Merkez Bankası'ndan gıda enflasyonu tahminine 'alternatif bir bakış'

Merkez Bankası, "İşlenmemiş Gıda Enflasyonu Kısa Vadeli Tahminine Alternatif Bir Bakış" başlıklı bir ekonomi notu yayınladı. 

Çalışma Fethi Öğünç ve Çağrı Sarıkaya tarafından gerçekleştirildi.

Çalışma Türkiye’de işlenmemiş gıda fiyatları ile bu grubu oluşturan üç ana grup (taze meyve, sebze ve diğer işlenmemiş gıda) için bazı istatistiki modeller ile tarihsel ortalamalara dayanan yargısal yaklaşımın altı aya kadarki tahmin performansını değerlendiriyor. 

Çalışmanın bulguları, bir ay ilerisi için piyasadan toplanan fiyatların, altı aylık tahmin ufkundaki sonraki dönemler için ise eğilime yakınsama modellerinden alınan tahminlerin daha az hata içerdiği yönünde.

Eğilime yakınsama modeli, SARIMA modeli ve tarihsel ortalamaları esas alan yargısal tahminlere üstünlük kurmasının yanı sıra, fiyatların eğilimden sapması durumunda ortalama kaç aylık bir sürede düzeltme görüldüğüne dair alt gruplar bazında bilgi de veriyor.

Çalışmaya göre üretim yapısının doğal bir sonucu olarak fiyat düzeltmelerinin en geç gözlendiği grup ortalama beş ay ile taze meyve olarak tespit edilirken sebze fiyatlarındaki düzeltmelerin bir ay gibi görece daha kısa bir sürede gerçekleştiği sonucuna ulaşıldı. 

Araştırmanın sonuç kısmında şu bulgular paylaşıldı: Bulgular, uygulamada ilk ay için piyasadan derlenen işlenmemiş gıda fiyatlarının, takip eden aylar içinse eğilime yakınsama modellerinin kullanılacağı bir tahmin çerçevesinin uygun olacağına işaret etmektedir.

Diğer taraftan, böyle bir uygulamada dahi mutlak hata miktarının nispeten yüksek kalıyor olması
tahminlerde istatistiki yaklaşımlara ek bilgi ihtiyacını ortaya koymuştur.