Ambargolardan Milli Tarım'a 2016'da Türkiye tarımı

Tarım ve gıda sektörü açısından 2016, yüksek girdi maliyetlerinin, yoğun şekilde ithalatın ve ihracat pazarındaki sıkıntıların konuşulduğu bir yıl oldu.

Kasım 2015'te yaşanan uçak krizi sonrası tarım sektörü, 2016 yılına Rusya ambargosu ile girdi. Başta Suriye ve Irak olmak üzere jeopolitik risklerin de etkisiyle sektörün ihracat pazarı daraldı.

Gıda enflasyonu da yılın önemli bir kısmında tüketicinin ve ekonomi yönetiminin gündeminde kalmaya devam etti.

GÜBREDE TARİHİ KARAR

Önemli gelişmelerden birisi, yıl başında Resmi Gazete'de yayımlanan karar doğrultusunda gübrede yüzde 18, yemde yüzde 8 olan katma değer vergisinin yüzde 1'e düşürülmesi oldu.

Bir diğer önemli gelişme tarımın en önemli girdileri arasında yer alan kimyasal gübre sektöründe yaşandı.

Bakanlar Kurulu’nun 26 Haziran'da aldığı karar ile terör örgütleri tarafından bomba yapımında kullanıldığı gerekçesiyle nitratlı gübrelerin dağıtımı ve kullanılması yasaklandı.,

ÇİĞ SÜT KRİZİ

2016'nın, geçtiğimiz yıllardan miras kalan bir diğer sorunu da çiğ süt üreticilerinin durumuyla ilgili.

Temmuz 2014'ten bu yana artmayan çiğ süt fiyatları 2016'da, Ulusal Süt Konseyi'nin belirlediği ve tavsiye niteliği taşıyan 1,15 liralık referans fiyatın bile altına indi. Birçok çiftlikte anaç hayvanlar bu nedenle kesime gönderildi.

Konsey süt sektöründeki bu krize fiyat artırımı ile yanıt verdi. 1 lira 15 kuruşluk çiğ süt referans fiyatı, 26 Aralık'ta yapılan değişiklikle Ocak 2017’den itibaren 6 kuruş artırarak 1 lira 21 kuruş olarak belirledi.

ET FİYATINDA DÜZENLEME

Çiğ süt tarafında bu gelişmeler yaşanırken kırmızı et tarafındaki arz sıkıntısı sonucu ithalat yeni bir boyuta taşındı.

Canlı hayvan ithalatı için et ve süt kurumu ile Türkiye Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü yetkilendirildi. Toplamda 670 bin baş canlı hayvan ithalatının önü açıldı.

Kırmızı et fiyatları bakanlığın gündemine oturdu. İlk kez tavan fiyat uygulaması gündeme geldi. Kıymanın kilosunun 32, kuşbaşı etin kilosunun ise 34 liradan satılması kararlaştırıldı ancak üzerinden çok uzun bir zaman geçmeden karar delindi.

İFLAS ERTELEMELER

Tarım ve gıda sektörü açısından bir diğer önemli gelişme ise iflas ertelemeler tarafında yaşandı.

Daralan piyasalar, azalan dış ticaret ve artan faizlerin reel sektöre fazlasıyla etki yaptığı bir ortamda, kurdaki yükseliş ve ithalata bağımlı girdi maliyetleri, şirketlerin sıkıntılarını katladı, risklerini artırdı.

Başta kanatlı sektörü olmak üzere tarım ve gıda alanında bir çok şirket iflas erteleme başvurusunu sürdürdü.

TARIMA TEŞVİK PROJELERİ

Tarımda yaşanan olumsuz tabloyu tersine çevirmek ve tarımdan kopuşların önüne geçmek adına 2016 yılında atılan adımlardan bir tanesi de ‘genç çiftçi projesi' oldu.

Proje kapsamında genç çiftçilere 30 bin liraya kadar hibe desteği sağlandı. Söz konusu programa toplam 397 bin kişi başvururken, sadece 14 bin 970'i hibe almaya hak kazandı.

2016'nın tarım sektörü açısından belki de en önemli gelişmelerinin başında ise 14 ekim'de açıklanan “Milli Tarım Projesi” oldu.

Tarımda havza bazlı üretime destek verilmek üzere 941 havza belirlendi. Havza modelinde istisnasız desteklenecek stratejik ürün sayısı 21 olarak açıklandı.

Ürün bazında ve dekar başına çiftçiye yüzde 50 mazot desteği açıklanan milli tarım projesinde, hayvancılıkta da besilik, damızlık ve süt sığırcılığına yönelik bölgesel bazda destekleme uygulaması gündemde.