump her fırsatta Rusya ile ile ilişkilerin iyileştirilmesine yeşil ışık yakarken,  45'nci ABD Başkanı'nın seçim kampanyası boyunca Rus yetkililerle yaptığı görüşmeler için soruşturma devam ediyor.  Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn, Trump seçilmeden ve seçildikten sonra ABD'nin Rus büyükelçisi ile görüştüğü gerekçesiyle 14 Şubat'ta görevinden istifa etmişti.

Kolombiya Üniversitesi Porfesörü Robert Legvold'a göre Rusya'ya zeytin dalı uzatan ABD yönetimiyle bile iki ülke arası ilişkiler karmaşıklığını korumaya devam edecek.

Kitabı "Return to Cold War"'da (Soğuk Savaş'a Dönüş) Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesini Rusya ile Batı arasında yeni bir Soğuk Savaş'ın başlangıcı olarak değerlendiren Legvold'a göre söz konusu durum, temelde Soğuk Savaş'tan farklı ancak Soğuk Savaş'ın başlangıcındaki karakteristik özelliklere sahip.

Legvold, "Her koyun kendi bacağından asılır" atmosferinin, bir krizin patlamasını kolaylaştırdığını söylüyor. Legvold'a göre bu gelişmelerin hiçbiri öngörülemeyecek ve başlamadan hemen önce piyasaları etkileyecek. Bu nedenle jeopolitik siyah kuğular, bugün piyasaların önündeki en büyük risk.